Vorige week verscheen een reconstructie over leden van studentenvereniging Quintus die tijdens de wintersport in Risoul zouden zijn gedrogeerd.

Eindelijk konden studenten weer losgaan op een skireis. Na twee jaar konden de voetjes weer van de vloer. Maar diezelfde dansvloer was niet zonder gevaren. Studenten kregen onverklaarbare symptomen en onovertroffen katers. De oorzaak was snel gevonden: drugs die ongemerkt in drankjes was beland.

Waren er mysterieuze mannetjes die dansende Quinten in het geniep drugs hebben toegediend? Nee. Men had doodgewoon te veel gedronken.

Neem de symptomen die optraden: van trillen tot rollende ogen en van geheugenverlies tot langdurige katers. Zouden bepaalde drugs dit kunnen verklaren? En zo ja, welke?

Langdurige kater

Drugsexpertisecentrum Jellinek noemt ghb, flunitrazepam ('roofies') en ketamine als middelen die met kwade bedoelingen in drankjes worden gestopt. Bij de laatste twee is geheugenverlies géén symptoom dat snel optreedt. Volgens het RIVM gebeurt dat bij ghb pas bij een overdosis. Spoedeisende Hulp-arts Trudy van Dijken zei tegen RTL Nieuws dat ghb snel uitwerkt en geen verklaring kan zijn voor langdurige katers.

Een verklaring dat men heftigere gevolgen had dan normaal is niet drugs, maar de hoogte. De Yetibar in Risoul ligt op 1850m, waar de luchtdruk lager is dan op zeeniveau. De KLM, die alcohol toedienen bij lage luchtdruk als verdienmodel heeft, beschrijft wat alcohol bij deze luchtdruk doet: ‘You can compare it with an altitude in the mountains of between 1,800 and 2,200 metres’, om vervolgens op te sommen hoe het lichaam op alcohol reageert bij die luchtdruk.

Tel daarbij op dat de studenten al de hele dag hebben geskied, al vanaf ‘s middags stevig aan het drinken zijn - zoals ze zelf aangeven - en zijn uitgeput en uitgedroogd van vele dagen achter elkaar in dit ritme leven. Dan zijn de symptomen ineens zo vreemd niet meer.

Neem dan ook in ogenschouw dat de verhalen over drogeringen al de rondte deden, en normale symptomen als trillen, katers en geheugenverlies kunnen dan ineens worden toegeschreven aan mysterieuze drugs in drankjes, in plaats van de echte dader: het eigen excessieve dagenlange alcoholgebruik. Iemand die out gaat van de drank is dan ‘onwel geworden’ – een bevestiging van de reeds bestaande geruchtenstroom die de tunnelvisie versterkt dat er iets anders in het spel is dan alcohol en vermoeidheid.

Vage types

Een geciteerde Quint die zegt te weinig te hebben gedronken om de symptomen te verklaren, geeft zelf aan met twee man (alleen al in de discotheek) €26 te hebben uitgegeven, tegen een bierprijs van €4,50 per halve liter, wat neerkomt op anderhalve liter bier per persoon. You do the math. Iedereen die in zijn Leidse jaren tot het gaatje ging tijdens meerdaagse feestperiodes als de El Cid-week en lustrum- of diesweken weet dat er na een paar dagen weinig alcohol meer nodig was om volledig van je stokje te gaan.

Maar er is een nog veel interessantere manier om de vermeende drogeringen te bekijken. Niet als een medisch welles-nietes-spelletje op basis van de symptomen van slachtoffers, maar als een plaats-delict waar een dader heeft rondgelopen. Dat begint met zoeken naar een motief: waarom zou iemand het gedaan hebben? En vervolgens: hoe heeft de misdaad plaatsgevonden?

Er worden drie mogelijke schuldigen aangewezen: barpersoneel, beveiligers en ‘vage types’. Een discotheek verdient geld door drankjes te verkopen, dat te blijven doen en de reputatie hoog te houden dat het er veilig en gezellig is. Feestvolk drogeren saboteert dat volledig: de verkoop stopt abrupt doordat mensen ziek worden en niemand komt meer naar je discotheek. Het is zeer onwaarschijnlijk dat personeel daaraan meewerkt.

Vage types’ heb je in elke discotheek. Zij zouden zich op de dansvloer kunnen begeven om bijvoorbeeld drugs toe te dienen. Date-rape-drugs worden doorgaans in het geniep toegediend door daders die zich tijdens een één-op-één date (vandaar ook de naam) gemakkelijker aan iemand proberen op te dringen. Er is simpelweg geen motief om lukraak mensen te drogeren op een volle dansvloer.

Dan blijft er nog één belangrijke vraag over: HOE DAN? Iets in een glas doen van dansende mensen op een dansvloer, succes ermee. Kans dat je raak mikt: nihil. Kans dat het je wat oplevert: uitgesloten. Maar je bent wel je drugs kwijt waar je zelf grof geld voor hebt neergeteld. Nog los van de mogelijke straf als je betrapt wordt.

Er is een logische verklaring voor verhalen over drogeringen op de dansvloer die steeds weer opduiken: het externaliseren van schuld, dat we allemaal van kinds af aan al doen wanneer schaamte de biecht belemmert.

Broodjeaapverhaal

Op menig buitenlandse studiereis waaraan ik als student deelnam werd stevig gedronken. Wanneer iemand de dag daarna niet meer meekon naar excursies, kwam het broodjeaapverhaal van de mysterieuze drogering op de dansvloer (‘Iemand heeft sowieso iets in m’n drankje gestopt!’) als geroepen, om de consequenties van de eigen alcoholconsumptie niet onder ogen te hoeven komen.

Het is studenten gegund weer los te gaan, en ik hoop dat ze dat ook doen. Het inhalen van wat je gemist hebt is alleen niet zonder consequenties.

Lennart Huurman is alumnus van de Universiteit Leiden en reünist van ALSV Quintus.