‘FROM THE RIVER TO THE SEA! END THE COMPLICITY!’
Het is dinsdagmiddag 13 uur als in de volle zon ruim honderd studenten en enkele medewerkers zich verzamelen voor de ingang van het Lipsius. Ze doen mee aan een walk out, georganiseerd door actiegroep Students for Palestine. Zij eisen dat het college van bestuur – net zoals de universiteiten van Tilburg en Nijmegen - per direct alle banden met Israëlische instituten verbreekt.
Daarnaast dient de walk out als protest tegen het politiegeweld tijdens een Pro Palestina-demonstratie vorige week in Den Haag, waarbij agenten herhaaldelijk met hun wapenstok op de hoofden van betogers sloegen. Vijf demonstranten raakten bewusteloos en ongeveer twintig werden behandeld aan verwondingen. Opvallend is dat bij de walk out weinig politie is te zien.
‘NO TIES TO STOLEN LAND!’
Onder begeleiding van trompettist en Leids hoogleraar experimentele natuurkunde Tjerk Oosterkamp staan de demonstranten te zingen.
‘WE, WE WILL NOT REST! FUCK YOUR RESEARCH, JUST DIVEST!’
Het geduld is op, zegt een activist die de menigte door een megafoon toespreekt. Het college blijft weigeren de banden met Israël te verbreken, en dat betekent dat de universiteit medeplichtig is aan etnische zuivering en genocide.
‘Geen dialoog maar repressie’
Maar in plaats van daar iets aan te doen, richt het bestuur onterecht het vizier op de demonstranten, stelt de activist. Zo is gezichtsbedekkende kleding dragen verboden, moet iedere demonstrant identificeerbaar zijn en schakelt de universiteit de politie in om bezette gebouwen van demonstranten te ontdoen. ‘De universiteit is niet in voor dialoog, maar voor repressie!’
‘SHAAAME!’ scandeert de menigte.
Na een half uur loop de stoet via het Rapenburg naar het Bestuursbureau op Rapenburg 70, waar ze verder gaan met scanderen. Enkele medewerkers hangen er uit de ramen. ‘Jullie doen goed werk’, spreekt Oosterkamp de menigte toe. ‘Jullie activisme is succesvol, massaal en geweldloos. Ik moedig jullie aan groter te worden, want activisme vergt uithoudingsvermogen. Daarom ben ik hier: om jullie een hart onder de riem te steken.’ Luid applaus volgt.
Niet makkelijk
Toch wil hij het zijdelings ook opnemen voor het college van bestuur. ‘Het is niet makkelijk om lid van het college te zijn, omdat de baan veel politieker is geworden. De maatschappij functioneert niet meer goed genoeg om de ivoren toren van de academie gescheiden te houden van de samenleving.’
Desalniettemin heeft het college werk te doen, betoogt hij. ‘Samen met de universiteit moeten we de banden verbreken.’ Ook stipt hij kort het politiegeweld van vorige week aan. ‘Jullie zijn mijn studenten. Ik kan niet accepteren dat de politie mijn studenten in elkaar slaat.’ Wederom klinkt luid applaus.
‘LU, LU YOU CAN’T HIDE! WE JUDGE YOU IN GENOCIDE!’
Op de terugweg naar het Lipsius zingen de studenten: ‘LU SCHANDE! BLOED AAN JE HANDEN!’ Eenmaal aangekomen lopen de voorste rijen met gehaakte armen naar de hoofdingang. Beveiligers en receptionisten zien het gebeuren, weigeren ineens iedereen de toegang tot het gebouw en duwen de demonstranten terug het plein op.
Opstootje
Er ontstaat een kort opstootje, waarna beveiligers een houten balk dwars tegen de schuifdeur plaatsen zodat die niet meer open kan. Binnen staat een medewerkster uitdagend dansbewegingen te maken op het gescandeer van de demonstranten.
Een rondje om het gebouw leert dat ook de andere ingangen zijn afgesloten. De menigte roept meermaals ‘SHAAAME!’ en besluit op het plein nog een kwartier verder te zingen. Studenten en medewerkers die het Lipsius in willen (‘Ik wil iets uit mijn kluisje pakken’) doen hun beklag bij een beveiliger. ‘Als ik het nu opendoe, zijn de rapen gaar’, zegt hij. Kort daarna, rond 14.40 uur, loopt de demonstratie vreedzaam ten einde.
Universiteitswoordvoerder Caroline van Overbeeke meldt dat het Lipsius vanaf 15.30 weer is opengegaan.
Ruim honderd stafleden van de Universiteit Leiden roepen in een petitie aan het college van bestuur op in gesprek te gaan met demonstrerende medewerkers en studenten, ‘zodat we samen actie kunnen ondernemen voor een vrijer, veiliger en rechtvaardiger universiteitsleven voor ons allemaal’.
De briefschrijvers maken zich zorgen om de ‘staat van vrijheid aan onze universiteit’. Ze verwijten het college dat zij, in reactie op herhaaldelijke oproepen tot een academische boycot, alleen maar een commissie heeft opgesteld, ‘die een jaar de tijd heeft genomen om te concluderen dat er een nieuwe commissie moet komen’. De schrijvers noemen dat ‘flagrant uitstel van verantwoordelijkheid’ die ‘terecht woede wekt’.
Medewerkers en studenten zijn ‘op allerlei manieren tegengewerkt en onderdrukt’, schrijven ze. ‘Van het blokkeren of uitstellen van zaalreserveringen, tot het verwijderen van posters, van studenten die geprofileerd en geschaduwd werden door undercover beveiligers tot demonstranten die door de politie werden geslagen en hardhandig gearresteerd, op uitnodiging van de universiteit, zoals afgelopen dinsdag gebeurde.’
De universiteit zegt dat demonsteren altijd mag, maar wel volgens bepaalde huisregels. ‘De realiteit is dat uw huisregels gebruikt zijn om studenten en medewerkers te criminaliseren die zich inzetten voor een opener en gelijkwaardiger universiteit’, aldus de medewerkers.
‘Uw beveiligingsafdeling ziet het allemaal als extremistische bedreiging. Deze criminalisering volgt een bredere trend die is ingezet door extreemrechtse regeringen, in Nederland en elders, waar universiteiten, als bastions van vrijheid, zich tegen zouden moeten verzetten.’
Volgens de auteurs valt de universiteit ‘herhaaldelijk terug op repressie en politiegeweld’. Zij willen dan ook met het college in gesprek om hier verandering in te brengen.