‘LUC SELS SCHANDE! BLOED AAN JE HANDEN!’ scanderen ongeveer vijfendertig pro-Palestina-demonstranten maandagmiddag in de Hortus botanicus, in de richting van het Academiegebouw vanachter een gesloten hek.
De nieuwe collegevoorzitter van de Universiteit Leiden begint pas volgende maand, maar ook hij moet eraan geloven. ‘SHAME ON LUC SELS!’ roept een demonstrant. Er klinkt boegeroep.
Dat de groep bij het Academiegebouw staat te schreeuwen heeft een reden: binnen is de universiteitsraadsvergadering aan de gang, waar duidelijk wordt of het college van bestuur het advies van de commissie Mensenrechten en Conflictgebieden overneemt. Dat advies luidt: schort studentuitwisselingen op met de Israëlische universiteiten Hebrew University of Jerusalem en Tel Aviv University.
Direct dicht
Als onderdeel van het besluit gaat de universiteit ook geen nieuwe uitwisselingen aan. Mochten er plannen zijn voor nieuwe samenwerkingen, wordt er opnieuw om advies van de commissie gevraagd.
Ook het hek aan de kant het Rapenburg gaat direct dicht. Wie dringend in het Academiegebouw moet zijn, wordt toegelaten door een gebouwbeheerder.
‘1, 2, 3, 4! ZIONISTEN WEG VAN HIER!
5, 6, 7, 8! GOOI ZIONISTEN IN DE GRACHT!’
In de zaal waar de raad vergadert, klinken de gescandeerde leuzen steeds luider. Om het geluid te dempen sluit een van de leden een openstaand raam. Als voorzitter Linda Rijneveld raadslid Jason Hart van studentenpartij DSP-SC vraagt om een agendapunt toe te lichten, weigert hij dat. ‘Ik heb begrepen dat de hekken naar dit gebouw zijn gesloten voor demonstranten, alsof we bang voor onze eigen studenten moeten zijn’, zegt hij. ‘Dit is een openbare vergadering, iedereen moet toegang krijgen. Ik vind het totaal ongepast om nu verder te gaan.’
‘Je gaat er nu vanuit dat wij dat allemaal weten’, reageert Rijneveld. ‘Dat is natuurlijk niet zo. Ik schors de vergadering vijf minuten.’
Het wordt een langere pauze. Nadat de demonstranten een kwartier hebben gescandeerd, komt Rijneveld naar buiten. Tussen de spijlen van het hek door gaat ze in overleg met de demonstranten op de voorste rij. Uiteindelijk mogen er vijf naar binnen om de raadsvergadering bij te wonen. Maar: bij ordeverstoring moeten ze direct weg. Uiteindelijk gaan er drie betogers mee naar binnen. De rest blijft buiten scanderen.
‘TIMO KOS SCHANDE! BLOED AAN JE HANDEN!’
De voorzitter heropent de vergadering, maar Hart is er niet meer bij. ‘Hij heeft aan mij kenbaar gemaakt dat hij hier niet meer aanwezig wil zijn’, meldt Rijneveld. Op de achtergrond zijn de leuzen van de demonstranten duidelijk te horen.
‘HESTER BIJL SCHANDE! BLOED AAN JE HANDEN!’
De raad geeft een positief advies over het besluit, al zijn er vier tegenstemmers. Zij betwijfelen de betrouwbaarheid van het rapport dat volgens hen te veel is gebaseerd op het boek Towers of Ivory and Steel van Maya Wind.
Niet verstandig
Rector Hester Bijl is het daar niet mee eens. ‘Er zijn meerdere bronnen gebruikt. Het staat niet ter discussie dat er banden zijn tussen de universiteiten en het leger.’ Ook is er kritiek op het gebrek aan wederhoor. ‘Waarom is er niet gesproken met de Israëlische universiteiten?’ vraagt Patrick Klaassen van personeelspartij UB. ‘We hebben een brief naar de partijen gestuurd’, reageert Bijl. ‘Met een uitnodiging voor een gesprek. Als zij daarvoor open staan, gaan we dat doen. Maar in de huidige situatie vinden we het niet verstandig om door te gaan met de samenwerking.’
Het akkoord dat is gesloten tussen Israël en Hamas heeft geen invloed op het collegebesluit, aldus de rector. ‘Er zijn hoopvolle ontwikkelingen met het staakt-het-vuren en het vrijlaten van de gijzelaars en gevangenen, maar er zijn eerder hoopvolle oplevingen geweest. Het is nog te vroeg. Als er langdurige significante veranderingen zijn, zal het vraagstuk weer aan de commissie worden voorgelegd.’
De commissie is nog een advies aan het opstellen over de onderzoekssamenwerkingen met Israëlische universiteiten. ‘Ze zijn keihard bezig. De commissie hoopt voor het einde van het jaar met een bericht hierover te komen.’
Traag proces
Een deel van de raad vindt dat het proces te traag verloopt. ‘Andere universiteiten in binnen-en buitenland hebben al rapporten gepubliceerd over deze kwestie’, aldus Anouk Moritz (DSP-SC). ‘Waarom wachten we nog steeds op het tweede advies? De feiten liggen voor jullie neus.’
Bijl hamert echter op het belang van een zorgvuldig proces. ‘We kijken bij elke activiteit wat precies de context is. Wij hebben geen reden gezien om ons pad aan te passen.’
Moritz: ‘Zal dit zorgvuldige proces afgerond zijn voordat Israël alle Palestijnen uit Gaza heeft gezuiverd?’
Bijl: ‘Tja, de commissie gaat het zo snel mogelijk doen.’