‘Ik was bezig met het schrijven van een artikel over vocaal leren bij vogels en kwam in een boek een referentie tegen waarin stond dat de Australische muskuseend spraak kan imiteren’, vertelt de bioloog. ‘Ik ben toen op zoek gegaan naar de bron en via-via uitgekomen bij een Australisch geluidsarchief dat opnames had van een muskuseend. De opname was al ruim dertig jaar oud, dus de eend zelf leefde niet meer, maar degene die de opname had gemaakt wel. Hij kon me nog wat verdere details vertellen en is co-auteur van het artikel over de vondst.’

Dat juist een eend menselijke spraak kon imiteren kwam voor Ten Cate als een verrassing. Imiteren van geluiden is een zeldzame eigenschap, die tot nu toe alleen bekend was bij zangvogels, papegaaien en kolibries. In geen van de andere vogelordes is vocaal leren bekend, tot de (her)ontdekking van deze Australische muskuseend.

Vroeg afgescheiden

Ten Cate: ‘Eenden en ganzen hebben zich al vroeg in de evolutionaire geschiedenis van de andere vogels afgescheiden, ze hebben nog veel primitieve kenmerken. Ze zitten aan een van de onderste takken aan de vogelstamboom. Dat betekent dat ze deze eigenschap onafhankelijk van de andere pratende vogels hebben ontwikkeld.’

Eenden en ganzen worden al eeuwen door mensen gedomesticeerd en grootgebracht. Toch had niemand eerder gezien dat deze eend geluid na kan doen.

Ten Cate denkt dat er ook in andere, nog slecht onderzochte, vogelgroepen zouden kunnen zijn met onontdekte talenten. Dat zou wel veel menskracht vergen. De meeste vogels die spraak imiteren zijn door mensen grootgebracht, en om op die manier alle soorten te onderzoeken zou lang duren. Ten Cate: ‘Ik hoop dat er naar aanleiding van de publiciteit rond deze ontdekking mensen naar voren komen met een vogel die ook spraak kan imiteren. Een meeuw met Leids accent? Wie weet.’