Columns & opinie
Wie democratie predikt, moet ook protest toestaan
De universiteit is de afgelopen tijd nou niet echt lekker uit de verf gekomen als het gaat om haar reacties op protesten
Olaf Leeuwis
donderdag 7 december 2023

Kijk aan, er is een ‘nieuwe regeling’ met betrekking tot ‘gebruik universitaire gebouwen, terreinen en andere voorzieningen’ en daarbij de ‘aanvraag en verloop van evenementen’ vanuit de Universiteit Leiden. De uitwerking telt enkele honderden woorden en veel wijzer word je er niet van. Deze nieuwe regeling is natuurlijk niet gericht op het huren van zaaltjes voor een lezing, maar om een nieuwe wijze te vinden om als universiteit om te gaan met protesten.

De universiteit is de afgelopen tijd nou niet echt lekker uit de verf gekomen als het gaat om haar reacties op protesten die in de universiteitsgebouwen plaatsvinden. Bij een protest op Wijnhaven bleven bewakers enkele demonstranten zelfs tot in winkels achtervolgen terwijl het protest al afgelopen was. En toen er een ‘bezetting’ gaande was op 23 november in het Lipsius, waarvoor twee lokalen benut werden, besloot de universiteit maar om elk universiteitsgebouw te Leiden om 17:00 uur te sluiten. Hester Bijl werd ingevlogen om met enkele protestanten te praten, de politie kwam erbij en uiteindelijk werd het Lipsius ontruimd.

Kortom: het was nogal een rotzooitje. De universiteit gaat krampachtig om met dit soort acties en een kader om dit soort protesten in te parkeren is ook al ver te zoeken.

‘Hoe kan je demonstreren een recht noemen als de reactie zo mistig is?’

Er bestaat een traditie zowel in Nederland als erbuiten om te protesteren of om delen van de universiteit te bezetten. Ik noem de Maagdenhuisbezettingen of de bezetting van het Leidse Academiegebouw in 1985. Voor zo’n actie heb je relatief weinig organisatie nodig. Hooguit kost het enkele dagen om te plannen en de mensen bij elkaar te zoeken. Dat het zo ad hoc is, lijkt mij die hele aard van de acties. In de nieuwe regeling wordt dat alleen niet echt meegenomen. De universiteit wil nog steeds dat voor deze protestacties twee weken van tevoren toestemming wordt gevraagd aan het college van bestuur.

Dat is nogal wereldvreemd. Waarom staat er niks in de regeling over wat er gebeurt als zulke acties wél plaatsvinden (waar je met gemak vanuit kunt gaan)? Daar is blijkbaar weinig over nagedacht. De politie en de universitaire beveiligers hebben ook een rol. Die controleren desnoods bij het Academiegebouw of je wel studeert of niet en pennen je naam neer. Echt duidelijk wordt het er niet op.

Hoe kan je demonstreren een recht noemen als een eventuele reactie erop zo mistig oogt? De universiteit denkt dat iedereen die wil protesteren keurig een zaalreservering maakt. De werkelijkheid is anders en dat is ook niet zo gek.

Wezenlijke verandering dwing je pas echt af bij conflict, het overtreden van normen en regels en de reuring die daarbij komt kijken. Dat is alleen maar gezond en wie universiteitsdemocratie predikt, zou wat meer duidelijkheid moeten scheppen over de mogelijkheid tot protesteren.


Olaf Leeuwis is student International Relations