Vanaf 1 januari 2024 is het maandbedrag dat afgestudeerden aflossen leidend in het verstrekken van hypotheken. Volgens demissionair minister Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken) worden zo ‘extra aflossingen op de studielening beter meegenomen’ bij het bepalen van de maximale hypotheek. ‘Dit geeft een accuraat beeld van de maandelijkse lasten die horen bij een studieschuld waarop extra is afgelost en biedt die oud-studenten meer ruimte om te lenen voor een woning’, schrijft hij aan de Tweede Kamer. ‘Daarnaast neemt voor studenten die lenen onder de nieuwe voorwaarden de leenruimte gemiddeld toe.’

Of eigenlijk neemt die ruimte iets minder sterk af. De klap van de renteverhoging op studieschuld naar 2,56 procent in januari wordt zo iets verzacht. De minister geeft een rekenvoorbeeld. ‘Een oud-student die een hypotheek afsluit met een hypotheekrente van 4,5 procent en die een studieschuld heeft van 25.000 euro met de geldende studieschuldrente van 2,56 procent zou onder de oude methodiek ruim 27.000 euro minder kunnen lenen. In het nieuwe systeem kan deze afgestudeerde ‘ruim 23.000 minder euro minder lenen. Per saldo wordt de leenruimte in dit geval met 4.000 euro vergroot.'

'Bevriezen kan niet'

Demissionair minister Dijkgraaf (Onderwijs) maakte onlangs bekend dat het voorlopig onmogelijk is om de stijging van de studieschuldrente voor leenstelselstudenten ongedaan te maken. De Tweede Kamer had een motie van GroenLinks aangenomen waarin Dijkgraaf werd opgeroepen de rente op het niveau van 2023 te bevriezen: dan gaat het om 0,46 procent.

Volgens de minister is ‘de gewenste bevriezing niet mogelijk om verschillende redenen’. Het is ‘uitvoeringstechnisch niet haalbaar om een rentemaatregel specifiek voor de groep leenstelselstudenten te treffen voor 2024. Dit vraagt namelijk grote aanpassingen van de systemen van DUO, die op zijn vroegst per 1 januari 2026 gerealiseerd zouden kunnen worden’.

Bovendien zou deze rentemaatregel volgens Dijkgraaf vereisen dat ‘de Wet studiefinanciering 2000 vóór 1 januari 2024 gewijzigd zou moeten zijn. Ook dat is niet realistisch gelet op de zeer korte periode tot die datum.’

Ook kost het verlagen van de rente miljarden, volgens Dijkgraaf. De minister wil het bevriezen van de rente wel ‘breder gaan bekijken’. Een Kamermeerderheid steunt namelijk ook een amendement van Pieter Omtzigt. Hij wil met het afbouwen van de belastingvoordelen voor expats het verlagen van de studieschuldrente financieren. De minister gaat uitzoeken of dat mogelijk is.