De sfeer rond het Academiegebouw is ijzig, vrijdagmiddag bij de aanvang van de diesviering, en niet alleen door de snijdend koude oostenwind. Lang voordat de stoet van hoogleraren richting de Pieterskerk vertrekt, lopen er rond de smeedijzeren poort al flink wat beveiligers, die zich vermengen met dagjesmensen die een glimp van prinses Beatrix hopen op te vangen.
Voor het 450-jarig bestaan pakt de universiteit groter uit dan op een gebruikelijke dies natalis. Cateringbusjes rijden af en aan en het cortège wordt voorafgegaan door een fanfare en een Willem van Oranje-lookalike. Het wordt nog drukker als er langs het Rapenburg nóg een bonte stoet aankomt, een kunstzinnige optocht van museum De Lakenhal. Als het cortège kort daarna wil vertrekken, komt het vast te zitten achter een opstopping op de Nonnenbrug waar een ME-busje, een lesauto en een pakketdienst elkaar niet geheel succesvol proberen te passeren.
‘Komt prinses Beatrix hier langs? Ik wil haar een bloemetje geven’, vraagt een man aan een beveiliger voor de ingang van het Academiegebouw.
Verzet
Bij veel gebouwen aan het Rapenburg hangt de vlag met het dies-logo uit, maar op de Nonnenbrug zwaait een groep actievoerders met een FNV-vlag: medewerkers en studenten protesteren tegen onderwijsbezuinigingen. ‘Komt er nog een dies hier?’, vraagt hun spandoek onheilspellend.
Hoewel een groot deel het cortège, onder wie het college van bestuur, met een rood vierkant op de toga gespeld loopt, én er bij de het bestuursgebouw een rode vlag uithangt, zijn de demonstranten nog niet gerust op de inzet van de universiteit. ‘Het kan best dat als de regering één kleine toezegging doet het universiteitsbestuur meteen het verzet stopt’, zegt een van de demonstranten. ‘Dat willen we niet en daarom staan we hier.
Inmiddels is de stroom toga’s flink aangezwollen en ziet de Kloksteeg zwart. Na aankomst bij de Pieterskerk worden de hoogleraren ontvangen door een tweede demonstratie, een gezamenlijke actie van Students for Palestine, End Fossil en OpenLeiden.
Vertragingstactiek
‘De slogan van de dies is Ahead of the times, dus dit leek ons een goed moment om de universiteit eraan te herinneren dat er nog genoeg issues zijn waar de universiteit níet vooroploopt en niet luistert naar studenten’, vertelt een woordvoerder. ‘De universiteit wacht maar op een ethische commissie om de fossiele banden en banden met Israëlische instituten te onderzoeken. Dat is gewoon een vertragingstactiek. Daarnaast zijn we ook nog steeds tegen het gebruik van undercover beveiliging op de campus.’
Zodra alle hoogleraren de kerk zijn binnengelopen, krijgen de studentdemonstranten van een agent te horen dat ze op last van de burgemeester elders moeten gaan staan. Na even morren geven ze daar gehoor aan.
De verplaatsing blijkt een geschenk, want vanaf hun nieuwe plek kunnen ze precies de aankomst van prinses Beatrix opluisteren met activistische leuzen. De prinses wordt snel de Pieterskerk in begeleid.
Het college probeert het tempo om tot een advies te komen over de samenwerking met Israëlische instellingen iets te versnellen. Maar veel is er niet mogelijk, bleek onlangs tijdens de universiteitsraad.
Universiteitsraadsleden Joost Augusteijn en Timothy de Zeeuw vroegen het college van bestuur onlangs opnieuw alle banden met Israëlische instellingen te bevriezen vanwege de oorlog in Gaza. Een jaar geleden deden de raadsleden deze oproep ook al.
Het college wil echter wachten op het advies van de tijdelijke ‘commissie toetsing ethische aspecten in samenwerkingen’ die in de zomer is ingesteld.
‘Zij komen met een advies over een werkwijze over hoe om te gaan met dit soort kwesties’, zei rector Hester Bijl tijdens de universiteitsraadvergadering. ‘Dat advies komt zeer binnenkort. We zien geen reden om dat zorgvuldige traject over dit soort gevoelige onderwerpen te doorkruizen.’
Augusteijn vond dat allemaal wel erg langzaam gaan. ‘Er zou eerst een advies komen over de samenwerking met Israël, dat is uitgesteld tot na het advies over de werkwijze. Het duurt allemaal langer. Kan dat proces niet wat worden versneld?’
‘Daar komen we nog op terug als het werkwijze-advies er is’, reageerde Bijl. ‘We zijn aan het kijken of we het vervolgproces op een zorgvuldige wijze iets kunnen versnellen. Of we op een verstandige manier iets kunnen doen.’ VB