Dat bleek dinsdag tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer. Studenten van wie de cijfers vervallen, kunnen nu niet verder met de studie. En dat is volgens de minister ‘in strijd met de wet.’

Een meerderheid in de Tweede Kamer verzette zich tegen de Leidse regeling. PvdA-woordvoerder Mohammed Mohandis noemde de handelswijze van Leiden zelfs ‘bizar’. Mohandis vindt dat de vierde en vijfdejaars ‘beroofd worden’ van hun studiepunten. ‘Ik ben geschrokken dat de universiteit deze studenten het recht op onderwijs ontzegt.’ Hij wilde van de minister weten of wat Leiden doet mag volgens de wet.

Bussemaker was helder in haar antwoord: ‘De geldigheidsduur tentamens is vastgelegd in de Wet Hoger Onderwijs (WHW). Daar had de Kamer in 2008 geen bezwaar tegen. In 2009 heeft Leiden vastgelegd dat de cijfers na vier jaar vervallen. Studenten wisten dat ze daar mee te maken kregen.’

Tot zover is er geen probleem. ‘Dat deze studenten de tentamens niet opnieuw mogen doen, is echter strijdig met de wet. Ik heb al contact gehad met de universiteit en zij passen de regeling aan.’

Mohandis is blij dat de studenten mogen herkansen. ‘Maar ik vind het raar dat Leiden via de achterdeur een verkapt bsa heeft. Wat bezielt hen? Is het doorgeslagen rendementsfetisjisme? Ik kan het niet helemaal plaatsen.’

Leiden krijgt nu de volle laag, maar is niet de enige universiteit die de regeling toepast. Ook bij een aantal opleidingen, onder andere bedrijfswetenschappen en economie in Nijmegen, vervallen cijfers van postpropedeutische vakken als een student langer dan vijf jaar over zijn bachelor doet.

Toenmalig minister van Onderwijs, Ronald Plasterk, had geen bezwaar over die Nijmeegse regeling.

Pauline Schuyt van het Leidse rechtenbestuur bevestigt dat de regeling wordt aangepast, maar bestrijdt dat er tegen de wet is gehandeld. ‘We sturen mensen niet weg. De geldigheid van de tentamencijfers uit het tweede en derde jaar vervallen voor studenten die langer dan vier jaar doen over hun bachelor, tenminste als de geldigheidsduur van de tentamens niet is verlengd door de examencommissie. Dat mag volgens de Wet op het Hoger Onderwijs, en dat is daarnaast goedgekeurd door de faculteitsraad en staat ook zo vermeld in de onderwijs- en examenregelingen (OER’en).’ 

Vakken die behaald waren en die zijn vervallen, vervallen direct opnieuw indien een student bij die opleiding het betreffende vak nogmaals met goed gevolg zou afleggen. ‘Zij kunnen dus niet verder met de studie. Dat passen we nu aan. De cijfers die zij nog gaan halen, vervallen niet meteen. We moeten gaan overleggen welk termijn er nu wordt verbonden aan die nieuw behaalde cijfers. Maar dat moet ook in de OER’en geregeld worden. Dus dat komt ook aan de orde in de faculteitsraad.’

De Leidse rechtenfaculteit staat nog volledig achter de regeling. ‘Het is effectief. Studenten zijn veel harder gaan werken. Een grote groep in de gevarenzone heeft het alsnog gehaald’, zegt Schuyt. ‘Het gaat ook om kwaliteit. Docenten moeten nu heel veel tijd steken in een student die al voor de zesde keer een vak herkanst. Die energie steek je liever in gemotiveerde studenten. We hopen de komende jaren de Tweede Kamer en de minister te overtuigen dat onze regeling wel een goede is. Maar wellicht is het bsa in het tweede jaar zo effectief is dat deze niet meer nodig is.’

Ze nuanceert ook de uitvalcijfers: ‘Van de 25 studenten die termijn hebben overschreden en geen verlenging kregen, zijn er 11 waar we na vele pogingen geen contact mee hebben gekregen.’