Kamer stemde vorige week in met de bezuinigingen op het hoger onderwijs. Dat betekent dat ook Leiden fors moet snijden. Het college van bestuur is van plan om de komende vijf jaar 30 miljoen te bezuinigen. Vanaf 2030 is die 30 miljoen korting op de begroting structureel.

De grootste klap valt bij psychologie waar de Engelstalige bachelor wordt geschrapt. Het college wil met deze stap niet alleen bezuinigen, maar ook de ‘schadelijke gevolgen’ van de Wet Internationalisering in Balans (WIB) opvangen. Met deze wet wil het kabinet Engelstalige bacheloropleidingen fors reduceren.

De universiteiten zitten vooral met de Taaltoets Anderstalig Onderwijs (TAO) in hun maag. Het ministerie van Onderwijs wil hiermee beoordelen of een Engelstalige opleiding mag blijven bestaan. ‘Deze taaltoets zou tot onzekere uitkomsten leiden en mogelijk voor nog veel meer opleidingen grotere bezuinigingen betekenen’, schrijft het college in een verklaring op de universitaire website.

Daarom hebben de universiteiten gekozen voor zelfregie. Een ingrijpend voorstel is dat de universiteiten in de Randstad, waaronder Leiden, hun Engelstalige track psychologie gaan afbouwen. ‘Dit onder voorwaarde dat de politiek de verplichte TAO voor de bestaande opleidingen uit de wet schrapt.’

Leiden is van plan om - na instemming van de medezeggenschap en op zijn vroegst vanaf 1 september 2027 - te beginnen met afbouwen. ‘Studenten die eerder ingestroomd zijn, kunnen uiteraard hun opleiding afmaken.’ Ook voor medewerkers verandert er op dit moment nog niets. ‘We realiseren ons dat dit besluit pijn doet’, schrijft het college. ‘We zijn ons zeer bewust van de grote impact die het opheffen heeft.’

Financiering halveren

Maar er zijn nog meer besparingen nodig. De universiteit gaat op advies van de bezuinigingswerkgroep Andere Tijden 2026 de financiering van het International Institute for Asian Studies (IIAS) in vier jaar tijd halveren.

Ook de financiering voor de Academie der Kunsten (ACPA) wordt afgebouwd en ‘de huidige gemeenschappelijke regeling tussen Leiden en de Hogeschool der Kunsten Den Haag zal niet worden verlengd’, schrijft het college. Ze gaat ‘in overleg met de hogeschool over nieuwe afspraken voor vormgeving en financiering van de promotietrajecten. De huidige studenten kunnen hun opleiding afmaken.’

Het college gaat ook de omvang van de Honours Academy met ingang van studiejaar 2026-2027 halveren. ‘Dit betekent onder meer dat de organisatie van het Honours onderwijs opnieuw wordt bezien en het aanbod wordt aangepast.’ Verder gaat de universiteit vijf procent korten op onder meer het Dual PhD Centre, het Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten (NINO) en The Netherlands Institute in Turkey (NIT).

‘We realiseren ons heel goed dat dit een lastige boodschap met grote impact is voor onze medewerkers en studenten, maar gezien de ontwikkelingen kunnen we niet anders’, aldus het college.

Eerder bleek al dat de centrale diensten en universitaire expertisecentra vijf procent minder geld krijgen. Ook bespaart het college op externe inhuur van personeel en locaties. Ook wordt er gekort op buitenlandse reizen en zijn universitaire gebouwen minder vaak open. Al deze maatregelen vallen in het totale pakket van 30 miljoen euro.

Rechter

Ook laat het college weten naar de rechter te willen stappen wegens het niet naleven van het bestuursakkoord door het Kabinet-Schoof. In dat akkoord, dat toenmalig minister van Onderwijs Robbert Dijkgraaf (D66) in 2022 met de universiteiten sloot, spraken zij af dat de universiteiten 300 miljoen euro per jaar zouden krijgen voor starters- en stimuleringsbeurzen. Dat gaat nu niet meer door.

Vorige week lieten de universiteiten in Nijmegen en Tilburg al weten naar de bestuursrechter te stappen om een schadeclaim in te dienen. Zij hebben een deel van deze gelden namelijk al uitgegeven. Leiden had het budget nog niet gespendeerd en gaat naar een andere rechter wegens het eenzijdig verbreken van het bestuursakkoord. ‘We willen dat met meerdere universiteiten doen’, zegt collegevoorzitter Annetje Ottow tegen Mare. ‘We zijn daar nu voorbereidingen voor aan het treffen.’