Op de deur van een studentenhuis in de Pelikaanstraat zijn twee gele stickers van de partij Studenten voor Leiden (SVL) geplakt. Lijsttrekker en geschiedenisstudent Mitchell Wiegand Bruss (22) doet open. ‘De trap is steil, dat is lastig als je dronken bent’, zegt hij.

Boven wacht huisgenoot, politicologiestudent en concurrent Stefan Ruiter (23), nummer zes op de lijst van het Leidse CDA. Op de grond staan kratten bier. De stapel lege pizzadozen op een kast komt tot aan plafond. Aan de fusiemuren hangen behalve verkiezingsposters van de Duitse partij SPD en de Partij tegen de Burger (‘Alleen samen krijgen we u eronder’) ook naakte vrouwen.

Ruiter: ‘Ik als keurig conservatieve CDA’er heb dit niet op mijn geweten.’

Wiegand Bruss: ‘Ik krijg mijn huisgenoten niet zover om mannen op de muur te plakken.’

Het is een politiek huis. Medebewoner Bram Leferink op Reinink zit in de universiteitsraad voor studentenpartij ONS en liep stage bij de Tweede Kamerfractie van de VVD.

‘We hebben allemaal een andere politieke kleur, maar we kunnen heel goed met elkaar overweg’, zegt Wiegand Bruss. ‘We hebben wel afgesproken dat we geen campagne in de fusie voeren.’

Ruiter: ‘Op huisavonden zeggen we soms: “Halt, nu alledaagse studenten-tamtam.” Politiek is een grote hobby, maar er zijn ook andere dingen in het leven.’

Wiegand Bruss: ‘Anders worden we zo’n stel nerds die alleen over politiek praten. In campagnetijd is dat wel lastig. Mensen tikken me aan in de kroeg: “Ik zag je op Insta. Lekker bezig.”

I. Identiteitspolitiek en verkamering

Ruiter: ‘Ik sta voor de klassieke volkspartij die iedereen verbindt, en ben voorstander van een Leiden dat Jochem Myjer zo mooi omschrijft als de stad “waar corpsbal en glibbers versmelten”. Wat SVL doet is je reinste identiteitspolitiek. Het is mensen verbinden op basis van het behoren tot één groep, studenten.’

Wiegand Bruss: ‘Het is een retorische truc om ons weg te zetten als een groep die alleen voor onze eigen belangen opkomt. We hebben voor iedereen aandacht, maar leggen de nadruk op thema’s die belangrijk zijn voor jongeren, net als de VVD dat doet voor ondernemers. Jongeren hebben politici nodig die hen begrijpen en dichtbij ze staan. Ze willen niet door dat hele hiërarchische partijsysteem heen om hun stem te laten horen.’

Hij was zelf lid van D66. ‘Maar daar werden jongeren steeds minder gehoord. Het verkameringsbeleid van D66 was de laatste druppel, en een van belangrijkste redenen om SVL te beginnen. Stefan en ik hebben ook allebei het Verkameringsmanifest van 2019 ondertekend.’

Ruiter: ‘Ik was toen voorzitter van het CDJA Leiden. De partij is ook altijd tegen het verkameringsbeleid geweest en nam onze stem heel serieus. Het schuurt aan alle kanten. Studenten die uit huis worden gezet, dat gebeurt gewoon.’

II. Nieuw versus oud

Wiegand Bruss: ‘Ik zie in jullie programma voornamelijk, en dat moet je niet persoonlijk opvatten…’

Ruiter: ‘Niets in dit gesprek vat ik persoonlijk op.’

Wiegand Bruss: ‘…een gebrek aan nieuwe ideeën. Wat gaat er veranderen als het CDA dertien zetels haalt? Niet veel. In ons programma staan wél originele plannen. Wij willen dat een studentenraad het stadsbestuur gaat adviseren. Onze taak als uitdager is ook om de andere partijen scherp te houden. We hebben zonder zetels al zoveel bereikt. Thema’s als studentenwelzijn, bouwen en horeca worden nu bij elk debat besproken.’

Ruiter: ‘Hoho, niet teveel eer naar je toetrekken. Wij hadden ook studenten in de programmacommissie zitten, maar óók ondernemers en inwoners van de Merenwijk.’

Wiegand Bruss: ‘Daar luisteren wij ook naar. Wij hebben niet de wijsheid in pacht.’

Ruiter: ‘Ik denk dat wat het CDA wil, haaks staat op wat het huidige college doet. Dat geeft namelijk veel te veel geld uit, de gemeentelijke lasten zijn erg hoog. We hameren op een solide financieel beleid. Dat staat opnieuw in ons programma ja, maar het is ook nog steeds niet opgelost.’

Wiegand Bruss: ‘Ik word moedeloos van het wikken en wegen van het politieke midden. Als er bij een debat wordt gevraagd of er meer of minder evenementen in de binnenstad moeten komen, zeggen wij: het is absurd dat er op de Lammermarkt maar drie evenementen per jaar mogen zijn. Maar het CDA neemt dan geen stelling.’

Ruiter: ‘De praktijk is vaak weerbarstig. Het is niet zwart-wit.’

Wiegand Bruss: ‘Als je zo grijs bent, word je overschaduwd door partijen die wel een mening hebben.’

Ruiter: ‘Je kunt heel duidelijk het geluid van het midden verkondigen. Als je een helder verhaal en een goede visie hebt, hoeft dat niet kleurloos te zijn.’

III. Studentenwelzijn

Wiegand Bruss: ‘Er moet veel meer met jongeren worden gepraat over wat zij nodig hebben. Onlangs vroeg de wethouder van D66 tijdens het vrouwendebat: “Wat moeten we doen om de sociale veiligheid te verbeteren?” Dat dat überhaupt nu pas gevraagd wordt, toont al aan dat het niet goed gaat.’

Ruiter: ‘Een flink deel van de nieuwe studentenwoningen moet een fusie krijgen. Die heeft een belangrijke sociale functie. Als je samen zit te eten, heb je snel in de gaten dat het minder gaat met een huisgenoot. Dat gebeurt niet als iedereen alleen in zijn studio zijn avg’tje naar binnen zit te werken.’

Wiegand Bruss: ‘Fijn dat het nu verteld wordt door veel partijen. Het was echter een student die dit op de politieke agenda heeft gezet, het was geen initiatief van een politieke partij. Praten met studenten werkt dus.’

Ruiter: ‘Hieruit blijkt dus dat wij wel degelijk naar studenten luisteren. Zo slecht als Mitchell het schetst is het dus niet, althans niet bij mijn partij.’

Wiegand Bruss: ‘Nu ga ik even de CDA’er spelen, en de nodige nuance aanbrengen. Het op grote schaal bouwen van huizen met fusie is niet haalbaar omdat het landelijk zo is geregeld dat het voor een projectontwikkelaar lucratiever is om per voordeur te bouwen dan per woon-unit. Hugo de Jonge, jouw minister van Wonen, moet dat gaan aanpakken.’

IV. De kloof

Wiegand Bruss: ‘Het lijkt me geweldig om meer studenten in de raad te zien. We voeren twee campagnes. “Studenten ga stemmen” en vervolgens: “Stem op ons”. Als ze hun bed uitkomen, kunnen we twee zetels halen. We hopen op vier, dan kun je echt verschil maken.’
Ruiter: ‘We hebben nu drie zetels. Ik hoop van ganser harte dat we die behouden, maar dat zal een lastige opgave worden. Als ik de raad wil halen, moeten we wel heel hoge ogen gooien.’
Wiegand Bruss: ‘Ik word tijdens de campagne best vaak “kutstudent” genoemd die “moet oprotten”. De kloof tussen studenten en andere Leidenaars is niet zo gigantisch als in bijvoorbeeld Groningen, maar de afstand is groot. Het is een taak voor de studentengemeenschap om daar wat aan te doen. SVL is er ook voor mensen die niet studeren. We spreken met wijkverenigingen. Van oudsher zien die studenten als een soort kwaad. Maar die bijeenkomsten waren ontzettend leuk. We zijn dichter tot elkaar gekomen.’
Ruiter: ‘De kloof is er. Juist het CDA kan voor verbinding zorgen. Participatie van burgers is heel belangrijk en dat verloopt niet goed. Daar is nog een wereld te winnen.’