‘Eerst voelde het als vakantie. Het was wel even prettig om geen politieagent te hoeven spelen op de dinsdagavondborrel.’ Maar, zegt SSR-voorzitter Marten Bergsma: ‘Inmiddels begin ik het te missen.’
Een jaar lang de studie stopzetten om fulltime de studentenvereniging te besturen: dat hadden de bestuursgangen 2019-2020 van de grote Leidse studentenverenigingen voor ogen toen ze eraan begonnen. Maar het liep anders: door corona moesten ze noodgedwongen de sociëteitsdeuren sluiten. Een groot deel van het bestuurswerk is stilgevallen.
‘We gaan ook allemaal weer vroeg naar bed nu er geen borrels meer zijn’, zegt Minerva-voorzitter Fleur Peterse. Dat heeft zo zijn voordelen. ‘Ik voel me een stuk fitter. Mijn moeder vindt dat ik meer kleur op mijn gezicht heb.’
Eindelijk opknappen
Ook Bergsma zegt dat de meeste bestuursleden nog maar weinig te doen hebben. Behalve de pandbaas: ‘Die heeft een gouden tijd, want die kan nu eindelijk het pand opknappen zonder dat het op een dinsdagborrel weer wordt afgebroken.’
Bij Njord vallen de ongeveer honderd wedstijdroeiers ‘in een klein gat’, zegt voorzitter Willem Ballieux. ‘Zij zitten in principe iedere dag, een jaar lang, in de boot en drinken niet.’ In overleg met hun profcoaches bedenkt het bestuur alternatieve trainingen. ‘Onze 25 ergometers hebben we verdeeld over de huizen waar de wedstrijdroeiers wonen. Zij zijn nu keihard aan het trainen in de gang of de badkamer.’
Maar roeien op het droge is niet voldoende. ‘Ze fietsen of rennen ook met ploeggenoten, of doen thuis krachttraining met de webcam aan, om het toch een beetje samen te ervaren’, vertelt Ballieux. ‘Maar iedereen verlangt naar het water, zeker met dit mooie weer.’
Teleurstellingen
De besturen vergaderen nog minstens een keer in de week, via Zoom of Skype. Bijvoorbeeld over hoe het verder moet met geplande activiteiten. Zo hoopt Augustinus dat de diesviering op 3 mei kan worden verplaatst. ‘Dat wordt altijd groots gevierd met tien dagen lang allerlei activiteiten en feesten’, vertelt voorzitter Rosalie Klerkx. ‘De commissie was al een half jaar bezig, dus het is een enorme teleurstelling dat het niet door kan gaan.’ Gelukkig zijn de geboekte artiesten flexibel. ‘Zij kunnen nu zelf ook niet optreden, dus ze denken goed mee.’
Helaas zijn er zijn ook activiteiten die echt moeten worden afgelast. Zo had de reiscommissie van SSR al alles geregeld voor een reis naar Tsjechië en had de Bevrijdingscommissie van Minerva allerlei activiteiten in de steigers staan ter ere van de 75-jarige bevrijding.
De besturen zoeken naar manieren om toch met leden in contact te blijven. SSR bedacht bijvoorbeeld een pubquiz, mét spelelementen. ‘Behalve vragen beantwoorden moest je ook een filmpje maken waarin je een bestuurslid op een ludieke manier nadeed’, vertelt Bergsma. ‘Via een livestream op Facebook werd om twee uur ’s nachts de winnaar bekendgemaakt. Er deden zoveel leden mee dat we het binnenkort nog eens doen.’
Online jaarlied zingen
Minerva wil graag voor alle leden een digitale borrel organiseren, maar dat is met honderden mensen nogal ingewikkeld. ‘Dat is misschien voor vijf minuten leuk, omdat iedereen dan door elkaar praat’, denkt Peterse. Een ander idee waarop ze nog broeden: iedereen laten inbellen met een daarvoor geschikt medium en samen het jaarlied zingen. ‘Dan zegt iedereen tenminste hetzelfde en heb je toch even het verenigingsgevoel gehad.’
Niet alleen het bestuur, maar ook de leden zelf bedenken creatieve manieren om met elkaar in contact te blijven, ziet Bergsma. ‘Disputen organiseren digitale borrels en bouwen de sociëteit na op Minecraft.’
Drie jongens van Minerva praten de leden elke vrijdagmiddag bij via een online radio-uitzending. ‘Zij draaien muziek en wisselen dat af met gesprekken’, vertelt Peterse. ‘Dan speculeren ze bijvoorbeeld hoe lang het nog zal duren, en wat we nu aan het doen waren als Minerva nog gewoon open was.’
Omdat het reguliere bestuurswerk op een laag pitje staat, bedacht het Minervabestuur acties om geld op te halen voor het goede doel. Huizen kunnen bijvoorbeeld Pockies-boxershorts of wijn kopen waarvan een deel van de opbrengt naar de Voedselbank Leiden gaat. ‘En we hebben een legpuzzel laten maken van de voorkant van de sociëteit’, zegt Peterse. ‘Die is als een tierelier gegaan.’
Breien
In totaal zijn volgens Peterse al duizenden euro’s opgehaald. ‘Die acties kondigen we aan via ons Instagramaccount. Maar dat gebruiken we ook voor grappige dingen, zoals het uploaden van foto’s van een van mijn bestuursgenoten die fanatiek is begonnen met breien.’
Ook heeft het bestuur het platform gewoonmensendiemensenwillenhelpen.nl ondersteund door kaartjes te laten bedrukken met daarop een algemeen nummer. ‘Mensen die hulp nodig hebben weten digitaal niet goed de weg’, verklaart Peterse. ‘Nu er een telefoonnummer is, is het voor hen makkelijker om hulp te vragen.’ Samen met enkele leden heeft het bestuur de kaartjes aan tulpen vastgemaakt en die voor de huisdeuren in de Pieterswijk gelegd.
En omdat eenzaamheid niet alleen onder ouderen op de loer ligt, heeft het bestuur alle eerstejaars clubs opgebeld met de vraag of ze van alle clubgenoten weten waar ze zich bevinden. ‘Daar hebben we nu niet goed zicht op, want niet iedereen woont in een studentenhuis.’
De besturen van ’19-‘20 worden dus extra in het diepe gegooid, merkt Klerkx. ‘Normaal kun je altijd aan je voorganger vragen hoe die iets oploste. Dat kan nu niet, dit is een unieke situatie waar geen protocollen voor zijn.’
‘Best wel vet’
Ballieux: ‘Het is niet zoals je een bestuursjaar voor je ziet, maar over een aantal jaar kan je wel zeggen: ik zat in het bestuur dat in de coronacrisis de beslissingen heeft genomen.’ Hij vindt het ‘best wel vet’ dat je als student mag meedenken over oplossingen voor de vereniging in een crisissituatie.
‘In de geschiedenis van Njord is de vereniging één keer eerder langere tijd dicht geweest, tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is best wel uniek dat ik dit nu ook mag meemaken.’
Ook Peterse en haar bestuursgenoten hadden zich dit jaar anders voorgesteld. ‘Iedereen vindt het superjammer, maar ondertussen ziet iedereen de ernst van de situatie in en weten we dat er grotere zorgen zijn dan dat onze studentenvereniging dicht is. We moeten er even doorheen met zijn allen.’
‘Augustinus draait best veel verlies op dit moment’, zegt Rosalie Klerkx. ‘Er komt geen geld meer binnen van de bar en het restaurant, maar de huur gaat door, we hebben twee koks in dienst en de kosten voor gas, water, licht en verzekeringen zijn er ook nog.’
Wel hebben sommige verenigingen een huurconstructie die ervoor zorgt dat ze niet direct in de problemen komen. Zo is het pand van SSR eigendom van Stichting Materiële Voorzieningen, waar SSR het pand van huurt. ‘Normaal maken we als vereniging winst, maar omdat je winst niet mag houden, keren we die uit aan de stichting’, legt Marten Bergsma uit. ‘Dat is een reserve, waarmee we de huidige verliezen opvangen. We kunnen het dus lijden, maar het moet niet te lang duren. We zitten ook nog in een dure verbouwing waar een deel van de reserves voor zijn gebruikt.’
Minerva heeft zo veel mogelijk lasten teruggeschroefd, zoals schoonmaakkosten en kosten voor afvalverwerking. Maar personeel in vaste dienst moet worden doorbetaald. ‘Voorlopig kunnen we het volhouden’, zegt Fleur Peterse. Maar mocht het op termijn nodig zijn, is er altijd nog kans op overheidssteun. ‘Daarvoor kom je in aanmerking als je kan aantonen dat je honderd procent van je omzet verliest.’
Voor Njord is het vooral belangrijk dat ze haar profcoaches kan blijven doorbetalen. ‘Die wil je hoe dan ook behouden’, zegt Willem Ballieux. Onverwachte meevaller: de bierleverancier heeft hen gematst. ‘Vlak voordat we dichtgingen was er een nieuwe biertank aangesloten. Daar was pas één avondje bier uit getapt.’ Aanvankelijk vond het bestuur het een goed idee om dan maar alles zelf op te drinken. ‘Maar er zit duizend liter in, dus dat was iets te veel. Gelukkig heeft Heineken het van ons teruggekocht.’
De penningmeester van SSR maakt zich wel zorgen om de effecten op langere termijn, vertelt Bergsma. ‘Als de El Cid-week niet doorgaat en we een minder grote nieuwe lichting aannemen, merk je dat vijf jaar lang aan de inkomsten uit contributies en drankgebruik. Dat zou een ramp zijn voor alle studentenverenigingen.’