Ik wil jullie vanavond uitnodigen om met elkaar in gesprek te gaan over een onderwerp dat écht belangrijk is voor jullie’, zegt debatleider Huib Wurfbain donderdagavond tegen een goedgevulde Marekerk, waar studentenvereniging Minerva het symposium ‘Waar trek jij de lijn?’ houdt.

De studenten, van wie de meesten inmiddels een biertje hebben bemachtigd, luisteren aandachtig. ‘Studenten zijn zeker niet altijd heilige boontjes’, vervolgt Wurfbain. ‘Maar ik heb er vertrouwen in dat jullie op een eerlijke manier met elkaar over excessief middelengebruik kunnen spreken.’

Studenten zijn grootgebruikers, blijkt uit een rapport van het Trimbos-instituut: 13 procent neemt jaarlijks xtc, en een op de zes studenten is een zware drinker. Het landelijke gemiddelde ligt in beide gevallen stukken lager.

Verenigingen maken zich daarom grote zorgen om het welzijn van hun leden. Excessief gebruik van drugs is immers niet alleen schadelijk voor fysieke en mentale gezondheid, maar ook voor relaties, omgeving en bankrekening. Trimbos wijst er bijvoorbeeld op dat 80 procent van de studenten gevoelens van eenzaamheid ervaart, 62 procent lijdt onder veel stress en 41 procent kampt met slaapproblemen.

Feestje

Ook in andere studentensteden gaan verenigingen het gesprek over drugsgebruik aan. De Utrechtse vrouwenvereniging U.V.S.V./N.V.V.S.U. organiseerde bijvoorbeeld eerder ook een dergelijk symposium, met een vergelijkbare titel: ‘Tijd om het op tafel te leggen’.

‘Het doel van de avond is om het gesprek over problemen rondom excessief middelengebruik te openen en om ervoor te zorgen dat jullie er ook in de keuken met elkaar over gaan praten’, aldus Wurfbain. ‘Wees dus niet bang om bijvoorbeeld je vrienden of je ouders te raadplegen als je in de moeilijkheden zit.’

De Leidse studenten in de Marekerk lijken geen schroom te hebben. Tijdens een Kahoot-quiz, waaraan alle aanwezigen meedoen, geeft de grote meerderheid toe wel eens drugs te gebruiken. Op de vraag waar ze drugs mee associëren, antwoorden de meeste deelnemers ‘feestje’, ‘vrienden’ of ‘festival’. Veel studenten zien drugsgebruik dus eerder als iets leuks, niet als iets zorgwekkends.

Misdaadjournalist John van den Heuvel, vergezeld door twee bodyguards, bevestigt de normalisatie van excessief drugsgebruik in de samenleving tijdens zijn lezing. Hij legt daarvan gedeeltelijk de schuld bij zijn eigen generatie: ‘Wij hebben jullie niet genoeg op de risico’s gewezen.’

Hij vertelt hoe de zanger van de populaire band Goldband tijdens een optreden een zakje cocaïne naar zich toe geworpen kreeg en dat vervolgens op het podium opsnoof. ‘Schandalig’, vindt Van den Heuvel. ‘Dat is gewoon reclame voor de onderwereld. Hij heeft geen idee dat hij zijn fans zo de boodschap meegeeft dat drugsgebruik prima is. Er kijken ook kinderen naar die optredens.’

Geld, macht en geweld

Van den Heuvel, wiens optreden wegens veiligheidsoverwegingen niet vooraf was aangekondigd, waarschuwt: ‘Je zet niet alleen je eigen gezondheid op het spel, maar helpt ook het criminele circuit. Dat is een wereld die slechts draait om geld, macht en geweld. Wees je er goed van bewust dat je dat wereldje steunt als je drugs gebruikt.’

Hij vertelt hoe drie van zijn collega’s, onder wie Peter R. de Vries, op gruwelijke wijze van het leven zijn beroofd als gevolg van hun betrokkenheid bij de strijd tegen de onderwereld. ‘Maar het is de vraag in hoeverre deze strijd überhaupt zin heeft als de vraag naar drugs zo ontzettend groot is. Ik denk daarom dat vraagreductie als gevolg van bewustwording de beste manier is om een vuist te maken tegen de drugscriminelen.’

Sabine de Kroon en Arantxa Polak, beiden werkzaam in de geestelijke gezondheidszorg, besteden juist aandacht aan de risico’s van drankgebruik. ‘Alcoholgebruik is immers de meest gebruikte harddrug in onze samenleving’, zegt De Kroon. ‘Veruit de meeste mensen in afkickklinieken zitten daar vanwege een alcoholverslaving. Alcohol is niet zelden de oorzaak van geweldplegingen, hersenletsel en kapotte familierelaties. Als het nu ontdekt zou worden zou het zonder twijfel worden verboden.’

‘Desondanks is het in onze samenleving de normaalste zaak van de wereld om alcohol te drinken’, voegt Polak eraan toe. ‘In de Hema wordt er zelfs kinderchampagne in Jip en Janneke-flessen verkocht: wat voor signaal geeft dat wel niet aan de jeugd?’ Een student uit de zaal grapt: ‘Een mooi instapmodel.’

In tegenstelling tot de sprekers lijkt het publiek zich nog niet echt druk te maken. Een student zegt tegen de GGZ-medewerkers. ‘Ik voel me een beetje beduveld door uw verhaal, straks mag ik niet eens meer een biertje drinken.’ Een andere student zegt tegen zijn buurman: ‘Van te veel appels eten ga je ook dood.’