Het butterfly-effect’, vraagt een bestuurslid van Njord met gevoel voor drama aan het publiek in de sociëteit Minerva: ‘Heeft daar iemand wel eens van gehoord? Dat is het idee dat één kleine beweging, één vleugelslag bij wijze van spreken, hele grote gebeurtenissen teweeg kan brengen. Zo is het ook met dit symposium gegaan. Hoe bijzonder is het nu helemaal dat dit eerst als een idee ontstond en we hier nu met zijn alleen bij elkaar zitten?’

Voormalig wielrenster Leontien van Moorsel trapt af, op het congres waarmee de roeivereniging zondag haar 150e verjaardag viert. De oud-winnaar van de Tour de France en meervoudig Olympische kampioen vertelt over haar sportcarrière.

Goud

‘Als je iets wil bereiken doe je dat te allen tijde samen. Ik durf te wedden dat iedereen hier in de zaal goud op de Olympische Spelen kan halen.’ De aanwezigen, variërend van afgetraind tot wat lijviger, van jong tot grijs en kalend, kijken elkaar veelbelovend aan. ‘Zolang je uiteraard de juiste mensen om je heen hebt om je ook een beetje in balans te houden.’

Van Moorsel kampte een periode met anorexia en vertelt daar openhartig over. ‘De Tour winnen was voor mij een nachtmerrie. Ik had het welverdiende glas champagne nog niet opgedronken of ik was al bezig met berekenen hoeveel calorieën het wel niet bevatte. Diezelfde middag heb ik nog zitten trainen.’

Uiteindelijk kwam ze er met de hulp van haar familie en man weer bovenop. ‘Sporten is altijd meer verliezen dan winnen. Tegen van jezelf houden en in balans zijn kan geen enkele Olympische zege op, dat kan ik jullie garanderen.’

Op de vraag of ze het anders zou aanpakken als ze het opnieuw kon doen, antwoordt van Moorsel: ‘Voor het grootste deel wel, maar geen topsport meer. Ik zou als fan willen terugkomen.’

Universiteitshistoricus Pieter Slaman vertelt vervolgens over de veranderingen die Njord heeft doorgemaakt vanaf haar oprichting in 1874 tot nu. ‘U moet zich voorstellen dat de sfeer waarin er werd geroeid compleet verschilde van die van vandaag. Toentertijd waren er ongeveer 900 studenten aan de Leidse universiteit ingeschreven, allemaal mannen. Slechts een stuk of 50 was géén lid van het corps. We hebben het dus over bourgeoisroeien: kinderen van bestuurders, magistraten en artsen: kortom, de culturele en rechtsstatelijke elite.’

Slaman vertelt verder, over de opkomende en weer ondergaande verzuiling en de civitasgedachte net na de Tweede Wereldoorlog om vervolgens in de jaren ’60 aan te belanden.

‘Als je vóór die tijd met elkaar in bed belandde kon dat twee hele onaangename gevolgen hebben: een zwangerschap, waarna de studietijd voor beide partijen direct voorbij was, of syfilis dat toen nog met kwik werd behandeld. U kunt zich voorstellen dat men ook dán het huis niet meer uitkwam. Het condoom bracht daar verandering in. Mannen en vrouwen konden ineens redelijk probleemloos met elkaar omgaan. Dit zag je terug op de studentenverenigingen. Ook bij Njord mochten de vrouwen erbij.’

Slaman vertelt over het moderne verenigingsleven: ‘Tegenwoordig doet één soort vereniging het erg goed, het type vereniging dat flexibel is en haast geen engagement van haar leden verwacht. Traditionelere verenigingen als Njord zien zich in een lastige balanceeract. Enerzijds wil je met de tijd meegaan, maar anderzijds is er een minimum aan engagement nodig om een vereniging zoals deze in leven te houden.’

Over dat verleden en die toekomst debatteren, tot slot, de oud voorzitters van de afgelopen vijf decennia.

Winnen

‘Het winnen van de Varsity is Njord haar allerhoogste doel’, luidt direct de eerste stelling. Njord won de roeiwedstrijd voor het laatst in 1988. Pancras Hogendoorn, voormalig coach en voorzitter in 1984, is het met de stelling oneens. ‘Njord gijzelt zichzelf enorm met dat vraagstuk. Voor het winnen van de Varsity is een juiste structuur en cultuur vereist. Is die er niet, en dat komt voor, dan win je simpelweg niet, maar je moet je er niet op stukbijten dan. Dat leidt alleen maar tot frustratie.’

Leonore Albers, voorzitter in 2014 deelt de mening van haar voorganger. ‘Ik ben het eens met het eerste deel van de stelling “Njord wint” want dat kunnen we op zoveel méér manieren doen dan enkel met die Varsity. Staat de fundering, dan komt de rest vanzelf.’

‘De Varsity is een sprookje waarin we willen geloven’, stelt Elpidha Efstratiates, voorzitter in 2004. ‘Een sprookje, zeker’, stelt huidige voorzitter Leendert Liefers.

‘Maar een lastig sprookje.’