Iedereen zegt: ‘Stop gewoon’
Evelien Mols (25, media technology): ‘Half december zag ik die reclamecampagne van “IkPas”. Toen begon ik te denken. Sinds ik mag drinken, heb ik nog nooit een maand zonder alcohol gehad. Ik dronk meestal twee avonden per week best veel, en dan soms nog een avond een glas of een paar glazen. Het leek me eigenlijk vooral een interessant experiment om het eens te proberen zonder alcohol. En ik moet deze maand toch aan mijn scriptie.
‘In het weekend is het moeilijk, doordeweeks niet zo. Vrijdag wilde ik graag iets doen, een kroeg in, maar iedereen drinkt dan natuurlijk bier. Ik bestelde alcoholvrij bier, wat trouwens heel erg verschilt qua smaak. Heineken 0.0 kan ik echt aanraden, dat verschil proef je bijna niet.
‘Zelf vind ik het al lastig, maar anderen vinden het ook niet leuk als je niet drinkt. Ik heb de alcohol echt bijna van me af moeten slaan. Ze vinden het niet gezellig, of ze zeggen: “Je vindt het zelf ook niet leuk, stop er gewoon mee.”
‘Ik houd het bij één keer, daarna doe ik het nooit meer. Ik vind het echt niet leuk. Op 10 januari ging ik tellen hoe vaak ik al iets had afgeslagen: zeven keer! Op zeven verschillende dagen had ik toen al “nee” moeten zeggen.
‘Of ik heel januari ga volhouden, daar twijfel ik nog over. Binnenkort lever ik mijn scriptie in, dus daar wil ik wel wat op drinken. Een vriendin doet ook mee, die heeft zichzelf wat wildcards gegund. Misschien doe ik dat ook maar.’
‘Ik ga door tot april’
Rosalie Drinkwaard (20, biofarmaceutische wetenschappen): ‘Sinds 1 januari heb ik niet gedronken. De eerste week was makkelijk, want toen was ik ziek. Ik had griep en ik dacht: dan kan ik net zo goed de hele maand niet drinken.
‘Iemand daagde me toen uit om drie maanden niet te drinken. Uitdagingen kan ik slecht afslaan, dus ik moest wel. Drie maanden zonder alcohol, met een aantal
cheats. Vijf of zes keer mag ik in die maanden wel drinken van mezelf.
‘Hiervoor dronk ik al snel twee keer per week. Niet per se veel, maar toch. En als ik dan nog verjaardagen of andere dingen heb, wordt dat al gauw vaker.
‘Binnenkort ga ik op dispuutsweekend, dat zijn sowieso al twee cheat-dagen. Ik zit bij een studentenvereniging, NSL, maar op de borrel is het gelukkig prima om water te drinken. Dat gaat best makkelijk zelfs, en is een stuk goedkoper. Soms doe ik dat ook voor tentamens, maar er bestaat wel een risico dat ik het vergeet en per ongeluk toch met een glas bier in mijn hand sta.
‘Omdat ik ziek was, viel het tot nu toe wel mee. Alleen toen mijn vader lentebockjes had gekocht, was het even lastig. Die zijn toch wel heel lekker. En op de vrijdagmiddagborrels. Zit ik aan een glas ginger ale in plaats van wijn, dan denk ik wel: “Hè bah, waarom nou?”’
‘Iedereen verklaart me voor gek. Het was ludiek begonnen, maar ik probeer het nu toch wel serieus te doen. Ik doe het met iemand samen, dus dat is wel een goede stok achter de deur.’
Denk niet: “Eentje kan wel”
Olga van Marion (universitair docent Nederlands): ‘Op mijn hardloopvereniging hadden mensen het over Dry January. Ik dacht: “Wat leuk, dat ga ik ook proberen!” Het is niet zo dat ik nu allerlei gezondheidsvoordelen merk. Ik zie het meer als een karaktertest. Ik merk wel dat het fijn is om het samen met een groep te doen. De nieuwjaarsborrel op de hardloopvereniging was dan ook goed te doen, omdat er rekening mee werd gehouden.
‘Het valt me allemaal erg mee, thuis al helemaal. Ik drink veel gemberthee en ik heb een voorraad champagne zonder alcohol. Als ik iets te vieren heb, wil ik graag wat drinken uit een glas met een pootje. Water of cola in een normaal glas vind ik heel ongezellig, dus daar heb ik dan die bubbels voor.
‘Het is een ontdekkingstocht geworden: ik doe een soort van proeverijen om uit te vinden wat het lekkerste bier is, bijvoorbeeld. Mijn favoriet is Leffe Blond zonder alcohol, dat is echt een uitvinding. En begin januari in een chique hotel heb ik de mocktails ontdekt. Dat was helemaal nieuw voor mij. Ik kreeg een prachtig drankje met bloemen erin.
‘Wat ik moeilijk vind, is om met vrienden te proosten, om niet te denken: “Ah, eentje kan wel.” Op nieuwjaarsborrels gaan de glazen champagne op bladen rond. Dan moet ik aan de bar om Spa gaan vragen. En die glazen, dat is voor mij echt een probleem. Als ze rond zouden gaan met bladen met Spa in dezelfde glazen, zou het al een stuk makkelijker zijn.’
Studeer je af, krijg je een fles wijn. Bij een promotie staan er glazen champagne. Na een oratie drink je nog even een biertje of wijntje. Maar niet bij de oratie van hoogleraar Jeroen Jansen, afgelopen najaar. De KNO-arts en oncoloog hield zijn borrel bewust alcoholvrij.
Waarom?
‘Om mensen te laten merken hoe vervelend het is als dat er opeens niet blijkt te zijn. Als je naar een oratie gaat, ben je voorbereid op alcohol. Zo wilde ik mensen laten merken hoezeer ze het gewend zijn. Veel mensen vonden het een goede zet, maar er waren er ook een paar die meteen naar l’Espérance vertrokken.’
Dus u deed het om een soort statement te maken?
‘Mijn statement, als je dat al zo wil noemen, is dat het ziekenhuis en de universiteit een alcoholbeleid zouden moeten hebben. We moeten erover nadenken en er iets mee doen.’
Er is al best veel aan het veranderen in de manier waarop we naar alcohol kijken, toch?
‘Ja, dat verandert wel, al is dat geen wetenschappelijke uitspraak. Over het algemeen denk ik dat de gezonde levensstijl steeds meer in opkomst is: niet meer roken, vegetarisch eten, yogalessen nemen.
‘De volgende stap is dat het normaal wordt om niet te drinken, dat je het niet meer hoeft te noemen. Een goed voorbeeld dat de rector me ooit vertelde: als je bij een masteruitreiking komt, staat er een dienblad met champagneglazen, maar niet met Spa rood. Dat moet je expliciet bestellen, terwijl de alcohol voor het grijpen staat. En een fles wijn is bijvoorbeeld ook een heel normaal cadeau om te geven. Als universiteit of gezondheidsinstelling is dat eigenlijk heel raar, want je promoot een harddrug. Er is heel veel te doen over misstanden en alcoholgebruik bij studentenverenigingen, dan moet je ook het goede voorbeeld geven.’
Alcohol moet het nieuwe roken worden, zei u.
‘Dat hoef je niet te herhalen, hoor. Want als je het googlet, zijn er tien dingen die “het nieuwe roken” zouden zijn. Maar toch: net als bij roken, zou voor alcohol een actief ontmoedigingsbeleid goed zijn.
‘We zijn in Nederland eigenlijk cultureel verslaafd aan alcohol, we verbinden het aan leuke dingen. Om vijf uur mag de kurk van de fles, terwijl we weten dat het ongezond is. Daar bestaat geen discussie over.’
Heeft het eigenlijk zin om een maand niet te drinken?
‘Voor je gezondheid heeft het geen zin, als je daarna weer verder gaat zoals je daarvoor deed tenminste. Maar het helpt wel op een andere manier: dat je kan zien dat je best zonder alcohol kan, dat het leven dan ook leuk is. Misschien merk je zelfs dat het prettiger is zonder.’