Over een week is het zover. Dan is het 3 oktober. Dan vullen de Leidse straten zich met een volk waarvan de dorst niet te lessen lijkt. Dan flitst de herrie en het lichtgeweld je op de kermis om de oren. Dan staan Lullo en Leienaar, die elkaar voor de rest van het jaar met minachting hebben aangekeken, schouder aan schouder en drinken tegelijkertijd een biertje. Dan wordt een eeuwenoude overwinning op de Spanjaarden weer collectief herdacht.
En het feest dat dan gevierd wordt, valt, ondanks de lage verwachtingen, toch ieder jaar weer tegen. Ik zal u vertellen waarom.
Ten eerste is daar het weer. Daar waar de kaartjes voor de laatste festivals tegen het eind van de zomer allang zijn uitverkocht, is de 3-Oktobercommissie intussen keihard aan het werk geweest om een feest neer te zetten in een periode waarin er vrijwel altijd miezerregen wordt voorspeld. En hoewel het weer de pret niet mag drukken, vraag je op de avond van 2 oktober sippend aan je biertje toch een beetje af: hadden die Watergeuzen niet een paar maanden eerder kunnen komen?
Ten tweede is er de illustere traditie waarbij de Lullo en Lulla zijn of haar tenue de ville thuislaat, en zich richting de stad begeeft in wat ik maar de tenue de pauper zal noemen: dames in tijgerprint, heren in trainingspak, beiden op Adidasslippers (inclusief witte sportsok, uiteraard). De nagebootste pauper in kwestie is daarentegen in een andere, misschien nog wel treurigere uitrustig gehuld: de zwarte, hoogglimmende Nickelson-jas.
Ten derde is daar de drukte. Hoewel het feest bedoeld is voor de Leidenaar, komen mensen van heinde en verre om het feest te vieren (en ja, Rijnsburgers en Katwijkers, ik heb het over jullie). Deze massa-immigratie aan importvierders, die gevlucht zijn van hun zoveelste avondje Netflix op de bank, maken dat het ieder jaar weer veel te druk is in de binnenstad. Zolang dat probleem niet wordt opgelost (Geert Wilders, leest u mee?), blijft het dringen bij de bierkarren en de pisbakken.
Tot slot is er dan de hoofdact. En voor hen die niet weten over wie ik het heb, wil ik de teleurstelling graag een verrassing laten, want een teleurstelling zal het zeker weten worden. Over deze man wordt in aanloop naar de festiviteiten gesproken als over een heuse legende.
Wie hem niet heeft zien optreden dat ontzet, heeft geen ontzet gevierd. De rest van het jaar worden zijn nummers op Spotify nooit geluisterd, behalve dan op die avond. Een volkszanger, niet gehuld in een glitterpak zoals de Toppers, maar in een witte badjas zoals een saunaganger.
Om jezelf de volgende ochtend af te vragen hoe het een tot dan toe vreemd persoon in hemelsnaam gelukt is jou te doen ‘luchtgrasmaaien’. Ja, tuurlijk is het Leids Ontzet een feest waarbij iedereen samenkomt, en dat dus een bron van cohesie vormt in deze tijden van polarisering (bier verbindt, echt waar).
Dus eet vooral je hutspot, drink vooral je biertje, haal je haring en je wittebrood, maar laten we er niet meer van maken dan wat het in feite is: een dol drinkfestijn.
Mathijs de Jong is student rechten