Vroeger fietste ik weleens met mijn moeder naar Giessenburg en op de weg daarnaartoe kom je langs een huis met de naam ‘De Omgekeerde Wereld’. De reden hiervoor is dat in tegenstelling tot de meeste huizen aan de Giessen, het voorhuis aan de rivier-kant zit en dat het achterhuis aan de weg-kant staat.

In het voorhuis werden vroeger ambachten verricht. Soms zat er een winkeltje. Hierdoor was en is het nogal vreemd dat dit huis op de omgekeerde manier gebouwd is, gezien men het liefst aan de weg-kant een winkel naar binnen loopt.

Nu ik eraan terugdenk, heeft dit huis wel wat weg van een psychose. Iemand met een psychose is een kunstenaar in het omdraaien van alle logica en alle causaliteit.

Een mooi voorbeeld is te vinden in Verhalen uit het Gekkenhuis, een van de laatste bundels van Maarten Biesheuvel. Het verhaal ‘Heer Mellenberg’ gaat over een medepatiënt die uitblinkt in dit soort hersengymnastiek. Als De Bies met hem tijdens een uitje van het Dolhuis op weg gaat naar Marken probeert Mellenberg de schrijver duidelijk te maken dat de ronddraaiende aarde eigenlijk de wielen aandrijft en niet de motor.

Bij een molen weet Mellenberg zeker dat het niet de wind is die het graan tot meel vermaalt. Nee, de deeltjes graan bewegen zichzelf telkens heen en weer, zodat de maalstenen vanzelf langs elkaar gaan draaien en op deze wijze de molenwieken in beweging brengen. Het geleverde bewijs? De wieken stopten pas toen de bewegende deeltjes graan tot meel waren vermalen!

Ziehier de logica van iemand in een psychose. Het lijkt quatsch wat hij roept, maar probeer de theorie maar eens te weerleggen als niet-psychoot. Dat gaat vrijwel niet, aangezien de psychoot in een neerwaartste spriraal zit op weg naar de complete bevestiging van de eigen wereldbeleving. Graan gaat vanuit zichzelf trillen en zo laat graan de wieken bewegen en dus is graan de veroorzaker van de wind, en niet anders.

Zo’n zelfde logica had ik toen ik naar het museum ging in Zwolle, een bezoek waar ik al eerder over schreef. Ik liep met een randpsychose door Museum de Fundatie en ik merkte dat ik me vreemd voelde. Opeens vervormde mijn brein ook de contemporaire werken die ik aanschouwde. Dat is de logica die ik nu aanhoud, maar toen dacht ik andersom: deze vreemdsoortige werken met heel veel kleuren en rare vormen maken míj gek en niet anders. Net zoals zwaar bewegende bomen het in de herfst tot verdriet van ieder heel hard laten waaien.

Of is dat niet waar?

Olaf Leeuwis is student International Relations en haalt op deze plek herinneringen op aan zijn tijd in ‘het Dolhuis’