De Vrijmoedige Studentenpartij (VSP) heeft voor het eerst een zetel in de universiteitsraad en is ook vertegenwoordigd in een deel van de faculteitsraden. Een aantal raadsleden is ook lid van de Groot-Nederlandse Studentenvereniging (GNSV), die wordt omschreven als radicaal rechts.

Deze vereniging heeft dan weer sterke banden met de Geuzenbond, een extreemrechtse organisatie die volgens de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV) behoort tot de zogenoemde active clubs, die streven naar normalisering van het rechts-extremistische gedachtegoed en het weerbaar maken van het ‘blanke ras’ door fysieke training.

Op 14 augustus werd in Badhoevedorp de 24-jarige Thomas D. opgepakt op verdenking van het voorbereiden van een terroristisch misdrijf. Bij doorzoekingen op het adres waar de verdachte staat ingeschreven, in het Brabantse Erp, werden verboden vuurwapens en munitie aangetroffen.

D. is lid van de Geuzenbond en van de GNSV, eerst in Leiden, later van de Nijmeegse tak. De GNSV heeft hem inmiddels geroyeerd. De GNSV stond tijdens de El Cid nog op de informatiemarkt. Het college besloot tot toelating omdat de vereniging door de screening was gekomen, tot grote woede van studentenpartij DSP-SC die het vertrouwen in rector Hester Bijl opzegde. Het college heeft nog niet besloten om de GNSV voortaan wel te weren maar wil daar eerst over in gesprek met de eigen gemeenschap.

Twee leden van de VSP die op de kandidatenlijst stonden voor de universiteitsraadsverkiezingen afgelopen mei zijn ook lid van de GNSV. Het gaat om Arie Jovan (Wancho) Karkalasev, voorzitter van de Leidse GNSV en Vosmar Leijnse. Leijnse en Karkalasev haalden geen zetel in de universiteitsraad. Karkalasev zit wel in de faculteitsraad van Geesteswetenschappen. Lobke Jegen zit voor de VSP in de universiteitsraad, en heeft ook een zetel in de faculteitsraad Rechten. Maurien van der Linde zit in de raad van Wiskunde en Natuurwetenschappen. 

De rest van de universiteitsraad is verdeeld over de aanwezigheid van de VSP. ‘Je kunt moeilijk een partij in de raad boycotten’, zegt Michel Vermeer van studentenpartij DSP-SC. ‘Moet ik dan niet reageren als ze een vraag stellen? Dat wordt erg lastig. Dat gaan we dan ook niet doen, maar we gaan ook niet gezellig koffie met ze drinken.’

Samenwerken wordt heel lastig. ‘Het hangt er ook vanaf van wat ze in de raad gaan zeggen. Als ze zich netjes gedeisd houden, zal de confrontatie minder zijn dan als ze dat niet doen. We gaan extra kritisch naar hun voorstellen kijken.’

Vermeer is niet verbaasd dat de VSP voet aan de grond kreeg in Leiden. ‘Het is immers de universiteit van Raisa Blommestijn en Paul Cliteur, maar het is heel pijnlijk om te zien.’ Dat er iemand van de GNSV is opgepakt, baart hem zorgen. ‘Dat vloeit toch voort uit zo’n vereniging. Ik vind het zorgelijk dat ze in het systeem zitten van de universiteit. Maar we hebben een college dat dat geen reet boeit en niet ingrijpt.’

Marie Kolbenstetter van personeelspartij PhDoc vindt het ‘problematisch dat de partij überhaupt bestaat’.

Geen coalitie

‘Met veel van de zaken waar de partij voor staat zijn we het niet eens’, reageert Nadine Potters van studentenpartij PBMS. ‘Ik denk dat het een lastige partij is om mee tot compromissen te komen. De GNSV keuren we natuurlijk af, maar ik weet niet of Jegen daarmee verbonden is. Ik ben in ieder geval blij dat de kandidaten op de lijst die wel lid zijn van de GNSV niet in de universiteitsraad zijn gekomen. We gaan uit van wat wij willen bereiken in de raad. Als zij meestemt met iets wat wij willen realiseren, is dat welkom. Het is ook niet zo dat je echt samenwerkt met de andere partijen. We zijn geen coalitie.’

Andere partijen zijn milder in hun oordeel. ‘Je moet oppassen met het leggen van associaties’, zegt Mark Dechesne van personeelspartij LAG over de mogelijke verbindingen tussen VSP, GNSV en de Geuzenbond. ‘Ik heb zelf ook onderzoek gedaan naar extremisme. Je moet die banden wel zorgvuldig vaststellen. Als je dat niet goed doet, kun je mensen gaan verbinden met iets waar ze niet voor staan.’

‘Ik doe niet aan guilt by association’, stelt Patrick Klaassen van personeelspartij UB. ‘We moeten niemand uitsluiten die via ons universitaire democratische proces verkozen is om in de raad plaats te nemen.

‘De VSP heeft een zetel en we gaan met hen op dezelfde wijze samenwerken als met de andere partijen. We beperken onze samenwerking ook niet met partijen die bijvoorbeeld het vertrouwen in de rector eenzijdig opzeggen.’

Dechesne stelt dat hij nog niet met de andere leden van de fractie heeft gesproken over hoe de VSP te benaderen maar ‘ik heb uit publieke uitingen van de VSP nog niet kunnen opmaken dat er sprake is van heel extreme opvattingen. Ik ga gewoon luisteren naar de argumenten van de partij. Als ik het er niet mee eens ben, laat ik dat wel weten.’