Dat staat in een advies aan Carola Schouten, minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen. Net als afgelopen jaar hebben huishoudens met een laag inkomen ook in 2023 recht op een energietoeslag van 1.300 euro. Studenten waren in 2022 uitgesloten van deze regeling.

Minister Schouten wil met een wijziging van de Participatiewet de toeslag voor 2023 regelen. In dit wetsvoorstel zijn studenten expliciet uitgesloten. In 2022 stond die uitzondering niet in de wet, maar alleen in de richtlijnen die gemeenten van het kabinet kregen. Dat gaf gemeenten nog enige speelruimte voor eigen beleid, met een wetswijziging valt die weg.

Veel studenten vinden dat ook zij recht hebben op de toeslag. Het kabinet vindt dat studenten in nood maar bij hun gemeente moeten aankloppen voor individuele bijzondere bijstand.

Overcompensatie

Minister Schouten stelt onder andere dat studenten vaak kleiner wonen en dus minder energiekosten hebben. Toekenning aan studenten van een algemene compensatie zou verder kunnen ‘leiden tot een ondoelmatige verstrekking van overheidsmiddelen en een aanzienlijke mate van overcompensatie’.

Lang niet alle studenten accepteren dit beleid. Een Nijmeegse student stapte naar de rechter om een toeslag af te dwingen bij de gemeente. De rechter gaf de student gelijk. In Amsterdam dient volgens Het Parool op 31 januari een zaak waarin een student alsnog de 1.300 euro los wil zien te krijgen van de gemeente. Ook studenten in onder andere Leiden en Delft hebben rechtszaken aangespannen. De zittingsdata zijn nog onbekend.

Minimabeleid

Nu ligt er ook nog een advies gepubliceerd door de Raad van State aan minister Schouten waarin staat dat er het nodige rammelt aan de motivatie om studenten uit te sluiten.

De Raad, een belangrijke onafhankelijk adviseur van de regering en het parlement, onderkent dat ‘de financiële situatie van veel studenten anders is dan die van de meeste huishoudens die onder het minimabeleid vallen’. Hun woonsituatie is vaak ook anders. Dat neemt echter niet weg dat ook uitwonende studenten met stijgende energielasten worden geconfronteerd. Dat geldt bijvoorbeeld voor studenten die studiefinanciering ontvangen en in een zelfstandige woning wonen. Waarom zouden zij geen toeslag kunnen krijgen?

Verder vindt de Raad dat het ‘argument dat overcompensatie moet worden voorkomen niet alleen voor studenten geldt’. Het is niet duidelijk waarom die gevreesde ‘overcompensatie bij studenten problematisch wordt geacht en bij andere groepen minima niet’.
Dat studenten een ‘verhoging van de basisbeurs ontvangen maakt deze groep niet anders: voor alle minima zijn immers aanzienlijke koopkrachtmaatregelen getroffen’.

'Volledige uitsluiting'

De Raad van State is er niet van overtuigd dat ‘volledige uitsluiting’ van studenten terecht is. Minister Schouten wordt dan ook gevraagd om meer uitleg over waarom bijvoorbeeld ‘studenten die in een zelfstandige woning wonen’ geen toeslag krijgen. Mocht die motivatie er niet zijn, dan vindt de Raad dat de regeling aangepast moet worden.

Dit advies is overigens niet bindend. Het wetsvoorstel moet nog naar de Tweede Kamer worden gestuurd.