‘We maakten gebruik van ons grondrecht om te demonstreren, en toen was er plots echt een heel grote politiemacht: honden, een helikopter, een aanhoudingseenheid. Ik kon alleen maar denken: hoeveel belastinggeld wordt er nu uitgegeven aan studenten die vragen of we alsje-alsjeblieft kunnen stoppen met het steunen van genocide?’

Student Isaac demonstreerde twee weken geleden bij het Wijnhavengebouw samen met Amit en Daniël* tegen de academische banden met Israël toen agenten op hen begonnen in te slaan. Amit vertelt dat hij nog steeds last heeft van zijn schouder. Isaac toont een filmpje van een agent die herhaaldelijk op hem inslaat en wijst naar een botbreuk die hij opliep.

Alle drie werden ze aangehouden. Maar ondanks alle weerstand vanuit de universiteit, politiek en politie zeggen ze vast te blijven houden aan hun overtuiging. Wat de studenten naast het politiegeweld nog meer verontrust, is de houding van de universiteit. Niet alleen weigert het college van bestuur volgens hen serieus op de vragen van de demonstranten in te gaan, de universiteit gebruikt de aanwezigheid van Joodse studenten als excuus voor het strenge beveiligingsbeleid.

Boycot

Isaac: ‘We willen dat de universiteit een academisch boycot instelt tegen Israël. De reden waarom wij als studenten deze middelen gebruiken — mobiliseren, verstoren en bezetten — is omdat we zien dat de universiteit tijd aan het rekken is.

Toen Rusland Oekraïne binnenviel, was er meteen een boycot. Banden werden verbroken, institutionele samenwerkingen werden gestopt, onderzoek werd beëindigd.

‘Maar als het om Israël en Palestina gaat is het opeens anders. Pas als het protest te groot is om te negeren wordt er een of andere commissie gevormd. Niemand weet wat daar gebeurt en zo zijn we weer anderhalf jaar verder.’

Daniël: ‘In een veiligheidsrapport dat de universiteit heeft op laten stellen staat dat de aanwezigheid van Joodse studenten alleen al een risico vormt voor de veiligheid omdat zij een doelwit zouden zijn, en dat studenten die “From the river to the sea” roepen loyaal zouden zijn aan terroristen. Dat is gestoord.’

Amit: ‘Toen ik de dag na het protest op de universiteit was voelde ík me niet veilig omdat er zo veel politie en beveiliging rondliep, zogenaamd om de Joodse studenten en medewerkers te beschermen. Ik ging die dag weer in dezelfde kleren naar de campus toe. Ik werd pas laat op de avond vrijgelaten door de politie en ik woon niet in Den Haag, dus ik kon niet meer naar huis om schone kleren te halen. Ik voelde me toen wel bekeken.’

Isaac: ‘Historisch gezien is Europa het meest antisemitische continent. Er is een reden dat de holocaust hier plaatsvond. Zoiets is in Palestina niet gebeurd. Het is zo bizar dat de sfeer is omgeslagen van Joodse mensen als haatobject naar Joodse mensen als object dat moet worden beschermd, en dat dat daarom als rechtvaardiging dient voor het politiegeweld tegen studenten en het beveiligingsapparaat van de universiteit. Wij worden zo nog steeds als “de ander” neergezet.’

Excuus

Daniël: ‘Ik merk in de dagelijkse omgang op de universiteit helemaal niks van antisemitisme. En ik verberg echt niet dat ik Joods ben, ook voordat de protesten begonnen niet. Dus voor ons is het extra vreemd dat de universiteit in haar beleidsdocumenten praat over het beschermen van Joodse studenten. Ze gebruiken ons voor iets waar wij niet achter staan.’

Isaac: ‘Het is ongehoord dat de universiteit undercover beveiligers inzet om haar eigen studenten te bespioneren en hun spullen te doorzoeken. Als je je daar niet tegen verzet, raakt het genormaliseerd en zal het alleen maar verder escaleren. Ik denk dat wij als Joodse studenten een morele verantwoordelijkheid hebben om te zeggen: “Nee, Universiteit Leiden, je doet dit niet uit mijn naam. Je gebruikt ons alleen als excuus om etnisch te profileren.” Het is een schaamteloze minachting van alles waar de universiteit voor zegt te staan. Bolwerk van vrijheid? Ik heb die vrijheid aan den lijve ondervonden toen de politie optrad.’

Amit: ‘Als anti-zionist en iemand die zich wél uitspreekt tegen genocide vind ik het absurd dat de demonstranten de schuld krijgen van de toename van antisemitisme. Als er een wereldwijde toename is in antisemitisme komt dat omdat de enige Joodse staat ter wereld een genocide aan het plegen is. Die genocide is zelf ook antisemitisch, want de Palestijnen zijn ook een semitisch volk, net als de Joden.’

Bijeenkomst

De universiteit heeft aangekondigd om op 27 mei een bijeenkomst te organiseren om in gesprek te gaan over ‘de impact die deze gebeurtenis heeft op het gevoel van veiligheid van medewerkers en studenten, maar ook over de ruimte die we hebben om onze stem te laten horen en te demonstreren’. De drie studenten hebben moeite de oproep serieus te nemen.

Isaac: ‘Het is weer een soort vertragingstactiek. De universiteit verzet zich al heel lang tegen het verbreken van banden met Israël en heeft eerder studentenbijeenkomsten over Palestina gedwarsboomd. Er zijn Joodse studenten die ook zionist zijn, Israël steunen en proberen te vergoelijken wat er nu in Gaza gebeurt. De universiteit doet alsof zij het geheel van het Jodendom vertegenwoordigen. Ik als Joods persoon vind het verwerpelijk dat onze hele identiteit gelijkgeschakeld wordt met een staat die pas in de jaren veertig is ontstaan.’

Daniël: ‘De joodse identiteit is vijfduizend jaar oud en voor het overgrote deel was stateloosheid daar een onderdeel ervan. Dus waarom is dat Israël nu dan opeens een integraal deel van onze identiteit? Dat is niet het Jodendom waar ik trots op ben, dat is zionisme. Dat is een heel specifiek politiek project dat niks met mij of mijn familiegeschiedenis te maken heeft.’

Isaac: ‘De universiteit probeert een narratief te scheppen van rabiaat antisemitische demonstranten die een bedreiging vormen voor Joden, terwijl er letterlijk neonazi’s rondmarcheren door Europa. Dát zijn de mensen die een bedreiging vormen voor mij.’

Daniël: ‘Mensen en politici die anders helemaal niet zo’n probleem hebben met nazi’s of extreemrechts gebruiken nu antisemitisme als een middel om pro-Palestijnse stemmen te onderdrukken.’

Amit: ‘Deze onveiligheid is niet uniek voor Leiden. Een dag na onze demonstratie was er ook een actie bij de Radboud Universiteit waar een student flink is toegetakeld door een politiehond. We zien dat over de hele wereld studenten die demonstreren voor Palestina worden neergeslagen. In Duitsland en de VS worden wetten gemaakt die kritiek op Israël verbieden.’

Daniël: ‘Wat dat betreft denk ik niet dat je als Joodse student meer risico loopt dan een niet-Joodse student. We hebben vooral gezien dat je gevaar loopt als je pro-Palestijns bent. Eerlijk, ik voel me op dit moment het veiligst bij de demonstranten die van antisemitisme worden beschuldigd.’

Lees ook: Ongenoegen om verzwijgen politiegeweld: ‘Hebben jullie de videobeelden niet gezien?’

*De namen van Isaac, Amit en Daniël zijn gefingeerd. Hun echte namen zijn bekend bij de redactie