Bureaulades zijn uitstekende repositoria voor krachtige, magische voorwerpen. Dat veronderstel ik als een bekend feit, al moet ik een slag om de arm houden of dit voor alle genders geldt.
Mijn eigen, toegegeven bescheiden, empirisch onderzoek naar de magie van bureaulades en hun uitwerking op de onverhoedse opentrekker ervan lijkt uit te wijzen dat het vooral mijn eigen geslacht is dat zich hiervoor gevoelig toont, maar n=3 en wellicht ben ik het slachtoffer van mijn eigen vooroordelen. Maar goed, als het kwantitatief spaak loopt, dan gaan we over naar kwalitatief onderzoek, the last refuge of the scoundrel, althans in de geesteswetenschappelijke hoek (elders vind je ze ook en wellicht vooral bij de kwantitatieven).
Bureaulades bevatten voorwerpen van krachtige magie, maar alleen in het geval dat het niet om de eigen bureaulade gaat. Die bevat slechts lege notitieboekjes, lege pennen, een Victorinox-zakmes, een Koreaanse stempel, inktpatronen en een assortiment aan computerkabeltjes met verouderde aansluitingen.
Andermans bureaulades daarentegen, en zeker die van een eerdere generatie, zijn een ander verhaal.
Daar kom je namelijk magische voorwerpen tegen als vergulde opwindhorloges in het oorspronkelijke doosje met fluwelen inleg, ooit gegeven door een lang geleden overleden maar niet vergeten vader of moeder ter gelegenheid van een eindexamen of afstuderen. Een in Lapland vervaardigde jachtdolk met leren schede en een in verrassend fleurige kleuren met de hand omwikkelde heft.
Zoek goed door en er is wellicht nog een luchtdrukpistool met bepluimde pijltjes te vinden, een in onbruik geraakte portefeuille, oude agendavullingen met hier en daar een doorgestreept adres (verhuisd? dood? kwijtgeraakt?), een foto van een vriendelijke onbekende of juist van een bekende maar ongekend jong. Het zijn een soort vriendelijke gruzelementen, voorwerpen die door langdurige nabijheid een stukje van de ziel van de eigenaar in zich hebben opgenomen.
Zulke horloges, zo’n dolk, zo’n leren portefeuille hebben van jongs af aan een onweerstaanbare aantrekkingskracht op mij uitgeoefend. Niet slechts om het voorwerp zelf, maar omdat ik er zeker van was dat deze voorwerpen uit toverachtige verhalen stamden, verhalen van voorbije tijden en verloren gebieden, van tijden die niet meer weerom komen, van een onbegrensd scala aan avontuurlijke mogelijkheden.
Vroeger moest ik op mijn kousenvoeten naar deze gedroomde inhoud sluipen, om me er in een gestolen moment aan deze deur naar andere mogelijkheden te vergapen, tegenwoordig loop ik er zo naartoe en kan ik op mijn gemak de lade opentrekken en doorzoeken. Maar meestal ben ik nu op zoek naar iets specifieks en prozaïsch - een afschrift, een adres, een pasje, een sleutel, en nooit de dolk of het luchtdrukpistool.
De bureaulade is die van mijn vader. Het vervelende aan ouder worden is dat je dat wellicht in alle eenzaamheid doet, maar nooit alleen. Jij wordt ouder, je ouders nog ouder. Mijn knieën kraken nu, die van mijn vader bijna dertig jaar harder. Rollen veranderen, sommige elementen blijven altijd hetzelfde, tot horendol aan toe hetzelfde, andere verwisselen van plaats. Je jeugd lijkt onbereikbaar als jij nu de zaken voor je ouders regelt die zij voor jou plachten te regelen – je jeugd is weg en komt niet meer terug.
Tot je die lade opentrekt en één moment lang weer die betovering en verwondering en verlangen naar het onbekende voelt, het verboden verlokkende van een exotische dolk of een luchtdrukpistool met bepluimde pijltjes, veilig bewaard door de hoeder van de magische voorwerpen in de bureaula, wiens ziel ze bevatten.
Remco Breuker is hoogleraar Koreastudies