Door Marleen van Wesel ‘Crossing Border betekende voor mij in 2009 héél veel eerste keren’, vertelt schrijver Thomas Heerma van Voss (27). Hij was achttien en net gedebuteerd met De Allestafel. ‘Een klein boek, dat niet erg opviel. En ik was ontzettend verlegen.’
Als onderdeel van The Chronicles, een groep jonge schrijvers, trad hij op en deed hij verslag als festivalchroniqueur. ‘Het was niet alleen een van mijn eerste optredens, maar ook de eerste keer dat ik met zo’n organisatie werkte, na afloop in een hotel verbleef, en ervoor betaald werd.’
Dit weekend staat hij er terug op het podium, met een voordracht uit zijn laatste boek: Plaatsvervangers, een essaybundel over Heerma van Voss’ eigen muzikale ontdekkingstocht. Die begon in 1997, bij Skunk Anansie op Lowlands, samen met zijn vader, destijds hoofdredacteur van de VPRO-radio. ‘Ik weet vooral nog dat ik heel klein was. Overal om me heen stonden veel grotere mensen.’
Eigenlijk nog iets eerder, zo beschrijft hij in Plaatsvervangers, bezocht hij al eens de Spice Girls. ‘Dat was ook wel groot, maar bij Skunk Anansie was alles pas écht massaal. Muzikaal was het overdonderend, met keiharde gitaren, en we liepen langs allerlei andere podia voor we er waren. Misschien vond ik de muziek van de Spice Girls toen nog wel interessanter, maar tijdens dat optreden voelde ik me heel slecht. Ik ben er maar hooguit tien minuten geweest, want ik was hypernerveus. De concertervaring van Skunk Anansie voelt veel meer als een beginpunt.’
In Plaatsvervangers staat ook een aangrijpend hoofdstuk over een vriendschap die hij overhield aan zijn hiphop-website. ‘In de jaren na de Spice Girls ontstond geleidelijk een enorme liefde en nieuwsgierigheid voor hiphop. De teksten begreep ik niet eens helemaal, maar ik hoorde wel meteen dat er van alles op het spel stond. En als ik me ergens in verdiep, of me ergens in vastbijt, komen er meestal licht obsessieve, onverzadigbare kanten boven.’
Dat resulteerde in Hiphopleeft.nl. ‘Als scholier had ik er de tijd voor en ik had ook een drang naar overzicht. Via hiphopfora benaderde ik anderen. Het had iets heel nerderigs: van Zwolle tot Maastricht zaten we op een gegeven moment met twintig man thuis achter de computer over hiphop te schrijven.’
‘Ik ben bij Hiphopleeft fatsoenlijk gaan schrijven – voor zover ik dat doe. Het was een prachtige leerschool. Een beetje pielen, veel matige stukken geschreven, maar het leverde ook basisgereedschap op. Maar echt als fictieschrijver over een verhaal nadenken, dat kwam daarna pas.’
Inmiddels zit er alweer een nieuw boek in zijn hoofd. ‘Al weet ik nog niet precies wat het wordt. Fictie in elk geval, en het heeft niks met muziek te maken. De ene dag denk ik: wow, wat gaat het hard! En de volgende dag: oh, god, wat ben ik aan het doen… Nou ja, misschien zijn dat de bekende fases.’
Wat Crossing Border betreft, is hij benieuwd naar het dubbelinterview van John Grant en Cosey Fanni Tutti. ‘Tank and the Banga’s, een muziekgroep uit New Orleans, wil ik ook graag zien. En er komt een trits buitenlandse auteurs langs, zoals Margo Jefferson. Er gebeurt altijd ontzettend veel en het is niet zo statisch als sommige literaire avonden. Er zijn juist allerlei verschillende klanken en verhalen, waarin je je helemaal kunt onderdompelen.’
Botsing van muziek en literatuur
Op de 25e editie van het festival Crossing Border, dit weekend in Den Haag, komen muziek en literatuur samen, of soms juist in botsing met elkaar. Muziek is er onder meer van Spoon, Orchestra Baobab, Priests, Tamino en Pink Oculus. En een greep uit de schrijvers: Max Porter, Annelies Verbeke, Lieke Marsman, Abdelkader Benali en Hanna Bervoets. Het volledige programma is te vinden op crossingborder.nl, net als ticketinformatie.
Crossing Border
Den Haag, 2, 3 en 4 november
Lees hier het interview met kunstenares, schrijfster en muzikante Cosey Fanni Tutti. Zij wordt samen met de Amerikaanse muzikant John Grant zaterdag op Crossing Border geïnterviewd door Leon Verdonschot.