Wat denkt u, moet vaccineren verplicht worden?
‘Als je iets verplicht stelt, komt daar automatisch een soort sanctiesysteem bij, zoals in België, waar je een boete van 500 euro krijgt als het kind geen poliovaccinatie krijgt. Zonder sanctie is verplichten zinloos. Anders kan je verplichten wat je wilt.
‘Mijn mening is dat we daar nog lang niet zijn. Omdat we ook als zorgverleners hand in eigen boezem moeten steken, en zien dat we niet genoeg naar buiten hebben getreden met pro-vaccinatie informatie. Stiekem zijn we daar altijd een beetje arrogant over geweest. We hebben ons laten overdonderen door sociale media, die veel meer kracht bleken te hebben dan de positie van het consultatiebureau of de arts. We staan met tien-nul achter.
‘We zijn nu pas bezig met inhaalslagen te maken. Dus om het verplicht te stellen terwijl er op vrijwillige basis nog veel te winnen valt, is geen goede route. De vraag is natuurlijk, zoals altijd, of het collectieve belang voor mag gaan op het individuele belang. Interessant is dat juist de partijen die het meest strijden voor individuele zelfbeschikking, VVD en D66, hierbij juist het collectieve belang zwaarder vinden wegen. Dat zagen we bij de orgaandonatieprocedure, en nu hierbij.’
Nu weigeren kinderdagverblijven zelf niet-gevaccineerde kinderen Moeten we dit wel overlaten aan de Berend Botjes van Nederland?
‘Ik denk dat er een uitspraak moet komen, zodat een kinderdagverblijf in zijn recht staat als ze het doen. Dat is belangrijk. En dat je daar vervolgens vrij in bent en als ouder kunt kiezen. Dus het is fijn dat een Berend Botje daar het voortouw in wil nemen, want dan is het daarna duidelijk hoe de rechter erover denkt.
‘Het lijkt erop dat de groep kritische prikkers vaak bestaat uit free riders. Een vaccinatie is vervelend en doet pijn, en heeft mogelijk wat bijwerkingen. Ouders denken dan: de rest vaccineert, dus vanwege de herd immunity wordt mijn kind toch niet ziek. Ik kan me voorstellen dat je daar als kinderdagverblijf geen kwetsbare kinderen aan wilt blootstellen.’
Waarom vaccineren mensen niet?
‘Van oudsher zijn dat redenen met een religieuze achtergrond geweest, wat voor de volksgezondheid niet zo spannend was.
‘Deze mensen leven relatief geïsoleerd, bewegen in dezelfde opvang of kerk. Zij ontkennen de wetenschappelijke bewijsvoering niet, maar zij kiezen ervoor om het in handen van hun god te leggen. Omdat ze altijd zelfvoorzienend en relatief geïsoleerd waren, heeft niemand er last van, in de zin van epidemieën.
‘De meest problematische groep is de groep kritische prikkers, met een groot wantrouwen naar de wetenschap. Daarbij ga je je zo langzamerhand afvragen of ze echt niet in de wetenschappelijke bewijsvoering geloven. Als dat echt zo is, zeg je dan ook tegen je chirurg dat hij zijn handen niet hoeft te wassen? Wanneer houdt het op?
‘Als bij de kritische prikkers staat dat het RIVM afhankelijk is van de farmaceutische industrie, geloven zij dat en staan we direct achter. Anderzijds, en dit zagen we met de Mexicaanse griep: als er een dreiging is staat iedereen in de rij.
‘Dat was ook zo met meningokokken B. Daar was een tekort aan omdat iedereen een vaccin ging halen voor zijn kind. Soms vraag je je af of die argumenten echt doorslaggevend zijn, of dat het toch meer ligt bij een soort free rider-gemakzucht.’
Vaccinatiedebat
Vrijdag 10 mei, vanaf 18:30, LUMC.