Achtergrond
Inspiratie is overschat
Zijn eerste manuscript werd door dertig uitgeverijen afgewezen, maar inmiddels is Jeroen Windmeijer (50) een gevierd thrillerauteur. Vanaf 4 maart geeft hij de cursus Spannende Verhalen Schrijven.
Bart Braun
donderdag 21 februari 2019
Foto: Taco van der Eb

Heeft u al een paar tips?
‘Begin je verhaal in medias res, dat betekent dat je midden in het verhaal valt. Dat moet je eerste hoofdstuk zijn. Mijn nieuwste boek begint bij de vrijmetselaars op de Steenschuur waar net een voordracht is geweest, en in de tempel ontdekt de hoofdpersoon een man in een plas bloed. In hoofdstuk twee kun je dan wat gas terugnemen.


‘Er moet ook een zekere noodzaak zijn, de hoofdpersoon moet iets oplossen binnen een bepaalde tijd, zodat er druk achter zit. Als schrijver trek je stukje bij beetje de sluier weg. Er moeten ook allerlei hindernissen worden opgeworpen, de hoofdpersoon moet worden tegengewerkt. Het mag niet te makkelijk gaan, want dat is ongeloofwaardig.


‘Eerst dacht ik: als je een roman schrijft, ben je helemaal vrij in wat je schrijft. Maar ik heb ontdekt dat in het domein van de fictie je aan veel meer regels bent gebonden dan in het echte leven. In het echte leven doen mensen heel domme dingen. Maar als in een boek de hoofdpersoon iets doms doet, dan haakt de lezer af. Dat is ongeloofwaardig. Het echte leven hangt van toevalligheden aan elkaar, maar als dat in een boek gebeurt tast dat wederom de geloofwaardigheid aan.


‘Gerard Reve zei al: “Als iets in het echt gebeurd is en je moet het gaan beschrijven, moet je altijd dingen weglaten, anders gelooft niemand je.” Je moet altijd iets bedenken om het handelen rationeel te laten zijn.


‘Ook werken met cliffhangers is een goede tip. Om dat te bereiken kun twee verhaallijnen schrijven en die steeds afwisselen. Dat maakt niet alleen het schrijven heel leuk, maar zorgt er ook voor dat de lezers je boek niet meer kunnen wegleggen. Bij elk hoofdstuk willen ze dan weten hoe het andere verhaal verder gaat.’

 

Is spannend schrijven te leren?
‘Voor een deel is het talent, voor een deel is het ambacht. Het bekendste principe is: show don’t tell. Schrijf niet: hij zat op zijn kamer en voelde zich eenzaam. Maar beschrijf een verwaarloosde kamers met pizzadozen, lege flessen wijn en dichte gordijnen.


‘Ook het schrijven van een natuurlijke dialoog is te leren. Je moet ervoor zorgen dat het geen toneeltekst wordt met allemaal volzinnen, maar ook niet dat er teveel spreektaal in zit, want dat maakt het onleesbaar. En zorg ervoor dat er iets gebeurt tijdens het praten. Bijvoorbeeld dat een personage naar buiten kijkt en iets ziet.’

 

En daar gaat u in de cursus allemaal op in?
‘Ja. Perspectief, dialoog, tijd, cliffhangers, show don’t tell; die zaken gaan we allemaal behandelen. Elke avond staat een ander thema centraal en elke week krijgen de deelnemers een schrijfopdracht van duizend woorden. Er is plek voor acht tot tien deelnemers en er is nog plaats.’

 

Hoe leert u deelnemers inspiratie te vinden?
‘Inspiratie wordt heel erg overschat. Ik heb onlangs mijn baan opgezegd als leraar godsdienst en ga nu elke dag om acht uur naar mijn kantoortje. Ik probeer tweeduizend woorden per dag te schrijven. Ik merk dat inspiratie vooral komt tijdens het schrijven. Als je erop gaat zitten wachten, zul je nooit tot een boek komen. Met de romantiek van ‘s nachts lijden met een fles wijn, kom je nergens.’ SvL

Jeroen Windmeijer, Spannende verhalen schrijven, 4 maart - 15 april 19:00-21:30, zie lakcursussen.nl