Achtergrond
Geopolitiek is net Game of Thrones: ‘Alles hangt met alles samen’
Als middelbare scholieren spraken ze al eindeloos over politiek. Als docenten bestuurskunde maken Michel Michalo­liakos en Rajeev Lachmipersad de podcast ‘GeopolitiekNu Verkiezingsjaar 2024’. ‘Als het in de Sahel écht misgaat dan is de Syrische migratiecrisis er niks bij.’
Pol Koopman
donderdag 1 februari 2024
Michel Michalo­liakos (rechts) en Rajeev Lachmipersad in de studio

Boven de deur brandt een rode lamp. Binnen wordt er opgenomen. De muren zijn bedekt met geluidswerend schuim en overal liggen kabels. Achter de ogenschijnlijk onopvallende deur op de derde verdieping van het Wijnhavengebouw in Den Haag bevindt zich een heuse opnamestudio. Met dikke studiokoptelefoons op hun oren zitten docenten bestuurskunde Michel Michaloliakos en Rajeev Lachmipersad achter microfoons. Ze maken hier de podcast ‘GeopolitiekNu Verkiezingsjaar 2024’. Deze trekt maandelijks ongeveer 2000 luisteraars.

‘Dit is hét verkiezingsjaar’, vertelt Michaloliakos. ‘Wereldwijd gaan er bijna drie miljard mensen naar de stembus. De hele geopolitiek kan zomaar een heel andere gedaante krijgen.’ Dat is niet alleen voor politieke junkies bijzonder, legt Michaloliakos uit. ‘Te weinig mensen in ons openbaar bestuur hebben kennis van geopolitieke ontwikkelingen met als gevolg dat de Nederlandse overheid vooral reageert in plaats van anticipeert. Wij hopen met onze podcast bij te dragen aan dat anticiperen.’

Lachmipersad: ‘Op de middelbare school hadden we het al constant over politiek en toen vanzelf over buitenlandse zaken.’
Michaloliakos: ‘Alles hangt met elkaar samen. Wat wij bespreken lijkt soms op een aflevering uit House of Cards of Game of Thrones. We willen mensen duidelijk maken dat alle geopolitieke ontwikkelingen invloed hebben op het leven hier in Nederland, of het nu gaat om wat je in de supermarkt kan kopen of om de vraag of je kinderen wel veilig over straat kunnen. Het is nooit een ver-van-je-bed-show.’

‘Wat wij anders doen is dat we niet wekenlang doorkletsen over hetzelfde onderwerp’

Lachmipersad: ‘De Sahel is een mooi voorbeeld. Dat is het gebied onder de Sahara, richting de westkust van het Afrikaanse continent. Maar weinigen weten wat er gebeurt. Het is een soort hel op aarde. Dat lijkt ver weg maar toch heeft wat daar gebeurt een enorme invloed op de migratiestromen die richting Europa komen. Als het daar écht misgaat dan is de Syrische migratiecrisis van 2015 er niks bij.’

Michaloliakos: ‘Of kijk naar de inval in Libië in 2011. Behalve dat het land nu een totale puinzooi is, mede door Europees toedoen, had het ook effecten in de regio en dus ook in de Sahel. Daar hebben allerlei militiegroepen geprofiteerd van de ineens onbewaakte wapendepots van Kadhafi.’

In razend tempo volgen voorbeelden van over de hele wereld. Na de situatie in India, Turkije en Zuid-Amerika te hebben besproken, zegt Michaloliakos: ‘Gooi er bij ons een kwartje in en we ratelen gewoon door.’

Is het niet gek dat twee bestuurskundigen de ontwikkelingen buiten de landsgrenzen duiden? Michaloliakos: ‘Als bestuurskundigen weten we dat een samenleving bestaat uit allerlei lagen en organisaties. Die lens kunnen we ook prima op het buitenland richten. Anders dan bijvoorbeeld politicologen of experts op het gebied van internationale betrekkingen portretteren we landen niet louter als unitaire actoren of ideologische blokken. Wij hopen een gevarieerdere kijk te berde te brengen.’

Duizenden views

Zien ze zich als concurrenten van Rob de Wijk en Arend-Jan Boekestijn, of de ‘Veldheren’ van generaals buiten dienst Peter van Uhm en Mart de Kruif? Lachmipersad: ‘Wat wij anders doen dan andere geopolitieke podcasts – en ik zal geen namen noemen – is dat we niet wekenlang doorkletsen over hetzelfde onderwerp, alleen bij hoge uitzondering. Wat je krijgt als je het elke week over de oorlog in Oekraïne hebt, bijvoorbeeld, is een soort Amerikaans 24 hour news effect. Dan licht je elk klein detail uit om maar wat nieuws te vertellen te hebben. Wij stellen dat de wereld groot genoeg is om elke week met een nieuw onderwerp te komen.’

Kritische fans heeft de podcast inmiddels ook. ‘We hebben het idee via sociale media beïnvloed te worden’, zegt Michaloliakos. ‘Onlangs plaatsten we een filmpje op TikTok van Casper Wits, onze Chinadeskundige die erg kritisch is op het land. Normaliter worden onze filmpjes een paar duizend keer bekeken, maar toen nog niet eens tien keer. We vermoeden dat er wat achter zit, al kunnen we niks zeker zeggen. Toen we het bewuste filmpje verwijderden, liepen de kijkcijfers weer op.’

Het was een dilemma, geeft Michaloliakos toe. ‘Uiteindelijk willen we ons bereik maximaliseren en zo ons kritische tegenwicht bieden aan alle onzin die je normaal op TikTok ziet. Goed, als we hierop dan moeten inleveren, dan doen we dat voor nu, al voelen we ons er zeker niet goed bij.’

De podcast ‘GeopolitiekNu Verkiezingsjaar 2024’ is wekelijks te beluisteren via Spotify