Het Instituut Psychologie is ‘diep teleurgesteld’ over het besluit om de Engelstalige bachelor te schrappen, mailt Hanneke Hulst, hoogleraar neuropsychologie in gezondheid en ziekte en wetenschappelijk directeur van het instituut. ‘We leveren een sterke bijdrage aan de wetenschap en de samenleving. Deze ontwikkeling raakt ons dan ook hard, temeer omdat de psychologie in Nederland tot de wereldtop behoort.
‘Wat we bijzonder schrijnend vinden, is dat dit besluit lijkt voort te komen uit een te smalle kijk van de politiek en samenleving op wat psychologie is en betekent. Psychologie gaat niet alleen over therapie: het is een brede wetenschap met maatschappelijke impact op terreinen als gezondheid, gedrag, onderwijs, werk, technologie en beleidsvorming. Dat juist deze discipline nu onder druk komt te staan, doet geen recht aan de waarde die onze medewerkers dagelijks leveren aan wetenschap en samenleving.’
Hulst vindt het ‘pijnlijk’ dat haar instituut ‘onderdeel is van een groter plan waarin keuzes gemaakt zijn die de sociale en gedragswetenschappen disproportioneel raken’. In een mail aan alle medewerkers schrijft het bestuur overigens dat het schrappen van de bachelor ‘een “offer” is om te voldoen aan de eisen van de WIB en om andere opleidingen uit de wind te houden’ en dat het instituuts- en faculteitsbestuur ‘niet expliciet betrokken is bij en verantwoordelijk is voor het besluit de Engelstalige specialisatie uit te faseren’. ‘Het besluit is door het Leidse college in overleg met de andere colleges van universiteiten in Nederland genomen.’
Volgens Hulst is het te vroeg voor uitspraken over gevolgen voor medewerkers en studenten. ‘Mocht het voorstel via het parlementaire proces worden aangenomen en gesteund worden door de medezeggenschap, dan worden de eerste gevolgen hopelijk pas over enkele jaren voelbaar, al is onzeker wat het op kortere termijn met de instroom doet.
‘We hopen op voldoende tijd om zorgvuldig te kijken naar oplossingen waarmee we de impact voor medewerkers én studenten kunnen beperken. Eén ding is zeker: studenten die bij ons de internationale bachelor psychologie starten, kunnen hun opleiding afronden. We zullen hierover helder en tijdig communiceren.’
Verder zijn het instituuts- en faculteitsbestuur in overleg met het college ‘over hoe de financiële impact kan worden beperkt en gecompenseerd’.
‘We zijn in shock’, zegt Philippe Peycam, directeur van het International Institute for Asian Studies (IIAS). ‘Het is een verschrikkelijk besluit. Twee derde van onze begroting komt van de universiteit. Daar gaat vijftig procent vanaf in vier jaar.’
Zo blijft er nauwelijks iets over, legt hij uit. ‘Ons instituut neemt een unieke positie in. Er zijn wereldwijd meer dan 200.000 mensen aan ons gekoppeld. Azië en the Global South worden steeds belangrijker en juist nu besluit de universiteit op ons te bezuinigen. Dat is een slecht idee. Dit is een keuze van het college, en niet van de overheid. De bezuinigingen zijn progressief. Wat dat gaat betekenen voor onze medewerkers weten we nog niet.’
‘Van het Leidse deel betalen we de medewerkers, huisvesting en een deel van de evenementen’, vertelt Erica van Bentem, manager finance and strategy. ‘We worden harder geraakt dan andere instituten. Daarnaast wordt er op de bètawetenschappen helemaal niet bezuinigd. Het is voor ons onduidelijk waarom niet.
Niet transparant
‘Het besluitvormingsproces is niet transparant geweest. We hebben het advies van de bezuinigingswerkgroep Andere Tijden 2026 niet gezien en weten niet waar zij hun keuze op baseren.’
Peycam: ‘Er zitten in die werkgroep geen medewerkers van sociale - en geesteswetenschappen.’
Van Bentem: ‘Leiden is de universiteit van de geesteswetenschappen, en dan zijn de grootste besparingen op de geesteswetenschappen. Het college heeft geen visie voor haar eigen universiteit.’
Peycam: ‘Wij zijn de grote vis: hét doelwit. Er is geen discussie geweest over ons werk en hoe dat zou kunnen verbeteren. Het is er allemaal gericht geweest om ons te straffen, zonder dat daar een reden voor is.’
De Honours Academy, die ook wordt gehalveerd, vond ‘het nog te vroeg om te reageren, de precieze gevolgen zijn nog onbekend’. De Academie der Kunsten heeft niet op vragen van Mare gereageerd.