Stap een willekeurige collegezaal in het Snellius gebouw binnen en je zou zo vergeten dat het de eenentwintigste eeuw is. Een krijtbord staat vol met duizelingwekkende formules. ‘Inderdaad, er is weinig veranderd,’ vertelt hoogelaar Meetkunde Bas Edixhoven. ‘Maar waarom zou je dingen veranderen? Wiskunde bestaat al duizenden jaren. Dan zou je toch denken dat de optimalisatie op kleine dingetjes na al is gebeurd.’ Ook hoogleraar en onderwijsdirecteur Floske Spieksma is fan van krijt: ‘In ons gebouw hangen nul digitale borden. Te veel gedoe. Een krijtbord is gewoon handig. Maar we moesten nu wel.’
'In het voorjaar heb ik een wekelijks uurtje ingesteld om ideeën uit te wisselen over online onderwijs,’ vertelt Spieksema. ‘We hebben veel verschillende methodes uitgeprobeerd, van filmpjes opnemen tot aantekeningen op het web zetten en daar mondeling commentaar bij geven. David Holmes begon met een iPad en laptop college te geven en ik dacht, dat is gewoon het krijtbord op de laptop! Dat bleek de prettigste methode. Staf en promovendi mogen een iPad kopen. En 65 studentassistenten hebben een iPad in bruikleen om na te kijken. Met corona is het een veilige manier, heel smetvrij.’
Digitaal equivalent
Edixhoven sloeg de uurtjes in eerste instantie over: ‘Ik dacht, in het najaar, als ik weer lesgeef is het wel weer normaal. In augustus moest ik ineens heel hard gaan nadenken hoe ik mijn college algebra 2 ging geven. Ik herinnerde me een college dat ik begin maart op de Arizona Winter School in de Verenigde Staten gaf. Ik zat er in een enorm grote zaal waar ze een papier voor op de tafel hadden gelegd, op een vaste plek, gefilmd door een camera in het plafond. Dat werkte eigenlijk best lekker.’
Het krijtbord is dus vervangen voor een digitaal equivalent. Waarom geen mooie slideshow? Spieksma: ‘Synchroon werken is fijner voor studenten. Het lastige van slides is dat je gauw te snel gaat. Formules moet je rustig tot je kunnen nemen. Schrijven is een goede maat voor de snelheid waarmee studenten kunnen volgen. Bovendien zie je ook iets meer van het denkproces.’ Edixhoven vult aan: ‘Een ander groot verschil is de interactie. Komt er een vraag uit de zaal, dan kun je op het bord antwoorden.’ Ook tijd speelt een rol. Spieksma: ‘Voor een congres presentatie van een half uur ben ik al een aantal uur bezig, laat staan voor een college van twee uur.’
Hoe gaat zo’n online wiskunde college in z’n werk? Spieksma: ‘Ik zit op m’n iPad te schrijven en ik kwek. Studenten kunnen vragen stellen in de chat, praten durven ze nauwelijks. Ik schrijf in het programma Goodnotes met een Apple pencil, bijna alsof het op papier is. Met AirServer weerspiegel ik het iPadscherm op de computer en in Kaltura deel ik mijn computerscherm. Het is 5 minuten werk om het even allemaal op te zetten, heel makkelijk. Je kunt nu college geven waar je wil.’
Webcamstellage
Haar collega heeft een stellage gebouwd op zijn bureau. Edixhoven: ‘Een muziekstandaard, van m’n vrouw, zij speelt klarinet. Het stuk waar je de partituur op legt heb ik naar beneden gekanteld.’ Er hangt een webcam aan en ligt een vel papier onder. ‘Om het op zijn plek te houden heb ik twee stickertjes geplakt. Een van de kanten is klad, net als op het bord.’
Edixhoven: ‘Eerst vertel ik twee minuten voor de ingebouwde camera wat we gaan doen. Dan draai ik mij als het ware om naar het bord door van webcam te switchen en zien ze alleen mijn hand nog. Een alternatief zou zijn geweest om op een tablet of iPad te schrijven maar ik ben fan van mijn vulpen.’ Op zijn bureau staat een inkpot omringd door tissues met zwarte inktvlekken. Edixhoven: ‘Pas vulde ik een paar minuten voor het college mijn vulpen en had ik geklieder op mijn vingers. Toen ben ik het er snel af gaan halen. Je wilt liever redelijk schone vingers. Als je nagelbijt is dit misschien geen goede optie. Mijn trouwring heeft iedereen natuurlijk al lang gezien. En ik ben best tevreden over m’n handen: redelijk gekleurd, weinig te verbergen.’
Met een nagebootst krijtbord is het net echt, of toch niet? Spieksma vindt het niet hetzelfde: ‘Bij een normaal college zie je studenten soms helemaal blank kijken en dan denk je, oh dit gaat te snel. Dat heb je helemaal niet meer online, als je de hoofden niet ziet.’ Edixhoven beaamt dat. Het krijtbord blijkt niet het belangrijkste gemis. Spieksma: ‘De studenten en wij vinden het live gewoon leuker.’