Twee leden van de rechts-radicale Vrijmoedige Studentenpartij (VSP) kregen uitgebreid de gelegenheid om in Mare een reeks aan ongefundeerde en diffamerende uitspraken te doen over het wetenschappelijk personeel van de Universiteit Leiden.

De minor ‘genderstudies’ (officieel: ‘Gender and Sexuality in Society and Culture’) werd daarbij expliciet genoemd als een ideologisch gedreven studie die kan worden geschrapt. Wij, docenten van deze minor, steken onze energie eigenlijk liever in open debatten op basis van argumenten, zoals in onze colleges, dan in een repliek op een interview vol tendentieuze beweringen en verdachtmakingen.

Want laten we even kijken naar wat hier eigenlijk gebeurt:
a) Mare publiceert een interview met daarin een reeks provocerende uitspraken die welbewust een respons uitlokken.
b) Deze uitspraken worden gedaan door twee studenten die duidelijk niet onderlegd zijn in het academisch veld dat ze bekritiseren en zich bedienen van een inmiddels welbekende methode: venijn en verdeling de wereld in gooien in de hoop dat er iets van blijft kleven.

Iedere reactie hierop is winst voor deze studenten, want daarmee worden hun ongefundeerde uitspraken alsnog gelegitimeerd. Toch voelen wij ons als wetenschappers en docenten genoodzaakt hier met inhoud (en een uitnodiging) op te reageren.

Door genderstudies een ideologisch gedreven studie te noemen, suggereren de twee studenten dat dit veld een normatieve opvatting over genderverhoudingen wil opleggen aan de maatschappij. Deze karakterisering doet vermoeden dat ze zich nooit werkelijk hebben verdiept in genderstudies.

Het tegendeel is namelijk waar: in ons brede, interdisciplinaire veld wordt juist onderzocht hoe gendernormen (en andere categorieën van verschil) in maatschappelijke situaties tot stand komen.

Tegelijkertijd onderzoekt genderstudies hoe normatieve ideeën over gender en seksualiteit worden uitgedaagd door personen voor wie die normen niet passend zijn. In de geschiedenis zie je steeds groepen mensen die beperkende en belemmerende opvattingen van gender, maar ook van seksualiteit en ras, aan de kaak stelden en zo maatschappelijke verandering in gang hebben gezet. Denk aan de suffragettes die streden voor het vrouwenkiesrecht, of de Nederlandse homobeweging die streed tegen de criminalisering van homoseksuele handelingen. En meer recentelijk: mensen die de binaire constructie van gender bevragen door zich te identificeren als non-binair.

Deze bewegingen kunnen in eerste instantie vaak rekenen op maatschappelijke weerstand. Het is ook niet prettig wanneer de norm waarbij jij je fijn voelt en die voor jou natuurlijk lijkt, kritisch wordt bevraagd. Dat deze bewegingen sommige mensen onwelgevallig zijn, mag echter niet betekenen dat het onderzoeksveld dat deze bewegingen bestudeert ook verdacht wordt gemaakt.

Als we enkel datgene mogen bestuderen waarbij de maatschappelijk dominante groep zich veilig en comfortabel voelt, zou dat niet alleen betekenen dat we als wetenschappers allerhande maatschappelijk relevante thema’s links moeten laten liggen, maar ook dat de door de Vrijmoedige Studentenpartij zo hoog in het vaandel gedragen academische vrijheid in het gedrang komt. En laten we eerlijk zijn: een persoonlijke negatieve ervaring, zoals de studenten in het interview laten optekenen, waarbij je per ongeluk iemand misgendert en dat voor diegene nu net de spreekwoordelijke druppel blijkt te zijn – ook queerpersonen is niets menselijks vreemd – kan niet de reden zijn om een heel wetenschappelijk veld de mond te willen snoeren. Dat getuigt niet van zorg voor het behoud van academische vrijheid, maar van een poging tot censuur omdat het onderzoeksobject en de conclusies van een wetenschappelijk veld een enkele persoon niet aanstaan.

Om te voorkomen dat de studenten van de Vrijmoedige Studentenpartij zich nog verder door hun onderbuikgevoelens laten leiden, nodigen wij ze van harte uit om zich in te schrijven voor onze minor ‘Gender and Sexuality in Society and Culture’. Dan kunnen ze met eigen ogen aanschouwen wat het uitgebreide onderzoeksveld te bieden heeft. Als ze zich na dat jaar nog altijd geroepen voelen het bestaansrecht van de minor in twijfel te trekken, hopen wij dat Mare ze nogmaals de gelegenheid biedt hun ongezouten, maar dan hopelijk wel goed onderbouwde meningen te debiteren.

De minorinschrijving opent 15 mei om 13:00 uur. Het is een erg populaire minor onder studenten, dus we raden de studenten van de VSP aan dan echt klaar te zitten voor hun aanmelding om zo het risico te vermijden dat ze op de wachtlijst terechtkomen. Zien we jullie in september?

Looi van Kessel, Liesbeth Minnaard en Maaike Hommes zijn docenten bij de opleiding Gender and Sexuality in Society and Culture