De universiteitsraad wilde niet met de begroting instemmen omdat er onduidelijkheid was over een aantal financiële keuzes die het college maakt. Ook was er ergernis over het laat ontvangen van de begroting waardoor het lastig was voor de raad om zich goed voor te bereiden. Er werd zelfs gesproken van ‘uitholling van de medezeggenschap’.
Maandag bleek dat die boodschap is aangekomen bij het college. Vice-collegevoorzitter Timo Kos had al bij een tussentijdse informele raadssessie meer informatie gegeven. Ook tijdens de raadsvergadering verdedigde hij de keuzes die waren gemaakt.
De universiteit heeft een transitiefonds opgezet waarin jaarlijks 4,3 miljoen euro wordt gestort. Dat geld is bedoeld voor de opvang van de klappen van mogelijke reorganisaties en de gevolgen van de Wet internationalisering in balans (WIB), die nog door de Tweede en Eerste Kamer moet.
De universiteit heeft al een streep gezet door de Engelstalige bachelor van psychologie. Dat was een offer om de Taaltoets Anderstalig Onderwijs uit de WIB te krijgen. Deze toets had het einde kunnen betekenen van grote Engelstalige bachelors als International studies. In totaal moet het college structureel 30 miljoen bezuinigen.
‘onrustbarend hoge’ werkdruk
De raad is kritisch op het hoge bedrag dat in het fonds is gestort omdat er vooralsnog nog geen reorganisaties zijn gepland. En een deel van het transitiegeld komt uit de middelen voor werkdruk en talentbeleid, terwijl werkdruk juist ‘onrustbarend hoog’ is, aldus de raad. Ook is er onbegrip over het besteden van een miljoen euro aan een business intelligence platform.
‘We hadden een aantal bezuinigingsoperaties verwacht die mogelijk met reorganisaties gepaard zouden gaan’, reageerde vice-collegevoorzitter Timo Kos. ‘Waaronder Geesteswetenschappen en bij Sociale Wetenschappen, vanwege psychologie, maar ook bij het bestuursbureau.
‘De bezuinigingen kunnen we nu iets meer uitsmeren, er zijn nog geen reorganisaties nodig. Het budget van het fonds verlagen, was een mogelijkheid, maar dat vonden we niet verstandig. Ook als er geen reorganisaties met gedwongen ontslagen zijn, is er sprake van hoge transitiekosten door de bezuinigingen. Volgend jaar bekijken we of de opbouw van het fonds verder nodig is.’
‘We zijn nu officieel een zaak tegen de staat begonnen’, zei vice-collegevoorzitter Timo Kos maandag tijdens de raadsvergadering.
Afgelopen zomer maakten de universiteiten al bekend naar de rechter te stappen vanwege de bezuinigingen. De volgende stap in die procedure is nu gezet.
‘Het college heeft een formeel bezwaarschrift ingediend tegen de beschikking van het ministerie van Onderwijs over 2025. Dat heeft betrekking op de bezuinigingen van kabinet Schoof.’
Het gaat dan vooral om het stopzetten van de starters-en stimuleringsbeurzen. ‘Ook de andere twaalf universiteiten hebben een bezwaarschrift gestuurd. Dat bezwaar kun je pas officieel maken als de universiteit de zogeheten bekostigingsbrief van het ministerie heeft ontvangen. Die hebben we gekregen en maken nu bezwaar tegen het verbreken van het bestuursakkoord dat was gesloten met het vorige kabinet.’
Er is geld nodig om problemen op te vangen. ‘Als de WIB er komt dan krijgt Sociale Wetenschappen daar vanaf 2028 mee te maken. We zijn in overleg over welke steun dan nodig is. Het fonds biedt ons de ruimte om dat te doen.’ Overigens benadrukte het college dat reorganisaties nog steeds mogelijk zijn.
Kos legde ook uit waarom er geld uit de pot werkdruk en talentbeleid in het fonds zit. ‘Dat was een wat rommelig potje geworden dat deels uit tijdelijk en structureel geld bestaat dat onder andere door bezuinigingsverzachtende moties in de Tweede Kamer naar ons is gekomen. Het tijdelijke geld hebben we in het fonds geparkeerd. Dat was het meest handige.’
Race
Kos erkende dat er weinig tijd was geweest voor de raad om de stukken te doorgronden. ‘Voor ons is het ook altijd een race tegen de klok om de begroting tijdig klaar te hebben. We kijken graag met de raad hoe we dat beter kunnen organiseren. We zullen in ieder geval in een apart document laten zien of er strategische keuzes zijn gemaakt ten opzichte van de kadernota (de financiële toekomstplannen van de universiteit, red.). Er komt ook meer aandacht voor het inwerken van raadsleden als het gaat om de begroting.’
De nieuwe collegevoorzitter Luc Sels vulde aan: ‘We gaan voortaan voorafgaand aan de definitieve begroting een wat lichtvoetiger stuk presenteren waarin we de context scheppen waarin de universiteit opereert. Een beeld van de korte- en langetermijnuitdagingen waar we voor staan, en hoe zich dat tot onze strategische oriëntatie en uiteindelijk de begroting verhoudt.’
‘Het blijft lastig om een investering in business intelligence platform als een verstandige strategische keuze te zien’, vond Mark Dechesne van personeelspartij LAG. ‘Daarom zijn we kritisch.’
Kos: ‘We gaan die bestuurlijke duiding verbeteren wat betreft het platform. Dat is geen nieuw geld. We hadden al vier miljoen euro gereserveerd voor de vernieuwing van de IT, dat is gewoon keihard nodig. Een deel daarvan gaat naar het platform.’
De universiteitsraad was uiteindelijk overtuigd door de uitleg en beloftes van het college en stemde unaniem in met de begroting.