De universiteit wil graag op de plek van het zogeheten Doelencomplex een van de gebouwen van de nieuwe Humanities Campus neerzetten. De 58 appartementen en huizen tussen Doelengracht en Cleveringaplaats van woningcorporatie De Sleutels zouden gesloopt mogen worden als 70 procent van de bewoners akkoord gaat met het sociaal plan en de alternatieve woonlocaties. Een meerderheid van de bewoners wil echter niet verhuizen.

De gemeente heeft drie alternatieve woonlocaties op het oog voor de bewoners van het Doelencomplex. Namelijk de Waardgracht, de Kaiserstraat en de Langegracht. Als de bewoners echter niet ingaan op het aanbod van de gemeente, dan volgt onteigening van de grond van De Sleutels. Met als gevolg dat de bewoners gedwongen moeten vertrekken. Althans dat schreef het Leidsch Dagblad maandag. 

‘De bewoners schrikken zich natuurlijk weer allemaal wezenloos als ze een artikel met de kop “Onteigening voor campus dreigt” lezen', zegt Theresa Steeman, secretaris van de bewonerscommissie De Doelen. 'En het is zo dat het college van B&W de stap tot onteigening wil zetten als de bewoners en/of de Sleutels niet akkoord gaan.'

'Wethouder Paul Dirkse heeft namelijk op een bewonersbijeenkomst over de plannen op 8 juli gemeld dat als er geen meerderheid komt die instemt met verhuizen, de gemeente de erfpacht opzegt en overgaat tot onteigenen', aldus Giny Schoemaker, voorzitter van bewonerscommissie.

Steeman: 'Maar, en dat is heel belangrijk, de gemeenteraad moet daar wel mee instemmen natuurlijk. Het hele plan moet trouwens nog in oktober door de raad.'

‘En om te onteigenen is een gang naar de rechter nodig. Het is dus ook een juridische kwestie,’ zegt Schoemaker.

Steeman: 'In de notulen van de bijeenkomst op 8 juli, opgesteld door de gemeente, staat overigens niets over onteigenen.'

De gemeente laat desgevraagd weten onteigening niet uit te sluiten. 'We doen er alles aan om dit uiterste middel te voorkomen', mailt Annelies Witz, de woordvoerder van wethouder Dirkse. Op de bijeenkomst op 8 juli heeft de wethouder gezegd dat 'de gemeente alleen in het uiterste geval een onteigeningsprocedure zal starten.' 

Dirkse voelt zich er namelijk 'verantwoordelijk voor dat er voor de bewoners, voor wie dit een hard gelag moet zijn, een passend maatwerkaanbod komt. De gemeente streeft er dus naar om met de bewoners, De Sleutels en de universiteit tot een oplossing te komen.'

De bewonerscommissie vindt echter dat de gemeente de druk op de bewoners steeds meer opvoert. 'De gemeente wil het er nu gewoon doorheen jassen', zegt Schoemaker. 'Het idee is dat we in 2023 moeten verhuizen. Ongeacht of woningen op alternatieve locaties al klaar zijn. Dan moeten we twee keer verhuizen. Dat vinden we onacceptabel.'

Er is nog veel onduidelijk over de drie alternatieve locaties. ‘Eerst, in 2016, was het plan dat op de locatie waar nu nog studentencentrum Plexus staat vervangende woningen zouden worden gebouwd voor alle eengezinswoningen en de meeste appartementen. Daar was wel het nodige enthousiasme voor', aldus Schoemaker. 'Dat was het enige min of meer gelijkwaardige alternatief. De universiteit heeft echter dat aanbod nu weer ingetrokken, ze hebben het gebouw zelf nodig. Nu komen er slechts acht tot tien appartementen aan de kant van de Kaiserstraat.

'Het zet veel kwaad bloed, dat alleen wij een groot offer brengen en de universiteit niets wil inleveren. Terwijl, als de universiteit zo’n aanbod intrekt, de gemeente gewoon zegt: “Oké.” We worden niet gelijkwaardig behandeld door de gemeente.’

De universiteit en de gemeente willen niet inhoudelijk ingaan op de ontwikkelingen rond Plexus. 'De komende periode worden de drie alternatieve woonlocaties verder uitgewerkt, hierbij is de betrokkenheid noodzakelijk van De Sleutels, de universiteit, als ook de huurdersbelangenvereniging ten behoeve van de inventarisatie van woonwensen van de bewoners,' aldus Witz.

Dan speelt er nog een nieuwe kwestie rond een van de andere compensatielocaties. Aan de Langegracht zouden eengezinswoningen gebouwd worden voor een deel van de huurders. Vorige week hoorde de bewonerscommissie dat de eengezinswoningen daar geen tuin zouden krijgen. 'Want ze grenzen immers al aan het Singelpark', zegt Steeman. 'Dat zeggen ze dan gewoon glashard.'

Dinsdagnacht heeft de huurdersbelangenvereniging De Eendracht een brief bij de bewoners in de bus gedaan met informatie uit een overleg dat zij maandag hadden met de gemeente en de Sleutels. In die brief staat dat er zelfs helemaal geen eengezinswoningen komen op de locatie aan de Langegracht, maar 'gestapelde bouw'. Voor de eengezinswoningen wordt de al eerder afgeserveerde Paviusstraatlocatie weer van stal gehaald, aldus de bewonerscommissie. Dit tot grote ontsteltenis van de bewoners van het Doelencomplex.

Steeman en Schoemaker vinden het ergerlijk dat het beeld is ontstaan dat de bewoners de bouw van de Campus tegen willen houden. 'Dat klopt niet. Om te beginnen was eind 2016 duidelijk dat de sloop niet door kon gaan omdat De Sleutels er niet mee akkoord ging’, aldus Schoemaker. 'Dat was namelijk als voorwaarde voor sloop gesteld in een raadsbesluit. De universiteit wilde echter per se het hele Doeleneiland hebben. De gemeente is vervolgens zo bewerkt door de universiteit dat zij toch haar zin kreeg.’

Bovendien is het gewoon niet nodig om het Doelencomplex te slopen, stelt Steeman. 'Er is een goed alternatief dat het mogelijk maakt dat de universiteit haar benodigde ruimte krijgt, inclusief het centrale grasveld, waarbij onze woningen gewoon kunnen blijven staan. Maar de universiteit wil dat niet. En dan worden wij als dwarsliggers afgeschilderd, daar word ik zo link van. Wij zijn de slachtoffers.’

Schoemaker: ‘Er wordt zoveel achter gesloten deuren geregeld. Dat terwijl de gemeente en de universiteit de mond vol hebben van “openheid” en “transparantie”.’