In september gaf hoogleraar Jodendom Judith Frishman een afscheidsinterview in Mare. Ze zei het niet te begrijpen waarom haar leerstoel na haar emeritaat werd opgeheven. ‘De wereld staat in brand, onder andere door religieuze controverses. En nu zeggen anderen dat we niet relevant zijn. Ik snap het niet.’
Studentenpartij CSL noemde het schrappen van de leerstoel een ‘pijnlijke keuze’, tijdens de universiteitsraad van maandag. ‘Wat is de achterliggende reden geweest?’, wilde de partij weten van het college van bestuur. ‘Hoe verhoudt dit besluit zich tot de ambitie van de Universiteit Leiden om zich te presenteren als een inclusieve en diverse universiteit?’
Rector Carel Stolker vond het merkwaardig dat er ophef over de verdwenen leerstoel was ontstaan. ‘De opwinding verbaast ons een beetje. Ik heb het in verschillende kranten gezien.’ Het gaat om een besluit dat al stamt uit 2014, legde Stolker uit. ‘Leiden had een grote kerkelijke opleiding. In 2013 vertrokken de kerken uit Leiden richting andere universiteiten. We moesten vervolgens een herpositionering en een reorganisatie van religiestudies voor elkaar zien te krijgen.’
Vervelend
Het Instituut Godsdienstwetenschappen is toen ondergebracht bij het Leiden Institute for Area Studies (LIAS) en werd het Leids Centrum voor Religiewetenschap (LUCSoR). ‘Bij die reorganisatie hoorde ook een teruggang in het aantal leerstoelen. Toen is besloten om onder andere te stoppen met de leerstoel Jodendom, zij het dat de betrokken hoogleraar pas recentelijk met emeritaat is gegaan. Deze beslissing is zes jaar geleden keurig door de medezeggenschap goedgekeurd.’
Stolker vindt het vervelend dat de indruk was ontstaan dat er in Leiden geen onderzoek meer naar het Jodendom wordt gedaan, wat Frishman overigens ook niet beweerde.
‘Het Jodendom verdwijnt helemaal niet uit Leiden’, zei Stolker. ‘Die leerstoel houdt op te bestaan, maar dat is dus een oud besluit. Waar de pijn bij de onderzoekers van Geesteswetenschappen zit, is dat zij enorm hun best hebben gedaan om de expertise van het Jodendom te bewaren en te garanderen voor de universiteit. Dat heeft geleid tot de benoeming van universitair docent Sarah Cramsey. Een zeer interessante wetenschapper die zich helemaal richt op de diaspora en de positie van het Jodendom.’
Wereldtop
Maar waarom dan geen leerstoel? ‘Geesteswetenschappen heeft op heel veel belangrijke posities universitair docenten en universitair hoofddocenten, zelfs op gebieden waarin Leiden wereldtop is’, aldus Stolker. ‘Daar vinden wij helemaal niets geks aan. Het zou fijn zijn als de universiteitsraad het idee dat Leiden stopt met het Jodendom kan helpen wegnemen. Want dat is echt onzin.’
Laurènce Fierens van CSL was tevreden met het antwoord. ‘We kregen vanuit onze achterban reacties dat de universiteit zich wel presenteert als een inclusieve universiteit, maar door het schrappen van de leerstoel juist in onderwijs en onderzoek geen aandacht leek te geven aan minderheden. Dat beeld wordt nu bijgesteld.’