Al maanden protesteerden jongeren in Nairobi tegen een nieuwe wet die de belastingen op alledaagse producten als brood en kookolie verhoogt, vertelt Lara Paz (26), masterstudent International Relations and Diplomacy, die stage liep bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. ‘Gewoon zoals je de protesten in Europa ook kent; de straten werden bijvoorbeeld geblokkeerd. De protesten verliepen vredig.’ Naast Paz zat er nog studiegenoot in de hoofstad.
Op dinsdag 25 juni stemt het parlement in met het wetsvoorstel. Kort daarna wordt het parlementsgebouw van Nairobi bestormd en slaan volksvertegenwoordigers op de vlucht. Ook op andere plekken in Kenia vinden er protesten plaats en worden overheidsgebouwen in brand gezet. Er vallen zeker acht doden en tientallen gewonden, melden media aanvankelijk.
‘Het waren er hoogstwaarschijnlijk veel meer’, vertelt Paz, die pas laat ontdekt wat zich buiten afspeelt. ‘Je zou verwachten dat we bij Buitenlandse Zaken op de hoogte zouden zijn van zulke protesten, maar we kwamen er pas later achter via verschillende groepschats.’
Dat het zo zou escaleren, zag niemand aankomen. ‘Het was vooral bijzonder om te zien hoe verschillende stammen, die normaal niet altijd de beste vrienden zijn, samen kwamen om te protesteren.’
Keniaanse vrienden die naar de protesten gingen, stuurden berichten dat er geschoten werd en er meerdere doden op straat lagen. ‘Keniaanse media hadden het over acht doden, maar Keniaanse influencers spraken over honderden.’
De influencers plaatsen filmpjes waarin te zien is hoe de politie schiet op de demonstranten. ‘Ze zeggen dat het uiteindelijk ongeveer om tweehonderd doden moet gaan, maar dat is nooit officieel bevestigd.’
Ook Paz ziet de beelden. ‘Het was gewoon zo eng, zeker toen de internetverbinding in Nairobi werd verbroken. Je kon niemand bereiken en nergens naartoe. Niemand weet het zeker, maar er wordt gedacht dat de overheid de verbinding expres verbroken heeft.’
Toch was ze niet bang dat haar iets zou overkomen. ‘Als wit persoon woon ik in een hele veilige omgeving. Ik maakte me eerder zorgen om mijn vrienden die in de wijken wonen waar de protesten plaatsvonden. Ik zag namelijk steeds weer filmpjes voorbijkomen van dode mensen op straat. Ja, ik woon in Nairobi, maar het is zo’n ander leven dan dat van de echte Kenianen.’
Witte mensen zijn volgens Paz over het algemeen veilig in de hoofdstad, waar het enige hoofdkantoor van de Verenigde Naties van het mondiale zuiden staat. ‘De Verenigde Naties brengen geld naar Kenia. De politie en het leger zullen schieten op hun eigen bevolking en het kan ze niets schelen. Maar op ons zal niet geschoten worden, omdat ze willen dat we geld naar het land blijven brengen.’
Hoewel ook bij haar voor de deur geprotesteerd werd, heeft ze zelf geen gevechten op straat gezien. ‘Bij mij werden de wegen geblokkeerd en werden er leuzen geroepen, maar in het stadscentrum was het extreem gevaarlijk toen er lukraak op iedereen op straat werd geschoten.’
Interim-decaan Koen Caminada zei destijds tijdens de FGGA-vergadering dat ‘er twee studenten vastzitten in Nairobi’. Volgens hem deed de faculteit ‘er alles aan om de studenten in veiligheid te laten terugkeren’.
‘We zaten helemaal niet vast’, vertelt Paz. ‘Maar ik snap wel dat de universiteit ons zo snel mogelijk terug wilde zien te krijgen. Ze probeerden me te bereiken, maar aangezien er geen internet was, kon ik nergens op reageren. Twee weken na de protesten vloog ik naar huis, maar dat was ik sowieso al van plan.’
Na een jaar niet in haar thuisland geweest te zijn, Paz woont in Den Haag, ziet ze haar familie en vrienden weer. ‘Het was zo interessant dat niemand enig idee had wat zich in Nairobi afspeelde, omdat geen enkele krant echt liet zien wat er gebeurde. Alleen dat er wat protesten zijn geweest en daarbij acht doden zijn gevallen. Maar niemand vertelde het verhaal van hoe de politie en het leger door de straten reden en zomaar mensen neerschoten.
‘Ik denk dat het een hele goede ervaring is om als wit persoon naar een land te gaan waar niet bijna alle mensen wit zijn. Je ervaart hoe het is als iedereen naar je staart. Het is verder bijzonder om te zien hoe mensen moeten vechten voor hun rechten en hoe moeilijk dat gevecht is als er zo’n corrupte regering is. Ik heb geleerd hoe bevoorrecht we zijn in Europa en ik denk dat je dat pas echt kunt voelen als je naar verschillende plaatsen reist. Kenia heeft me geholpen om het leven vanuit een ander perspectief te zien.’
Paz verwacht op korte termijn terug te keren naar Nairobi. ‘De mensen zijn geweldig, het eten is heerlijk, de natuur is prachtig, overal klinkt muziek en iedereen danst. Mensen leven echt meer in het moment.’
Ze ziet zichzelf zelfs tijdelijk verhuizen naar de hoofdstad. ‘Ik heb daar ook iemand ontmoet’, vertelt ze blozend. ‘Dus ik ga zeker terug.’