Voortaan is een naam en bankrekeningnummer niet meer voldoende van mensen die meer dan tien euro betaald krijgen door de universiteit, maar moet er ook een geboortedatum, adres, en BSN-nummer worden gevraagd. Dit geldt voor iedereen die niet bij de universiteit in dienst is, zoals gastsprekers, hulpstudenten, bedankjes, en dus ook proefpersonen.
Vooral voor gedragswetenschappelijke onderzoeken, waar met proefpersonen wordt gewerkt, brengt dat extra administratief werk met zich mee. ´Voor iedere paar euro die proefleiders (vaak studenten) uitbetalen aan proefpersonen moeten we zo meteen een BSN registreren? Echt waar?’, vroeg Henk van Steenbergen, onderzoeker cognitieve psychologie, zich af op Twitter: ‘Gelukkig weten we vast hoe we de datalekken moeten melden. Van #cameragate naar #bsngate?’
Meer werk
Desgevraagd laat Van Steenbergen weten dat hij meerdere bezwaren ziet in het nieuwe systeem. ‘Tot twee jaar terug werkten we vaak nog met contante uitbetalingen en een papieren formulier. Recent zijn we overgeschakeld op formulieren die via SAP moesten worden ingevoerd.
‘Die formulieren kostten al een hoop extra tijd. En bij een invoerfout komt het weer terug, moet je het checken bij de proefpersoon, daarna moet het opnieuw geaccordeerd worden, enzovoorts. Nu komen er dus nog meer gegevens bij waar je fouten in kunt maken. Door centralisatie komt er zo steeds meer werk terecht bij onderzoekers zelf.’
Maar Van Steenbergen maakt zich vooral zorgen over de privacy en de mogelijk afschrikkende werking. ‘Wij gaan heel zorgvuldig om met de privacy van onze proefpersonen en moeten voor ieder onderzoeksproject, hoe simpel ook, uitgebreide aanvragen schrijven waarin we verantwoorden waarom de gegevens die we vragen echt nodig zijn.
‘Voor een uitbetaling van een paar euro vragen we straks het hemd van het lijf van onze proefpersonen. Ik maak me ook zorgen dat ze zich hierdoor gaan bedenken om mee te doen, en dat de bereidheid om deel te nemen aan onderzoeken afneemt.’
Privacy
Volgens woordvoerder van de universiteit Caroline van Overbeeke begrijpt het college van bestuur de zorgen van de onderzoekers, maar is er niks aan te doen. ‘De nieuwe regels hebben we niet zelf verzonnen maar zijn simpelweg de gevolgen van nieuwe fiscale regelgeving. De universiteit heeft de verplichting om deze uitbetaalde bedragen aan de belastingdienst op te geven.’
Met de gegevens wordt zorgvuldig omgegaan, aldus de woordvoerder. ‘SAP is een goed beveiligd softwareprogramma waar wij de financiële boekhouding in bijhouden. De gegevens zijn alleen beschikbaar voor de mensen die toegang moeten hebben tot deze data.’
De universiteitsraad laat weten in de volgende vergadering met het college op 7 februari vragen te stellen over het onderwerp. De vragen gaan onder meer over de privacy van de gegevens en laagdrempeligheid van deelname. Het college zal de vragen in dezelfde vergadering beantwoorden.