Woensdag bezocht koningin Máxima de Hogeschool Leiden, waar ze gesprekken voerde met mensen die zich inzetten voor mentale gezondheid van studenten. Dat deed ze in het kader van haar erevoorzitterschap van MIND Us, een stichting die in maart in het leven is geroepen om de mentale gezondheid van jongeren te verbeteren.

De koningin sprak met studenten en wethouder Onderwijs Paul Dirkse, die haar vertelde over de Verklaring Studentenwelzijn die is ondertekend door de gemeente Leiden, Universiteit Leiden, de Hogeschool Leiden, de Plaatselijke Kamer van Verenigingen en het Studieverenigingen Overleg Platform.

‘We kregen alarmerende berichten over het welzijn van studenten’, aldus Dirkse. ‘Dat was voor ons de aanleiding om de handen ineen te slaan, een belofte te doen en een actieplan te maken.’

Koningin Máxima wilde weten wat er zoal kan worden gedaan. Studentenambtenaar Zelda Geels: ‘Zelf studeer ik rechten en ervaar ik veel prestatiedruk. Maar bij andere studies spelen weer andere dingen. We willen per studie bekijken wat er moet gebeuren.’

Student Myrthe Haring vertelde over haar eigen ervaring met de studentpsycholoog. ‘Ik raakte gedemotiveerd, kreeg steeds minder interesse in dingen. Ik ben ook nog eens heel perfectionistisch, en kwam daardoor in een negatieve spiraal terecht. Door hulp heb ik bijvoorbeeld leren inzien dat het oké is om soms wat studievertraging te hebben.’

Er zijn een hoop mensen binnen de gemeente die zich inzetten voor studentenwelzijn, maar dat weten studenten meestal niet, zei Geels. ‘Wij kunnen als studentenambtenaar meepraten, omdat we er zelf middenin zitten.’

Reguliere zorg

Een ander probleem: studenten schrijven zich vaak niet in bij een huisarts in de stad waar ze studeren. ‘Daardoor trekken ze te laat aan de bel’, volgens Dirkse.

‘Terwijl dat juist heel belangrijk is’, meende vicevoorzitter van het Leidse universiteitsbestuur Martijn Ridderbos. ‘Want op een gegeven moment moet de reguliere zorg het van ons overnemen. Uiteindelijk zijn we geen zorginstelling. Dat rekken we nu al heel erg op.’
‘Wat is de rol van studentenverenigingen?’, vroeg koningin Máxima. ‘Groepsgedrag kan ook weer voor extra prestatiedruk zorgen. Prestatiedruk bestaat uit allerlei verschillende componenten.’

PKvV-voorzitter Helen Queis vond dat verenigingen vooral een rol hebben bij de preventie van problemen. ‘Het is belangrijk dat mensen de mogelijkheid hebben tot oprechte gesprekken. Waar kunnen we elkaar in helpen?’

Volgens Dirkse zijn de problemen onder internationale studenten het grootst, en die zijn juist geen lid van studentenverenigingen. ‘Die groep hebben we slecht in beeld. Daarin zijn nog stappen te maken.’

Levensvaardighedenspel

Na het gesprek schoof koningin Máxima aan bij het ‘Levensvaardighedenspel’ dat is ontwikkeld door de Hogeschool Leiden. Ook sprak ze met studenten van Frisse Gedachtes, een studentenorganisatie die zich inzet voor laagdrempelige steun, en verschillende andere studenten en verenigingen.

‘Van alle kanten ervaren studenten druk’, zei Bart Combee, voorzitter van InHolland, bij een afsluitend gesprek. ‘Prestatiedruk, maar ook financieel en sociaal. Ik zou het ze zo gunnen als ze van zichzelf soms verkeerde keuzes mogen maken. Te vaak denken studenten dat alles perfect moet zijn.’

Jolien Dopmeijer van het Trimbos-instituut voegde daaraan toe dat studenten zich ook zorgen maken over het klimaat en de woningnood. ‘Met een bepaalde mate van druk moet je leren omgaan, maar nu is die druk wel heel hoog. We moeten breder kijken dan onderwijsinstellingen.’

'Maar wat kunnen onderwijsinstellingen wél zelf doen?’, wilde de koningin Máxima weten.

‘Anders toetsen’, stelde Daniël Wigboldus, rector van de Radboud Universiteit, voor. ‘Nu moeten toetsen vooral betrouwbaar zijn. Dat je hetzelfde resultaat krijgt als je ‘m herhaalt. Maar bieden we zo voldoende gelegenheid om te leren van fouten?’

Ook Combee was van mening dat het onderwijs anders kan worden ingericht. ‘Daar hoort flexibilisering bij. Dat je soms wat sneller en soms juist langzamer kan studeren.’

Het belangrijkst is dat studenten binding ervaren, zei Dopmeijer. ‘Dat blijkt ook uit onderzoek. Studenten zonder binding vallen als eerste uit. Daar kan een buddysysteem bijvoorbeeld goed bij helpen.’

De koningin wilde nog weten of onderwijsinstellingen wellicht met werkgevers in gesprek konden over de eisen die ze stellen aan studenten als ze op de arbeidsmarkt komen, maar een antwoord bleef uit.

Na bijna twee uur gesprekken voeren, was de tijd op.