De tekorten bij Rechten ontstaan door tegenvallende universitaire bijdragen. De voornaamste oorzaak is dat er fors minder studiepunten worden behaald, en de faculteit krijgt geld voor die punten. Dat er minder punten worden behaald komt doordat er veel meer studenten vroegtijdig uitvallen dan verwacht.

In 2024 ontvangt de faculteit vijf miljoen minder dan was begroot. Komend collegejaar kan de financiële schade nog worden opgevangen door de reserves in te zetten. Als de problemen aanhouden, zijn er maatregelen nodig: bezuinigen of meer inkomsten genereren.

Het faculteitsbestuur had nog enige hoop dat de komende jaren er beter zouden uitzien. Ook al waren er al aanwijzingen dat er nog geen verbetering in zicht is.

‘Onze vrees wordt helaas bewaarheid’, zei Gertjan Boshuizen van het rechtenbestuur maandag tijdens de faculteitsraad. ‘De eerste verwachte resultaten voor 2025 maken de situatie nog een graadje erger. Want we zien geen verbetering. Helaas is dat de boodschap. Ik kan het niet mooier maken dan het is. We moeten maatregelen gaan nemen.’

Welke dat zijn, moet nog worden bedacht.

Tijdelijke dip

Personeelsraadslid Eva Drommel merkte op dat de verwachting in de stukken is dat het aantal behaalde punten weer wat gaat stijgen. ‘Waarom wordt er telkens uitgegaan van herstel?’

‘Misschien is dat een vorm van planningsoptimisme’, reageerde Boshuizen. ‘Ik kan het moeilijk duiden. We dachten dat er een tijdelijke dip na corona zou zijn, maar we zien nog geen herstel.’

‘Hoe kan deze situatie ontstaan?’ vroeg personeelsraadslid Tim Verdoes. ‘Een jaar geleden was die situatie nog heel anders. Ik vind het een nijpende situatie.’ ‘Worden er op korte termijn nog maatregelen genomen als het gaat om rendement?’, vroeg personeelsraadslid Kirsten van der Tol. ‘De uitval is echt heel hoog. Ik vrees dat dat voorlopig niet gaat veranderen, als ik naar de huidige slagingspercentages kijk.’

Rechten is bezig met het vernieuwen van de bachelor om de uitval terug te dringen. Maar voorlopig zijn daar nog geen resultaten van te verwachten.

Telefoons en TikTok 

‘Dit is heel urgent’, erkende Jan Adriaanse van het rechtenbestuur. ‘Iedereen voelt aan dat we niet kunnen wachten op de lange termijn. We kijken of we op korte termijn kunnen ingrijpen.’

‘We zijn overigens niet de enige faculteit, ook niet de enige universiteit waar dit het beeld is’, zei decaan Suzan Stoter.

‘We praten heel abstract over deze kwestie’, zei personeelsraadslid Gelijn Molier. ‘Maar er zitten hier studenten in de raad. Hebben jullie enig idee hoe dit komt? Zitten jullie alleen maar op die telefoons? TikTok en zo? Of te veel op de vereniging?’

De studentraadsleden hadden tot op dat moment nog niets gezegd over de kwestie. ‘Ik hoor van studenten dat het bsa een probleem is’, vertelde Carleyn Zengerink van studentenpartij ONS. ‘In het eerste blok in het eerste jaar zit het tienpuntsvak burgerlijk recht. Als je dat niet haalt, kun je nog maar een of twee vakken missen, anders dreigt een negatief advies. In mijn huis stoppen er aantal eerstejaars in februari al met rechtsgeleerdheid omdat ze bang zijn dat ze het bsa niet gaan halen en dan begin volgend jaar alsnog weg moeten. Dat geeft heel veel onzekerheid. Burgerlijk recht is echt een breekpunt.’

Studentraadslid Marieke Zomerdijk zag dat probleem ook. ‘Ik ken ook de nodige eerstejaars die een aantal vakken in de puzzel missen. Ze durven het er dan niet meer op te wagen in het tweede semester.’

‘Het bsa werkt verlammend’, concludeerde Molier. ‘Het is bedoeld om de studie te halen, maar studenten stoppen er juist door.’

In de nieuwe bachelor gaan de tienpuntsvakken allemaal naar vijf, legde Adriaanse uit. ‘Misschien moeten we kijken of we dat proces kunnen versnellen.'

Perverse prikkel

Van der Tol zei dat ook de conditionele herkansing een ‘perverse prikkel’ is. Je moet minimaal een vier halen voor een tentamen om een herkansing te mogen doen. ‘Studenten zitten dan snel klem’, stelde zij. In de nieuwe bachelor wordt dat beleid verder uitgebreid. ‘Ik vraag me af of dat goed is voor de studenten en voor het rendement.’

De studenten in de raad noemden nog een ander probleem: het effect van corona en lockdowns. De lichting die destijds op de middelbare school zat, heeft moeite met studeren. Er is door het online onderwijs een andere cultuur ontstaan.

Personeelsraadslid Roel Becker was het ook opgevallen dat er minder focus is bij studenten in de collegezaal. ‘Dingen die je normaal op het vwo leert; je mond houden, stilzitten en je huiswerk, vielen deels weg tijdens corona. Dat werkt op de universiteit door.’

‘Ik heb een groepje studenten in het eerstejaarsbegeleidingsprogramma LLP en dat moet ik continu achter de broek zitten om ze aan hun verplichtingen te laten voldoen’, zei Verdoes. ‘Ik zie een trendbreuk met eerdere jaren. Studenten scoren extreem laag.’

Drommel merkte ook dat studenten slecht waren voorbereid en te laat begonnen met studeren. ‘Ze hebben vormende jaren gemist.’