‘We zijn nu alles op alles aan het zetten om op 1 september weer helemaal open te kunnen’, zei collegevoorzitter Annetje Ottow onlangs tijdens de universiteitsraad. Dat zou ook betekenen: volle collegezalen. Maar of dat ook kan, is nog niet duidelijk. De faculteiten moeten een back-upplan hebben, want vooralsnog stelt het ministerie van Onderwijs dat in september alleen nog maar fysieke colleges met maximaal 75 studenten mogelijk zijn.
Dat staat namelijk in de scenariobrief die demissionair onderwijsminister Ingrid van Engelshoven eind april aan de Tweede Kamer stuurde. Daarin noemt ze vier mogelijke scenario’s voor de opening van hbo’s en universiteiten.
In ‘het meest waarschijnlijke basisscenario’ vinden alle colleges op de universiteit plaats en wordt de anderhalve meter losgelaten.
Geen limiet bij tentamens
Toch resteren er ‘een aantal aanvullende maatregelen, zoals het vrijwillig (zelf)testen en het hanteren van een maximale groepsgrootte’. Dat betekent volgens de minister dat er ‘geen vormen van fysiek onderwijs boven de 75 personen wordt gegeven’.
Ook als die 75 wordt geschrapt is het mogelijk dat er ‘landelijke vastgestelde maxima zijn met betrekking tot het aantal personen in relatie tot de omvang van de ruimte waarin onderwijs wordt gegeven’. Er zijn wel uitzonderingen. Aan ‘toetsing, examens en zelfstudie’ is geen limiet ingesteld.
Vrijdag is er een persconferentie van het kabinet over de versoepelingen van coronamaatregelen. Mogelijk wordt dan ook het maximum van 75 losgelaten, maar vooralsnog gelden de voorwaarden van de minister nog steeds. Mocht er vrijdag geen verlossing volgen, dan komt het OMT in juli met een advies over het openen van het hoger onderwijs.
De Leidse universiteit speculeert er in ieder geval op dat er in september geen sprake meer is van een limiet op het aantal studenten. Het bestuursbureau schrijft echter in een memo aan de faculteiten dat in de roostering wel ‘rekening moet worden gehouden met een maximum van 75 studenten’ in een collegezaal.
Toegang door loting
‘Voor grotere groepen studenten geldt dat de opleidingen zelf alternatief onderwijs moet organiseren en zorgdragen voor eerlijke toegang voor alle studenten. Dit kan door loting of op basis van vrijwillige inschrijving van studenten voor campus of online hoorcolleges.’
Er wordt gewerkt aan ‘een plan om ervoor te zorgen dat er bij alle colleges waarbij meer dan 75 studenten aanwezig zouden zijn in een normale situatie, student-assistenten aanwezig zijn om docenten te ondersteunen bij het gebruik van de streaming-apparatuur en waar nodig het installeren van een mobiele streamingset’.
Ook in Leiden geldt dat er voor ‘tentamens, toetsen en zelfstudie geen beperkingen zijn en die kunnen op de campus ingeroosterd worden’.
Waarom geldt de mogelijke beperking van het aantal studenten wel voor colleges, maar niet voor tentamens?
Dat vroeg Gelijn Molier zich maandag af, tijdens de faculteitsraadsvergadering bij Rechten, waar de memo over de mogelijke openingsscenario’s werd besproken.
Het personeelsraadslid noemde het onderscheid ‘tegenstrijdig’ en stelde ook dat het ingewikkeld is om zowel fysiek als online te toetsen. ‘Het tentamen Inleiding Recht voor 1400 man is multiple choice. Stel je voor dat er drie studenten dat vanwege corona thuis maken. Moet je dan een apart tentamen voor hen maken? Maar twee verschillende soorten tentamens geeft weer rechtsongelijkheid.’
Het college van bestuur garandeert dat studenten die door coronamaatregelen verhinderd zijn toch altijd twee tentamenkansen krijgen. ‘We moeten voorzichtig zijn met het aanbieden van twee soorten toetsen’, aldus Ton Liefaard van het rechtenbestuur. ‘Mogelijk komen er drie kansen om een bepaald tentamen te maken, dat is natuurlijk wel extra werk. We moeten per vak bekijken wat de beste oplossing is.’
Tegelijkertijd is het niet de bedoeling dat studenten die wel naar college kunnen komen niet alsnog thuis online onderwijs volgen. ‘Dat is voor noodgevallen', aldus de memo. Maar: dat wordt niet gecontroleerd. Heleen Kleinjans van studentenpartij ONS vroeg daarom aan het bestuur of er zorgen zijn over mogelijke misbruik van de corona-afwezigheid. ‘Wellicht is er een groep studenten die het wel prettig vindt om thuis via de laptop te kijken.’
‘De online varianten van colleges zijn goed’, reageerde onderwijsmanager Erik Reinders. ‘Maar we willen wel dat die minder aantrekkelijk zijn dan de fysieke variant, zodat studenten niet in de verleiding komen om maar thuis te blijven.’ Liefaard: ‘Kan er misbruik van worden gemaakt? Jazeker. Maar ik ga ervan uit dat studenten graag terug willen naar de campus. Onze medewerkers staan ook te springen.’