Wetenschappers hebben het druk. Niet alleen met het geven van onderwijs en het doen van onderzoek, maar ook met het aanvragen van geld om dat onderzoek mee te doen. Uit een enquête van de Volkskrant in 2015 bleek dat ze tien tot dertig procent van hun onderzoekstijd kwijt zijn aan beursaanvragen. De slagingskans is laag: meestal zo’n vijftien procent, maar veel minder komt ook voor. Gekkenwerk (zie ook 'Stop met deze schijnwerdstrijd'), maar je carrièreperspectief of het voortbestaan van je onderzoekslijn hangen sterk af van de vraag of je zo’n beurs krijgt of niet.

Dit moest anders, vond de minister. Die vroeg vorig jaar de universiteiten en de geldverstrekkers om met een verbeterplan te komen, en nu ligt er een opzetje: universiteitskoepel VSNU schreef samen met financier NWO een antwoord aan de minister.

Heel concreet is het allemaal nog niet en een gedeelte van de uitvoering mogen de universiteiten zelf inkleuren, maar het zegt wel iets over de richting waar de oplossing gezocht gaat worden.

De universiteiten hadden in november al beloofd dat ze onderzoekers minder hard gingen afrekenen op het behalen van beurzen. Jonge onderzoekers zullen vaker worden vrijgesteld van aanvragen, en krijgen ‘startup packages’ die ze beter op weg moeten helpen in onderzoeksland.

Van haar kant wil NWO het aantal deadlines verlagen: je stuurt je voorstel gewoon in als het af is, en als er genoeg op de stapel liggen komt er een beoordelingsronde. Wie dan alsnog een half-af voorstel instuurt, krijgt ook straf: die mag vervolgens een tijdlang geen nieuwe beursaanvraag indienen. Ook opperen de geldverstrekker en de universiteitskoepel een maximaal aantal beursaanvragen per instelling. Dat bestaat overigens al voor sommige echt grote NWO-potten, bijvoorbeeld die voor dure onderzoeksapparatuur.

Al die plannen zorgen ervoor dat de universitaire afdelingen die wetenschappers ondersteunen bij beursaanvragen – zoals het Leidse Luris – een stuk belangrijker gaan worden. Die moeten straks een voorselectie uit gaan voeren: zowel om binnen het quotum te blijven als om indieningsbeperkingen te voorkomen.