De universiteitsraad stemde twee weken geleden tegen het opnieuw aanzetten van de slimme camera’s en gaf het college een negatief advies. Hoewel het advies niet bindend is, had collegevoorzitter Annetje Ottow al laten weten zich erbij neer te leggen wanneer de raad negatief zou adviseren.
Desondanks probeerde vice-collegevoorzitter Martijn Ridderbos de universiteitsraad met een laatste charme-offensief nog van gedachten te veranderen. Dat deed hij door een uitgebreid statement voor te lezen, ‘omdat we hechten aan de zorgvuldigheid en volledigheid van de reactie’.
Film terugdraaien
Ridderbos was van mening dat het college het traject ‘gezamenlijk heeft doorlopen’ en met alle door de raad aangegeven verzoeken aan de gang is gegaan.
‘Medewerkers van diverse afdelingen hebben zich afgelopen jaar ingespannen om de zwakheden in het systeem weg te nemen’, zei Ridderbos. ‘We hebben pentesten uitgevoerd, een DPIA gedaan, onafhankelijk onderzoek door derden laten doen, gebruikersovereenkomsten aangepast en overleggen gevoerd met de leveranciers. We hebben dat aan jullie laten weten en jullie erover geïnformeerd.’
Er zijn dingen ‘niet goed gegaan’ op het gebied van ‘security en privacy’, vervolgde hij. ‘Daar hadden we jullie vanaf het begin beter in moeten meenemen. Als we de film terug konden draaien, zouden we het anders willen doen.’
Maar, zei hij ook: ‘Als u, als vertegenwoordiger van al onze medewerkers en studenten, vindt dat deze technologie op de wijze die wij voorstellen niet thuishoort op deze universiteit, dan halen we deze weg.’
En dat is nog steeds wat de raad wil, bleek na het statement. Raadslid Remco Breuker van personeelspartij LAG: ‘Ik vind dat we een goed advies hebben gegeven en zie geen reden om dat te herzien.’
Raadslid Patrick Klaassen van Universitair Belang was het daarmee eens. ‘Niemand van ons heeft problemen met het beter benutten van onze ruimtes, maar waarom is daar zulke specifieke technologie voor nodig?’
Universitaire gemeenschap
Ook Ella Picavet (DSP) bleef erbij dat de camera’s uit moeten blijven. ‘We hebben het gesprek uitgebreid gevoerd. Om nu ineens van mening te veranderen zou niet eerlijk zijn tegenover de gemeenschap.’
Ludo Juurlink (Universitair Belang): ‘Als het college de camera’s weghaalt, geef je het gevoel aan de gemeenschap dat je luistert. Veilig en anoniem gebruik is slechts op één manier te garanderen: namelijk dat het systeem geen technologische toepassingen heeft.’
Daarmee bleef de raad vasthouden aan zijn negatieve advies. Universiteitswoordvoerder Caroline van Overbeeke liet maandagmiddag weten dat nog niet duidelijk is hoe en wanneer de camera’s worden weggehaald.
UPDATE 14-2: Op de universitaire website staat inmiddels: ‘De universiteit maakt nu een plan om de personentelllers/sensoren te ontmantelen en wil zich uit oogpunt van duurzaam hergebruik inspannen om er een passende herbestemming aan te geven buiten de universiteit.’
2019: Het Universitair Facilitair Bedrijf (UFB) maakt plannen voor een ‘uitgebreid sensorsysteem’.
6 augustus 2020: Het UFB schaft enkele tientallen Xovis-camera’s aan, aanvankelijk om de maximale gebouwbezetting in de gaten te houden in verband met covid.
30 oktober 2020: De universiteitsraad wordt voor het eerst geïnformeerd over camera’s, maar krijgt alleen te horen dat het om ‘personentellers’ gaat.
September 2021: In totaal zijn 371 camera’s geïnstalleerd boven de ingangen van gebouwen en collegezalen. Het UFB wil de camera’s inmiddels ook gebruiken om zaalroosteringen bij te werken.
17 november 2021: Mare onthult dat de camera's in de lockdown zijn opgehangen en dat het systeem wordt geplaagd door privacy- en veiligheidsproblemen.
25 november 2021: Het college van bestuur stuurt een mail naar alle studenten en medewerkers over de camera's. Lees hier Mare's factcheck.
29 november 2021: Het college van bestuur houdt een besloten bijeenkomst met de universiteitsraad over de kwestie en spreekt daar van 'onnodige ophef door onjuiste berichtgeving'.
6 december 2021: De universiteitsraad stuurt een kritische brief naar het college van bestuur.
7 december 2021: Demonstratie bij het Lipsius: studenten en medewerkers eisen dat de camera’s worden verwijderd. 170 sociale wetenschappers sturen een brandbrief naar college van bestuur.
9 december 2021: Het college van bestuur besluit na de brief en demonstratie om de camera’s tot nader order uit te zetten en stelt een onderzoek naar privacy en veiligheid in.
16 december 2021: Bij een demonstratie in het Wijnhavengebouw eisen studenten nogmaals het weghalen van de camera’s.
Januari-maart 2022: Een technisch onderzoek naar de camera’s stuit op verschillende veiligheidsrisico’s in de software die ook in het oorspronkelijke artikel van Mare werden genoemd. Fabrikant Xovis voert updates door om de gebreken te verhelpen.
September 2022: Een kritisch privacyrapport wordt met universiteitsraad gedeeld. Het rapport hekelt onder andere de onbedachtzaamheid van de universiteit. Het besluit wat er met de camera’s moet gebeuren staat gepland in december, maar wordt uitgesteld naar januari 2023.
12 januari 2023: Het college van bestuur maakt het voornemen bekend om de camera’s opnieuw aan te zetten. In een interview met Mare zegt vicecollegevoorzitter Ridderbos dat ‘dit systeem niet ons als bestuur ten goedekomt, maar met name de studenten en medewerkers’.
26 januari 2023: Bijna vijfhonderd studenten en docenten roepen in een open brief de universiteitsraad op om tegen de camera’s te stemmen.
30 januari 2023: De universiteitsraad geeft overweldigend negatief advies over het opnieuw aanzetten van de camera’s, met fundamentele zorgen om privacy als voornaamste reden.
13 februari 2023: Het college van bestuur legt zich neer bij het negatieve advies van de universiteitsraad. De camera's gaan definitief uit.