Nieuws
Bewoners verzetten zich bij gemeenteraad tegen sloop Doelencomplex
Het is een ‘waardeloze boodschap’ voor de bewoners, maar volgens rector Carel Stolker moeten de 58 sociale huurwoningen in het Doelencomplex toch echt plaats maken voor de nieuwe Humanities Campus. De bewoners willen dat de gemeenteraad alsnog ‘nee’ zegt tegen een ‘akelig plan dat mensen sloopt.’
Vincent Bongers
vrijdag 13 september 2019

‘Sinds de onheilstijding van de universiteit loop ik rond met een grote knoop in mijn maag,’ zegt José Plevier, bewoner van een van de 58 woningen in het Doelencomplex die in de plannen van de universiteit moet wijken voor een van de gebouwen van de nieuwe Humanities Campus. ‘Die knoop wordt alsmaar groter.’

Plevier is op donderdagavond een van de vijftien insprekers tijdens de vergadering van de commissie stedelijke ontwikkeling van de gemeenteraad over het stedenbouwkundig- en het beeldkwaliteitsplan voor de campus.

De raadzaal van het stadhuis is afgeladen; een flink deel van de in totaal 92 bewoners van het gebouw tussen Doelengracht en Cleveringaplaats is naar de vergadering gekomen.

De woningen van corporatie De Sleutels zouden gesloopt mogen worden als 70 procent van de bewoners akkoord gaat met het sociaal plan en het verhuizen naar alternatieve woonlocaties. Een meerderheid van de bewoners wil echter niet weg.

Wethouder Paul Dirkse (D66) liet op een bewonersbijeenkomst op 8 juli echter weten een onteigeningsprocedure niet uit te sluiten. Dit was een schok voor de bewoners. De gemeente liet wel weten ‘er alles aan te doen om dit uiterste middel te voorkomen.’

‘Bepaalt de universiteit het Leidse woonbeleid?’ is de retorische vraag die Plevier tijdens de vergadering stelt. ‘“Ja”, is het antwoord als ik de plannen lees. De gemeente neemt de voorstellen van de universiteit kritiekloos over en wethouder Dirkse is slechts een spreekbuis van het college. Maar de raad kan er alsnog voor zorgen dat het antwoord “nee” wordt.’

'Een halve campus heeft geen zin'

‘Als dit akelige plan, dat achter de muren van 58 huizen nu al mensen sloopt, niet in de raad strandt op goed fatsoen en humaniteit, dan zal het stranden op de wet,’ stelt Elger Niels, voorzitter van huurdersbelangenvereniging de Eendracht tijdens zijn bijdrage. Voldoen de plannen immers wel aan de duurzaamheidseisen? En aan de eisen wat betreft het neerslaan van stikstof? ‘Mag de gemeente zonder draagvlak en noodzaak wel onteigenen, of zelfs daarmee dreigen?’

‘Voor discussie was geen ruimte op de bewonersavonden en informatie werd door de gemeente achtergehouden’, zegt Giny Schoemaker, voorzitter van bewonerscommissie de Doelen, tegen de raadscommissie. ‘Hoe gaan we dit nou oplossen? Dat kan alleen door een transparant en eerlijk proces. Daar ontbrak het tot nu toe aan. Willen we hier uitkomen zonder gerechtelijke procedures, dan moet de gemeente niet langer de trukendoos opentrekken, maar met ons om de tafel gaan zitten.’

Maar er zijn niet alleen tegenstanders die inspreken. Rector Carel Stolker en vice-collegevoorzitter Martijn Ridderbos leggen uit waarom volgens de universiteit de sloop van het complex toch echt nodig is.

‘Het wordt te krap op deze locatie’, zegt Stolker. ‘We moeten iets nieuws bouwen en we willen de faculteit ook graag bij elkaar houden. Vandaar dat we met deze plannen zijn gekomen. Dit campusmodel is ook al in 2017 omarmd door deze raad.’

Stolker ziet geen weg terug. ‘Ik hoor ook geluiden als: “we moeten terug naar de tekentafel.” Dat zouden we erg vinden. Die discussie is afgerond. Nu met een soort tussenoplossing komen, werkt niet. Een halve campus heeft geen zin.’

Het is wel een ‘waardeloze boodschap voor de bewoners’, erkent de rector. ‘We moeten dan ook zo snel mogelijk met elkaar in gesprek gaan over alternatieve woonlocaties. Hoe langer het duurt, hoe groter de pijn. Dat is vanavond ook weer duidelijk geworden. Het proces om met de bewoners in gesprek te komen, is niet altijd even makkelijk verlopen. We willen graag een oplossing aanbieden die hen bevalt.’

'Het Lipsius is klein en krakkemikkig'

Mitchell Wiegand Bruss, student geschiedenis en lid van de faculteitsraad Geesteswetenschappen voor de Liberale Studentenpartij houdt ook een pleidooi voor de campus. ‘Ik vertegenwoordig een grote groep studenten’, zegt hij. ‘De collegezalen in het Lipsius zijn te klein en krakkemikkig en wij hebben daar echt moeite mee. Het ontbreekt nu ook aan een ontmoetingsplek voor studenten. De bouw van de campus is een logische oplossing om deze problematiek aan te pakken.’

‘Maar is deze campus de oplossing?,' vraagt SP-gemeenteraadslid Ton Rovers. ‘Of kunnen de bestaande gebouwen vernieuwd worden?’
‘Ik ga natuurlijk niet spreken voor het college van bestuur voor wat de beste oplossing is,’ antwoordt Wiegand Bruss.

Maar hoe zit het nou met de alternatieve woningen voor de bewoners van het Doelencomplex? Er liggen nu drie locaties op tafel: De Waardgracht, de Langegracht en studentencentrum Plexus. Over de status van deze laatste locatie is de nodige verwarring ontstaan. De bewoners vonden dit het enige gelijkwaardige alternatief, omdat op die grond alle eengezinswoningen en appartementen gebouwd konden worden.

Volgens de bewoners trok de universiteit dat aanbod echter weer in. Er was nu nog maar plek voor tien appartementen aan de kant van de Kaiserstraat. Zo staat het ook in het raadsvoorstel dat vanavond op tafel ligt.

‘Waarom is Plexus, althans een deel, afgevallen?’ wil Gijs Holla van de PvdA weten.
‘Dat Plexus afvalt, is mij niet bekend,’ reageert Stolker.

Er is geroezemoes te horen op de publieke tribune. Even later stelt Holla de vraag opnieuw, nu aan vice-collegevoorzitter Ridderbos: ‘Ik begrijp nu dat de Plexuslocatie nog helemaal overeind staat? Dus niet alleen het gedeelte aan de Kaiserstraat? Waar komt dan die ruis vandaan?’

Ridderbos: ‘Dat klopt, en ik weet niet waar die ruis vandaan komt. Ik kan wel iets meer over vertellen over de ontwikkelingen. Het blijkt dat op de Langegrachtlocatie minder plek is voor eengezinswoningen dan eerst gedacht. Daarom kijken we nu ook weer in brede zin naar de Plexuslocatie.’

Het college van bestuur wil ‘heel graag met de bewoners tot een oplossing komen’, aldus Ridderbos. ‘Het is echter wel een ingewikkelde puzzel om binnen de singels voldoende ruimte te vinden voor 58 appartementen en eengezinswoningen.’

In oktober is de inhoudelijke behandeling in de commissie van de plannen voor de campus.