Het college voerde maandag tijdens de universiteitsraad de druk op de politiek op. Als een nieuw kabinet niet 1,1 miljard investeert in de universiteiten, zijn er ingrijpende maatregelen als wachtlijsten voor studenten, het schrappen van keuzevakken en het herstructureren van opleidingen mogelijk. ‘We vinden het afschuwelijk als we die kant op moeten’, zei collegevoorzitter Annetje Ottow. ‘Maar het “uur U” is aangebroken.’
De universiteitsraad vroeg twee weken geleden om een deltaplan van het college om de enorme werkdruk te verlichten. Er moeten gewoon meer mensen bij, anders is het stelsel niet langer houdbaar, vond de raad.
Het college is het daar volledig mee eens. Er is 1,1 miljard nodig om het stelsel voorlopig op de rails te houden, legde vice-collegevoorzitter Martijn Ridderbos uit. ‘Dat geld kan eenmalig een deel van het probleem oplossen. Maar wat als die investering niet komt? Dan moeten we nadenken over wat we moeten doen, en kan het niet anders dan dat we gaan kijken naar de kwaliteit en de toegankelijkheid van ons onderwijs.’
Het college nodigde de raad uit om samen over scenario’s na te denken. ‘We moeten met elkaar bespreken wat haalbaar is als er geen investering komt uit Den Haag.’ Er komt te weinig geld binnen, maar er wordt wel een hoge kwaliteit en brede toegankelijkheid verwacht. Dat is niet langer houdbaar, constateerde Ridderbos. ‘Iedereen aan de universiteit lost dat nu in zijn eigen vrije tijd op. Dat kunnen we niet vragen van onze mensen.’
Collegevoorzitter Annetje Ottow zei dat de nood echt aan de man is. ‘Dit is een signaal richting Den Haag. Het water staat ons aan de lippen. Als de politiek niet over de brug komt, hebben we een megaprobleem. Dan zijn draconische maatregelen nodig om het voor iedereen behapbaar te houden. Ik vraag me af of dat wel helemaal is doorgedrongen aan de formatietafel.’
Remco Breuker van personeelspartij FNV meende ‘een beetje moedeloosheid bij het college te bespeuren’ als het ging om het extra geld uit Den Haag. ‘Het is heel ingrijpend, maar misschien moeten we met wachtlijsten voor studenten gaan werken. Dat is de enige manier om wel de kwaliteit te blijven leveren als de investering uitblijft. Dan kunnen we iedereen, wel met vertraging, onderwijs bieden. Ik kan niets anders bedenken, behalve dan dat we met z’n allen naar Den Haag gaan en daar de goudkist plunderen.’
Voor het college staan alle wegen open. ‘We moeten met elkaar brainstormen over scenario’s’, reageerde Ridderbos. ‘Maar wat we ook bedenken, als er niets bij komt, dan doet het altijd pijn. We kunnen niet zo doorgaan.’
Rector Hester Bijl sloot een wachtlijst niet uit. ‘Dat is een mogelijkheid, al verandert dat wel tijdelijk de toegankelijkheid van het onderwijs. Internationaal zijn er ontwikkelingen die we in de gaten houden. De Universiteit van Helsinki heeft drastische maatregelen genomen. Zij hebben hun opleidingen geherstructureerd, er zijn er nu veel minder. Ze zijn gestopt met het geven van extra vakken en extra opleidingen die niet bekostigd werden. Het is heel pijnlijk, maar wellicht moeten wij dat ook gaan doen.’
Ridderbos: ‘We moeten erover nadenken, anders lopen we straks achter de feiten aan. Ik hoop dat het geld komt en dat het bedenken van scenario’s achteraf verspilde moeite blijkt te zijn geweest.’