Nieuws
Kritiek op universiteit bij bijeenkomst: ‘Sorry dat we onze hoofden tegen wapenstokken stootten’
Studenten en medewerkers kwamen woensdag in het Lipsius bij elkaar om te praten over het universitaire veiligheidsbeleid en de banden met Israelische instituten. Er was veel kritiek, vooral op het universiteitsbestuur. ‘Kunnen jullie niet nu al zeggen: “Oh, dat is best fucked”?’
Mark Reid
donderdag 29 mei 2025
Bezetting van de Hortus door demonstranten in mei 2024. Foto Taco van der Eb

‘Wat fijn dat jullie er zijn, we hebben jullie de vorige keer gemist’, zo opent de moderator van de discussieavond terwijl ze zich richt tot de aanwezige universitaire bestuurders. Bij een eerdere bijeenkomst was het college van bestuur ook uitgenodigd, maar toen bleven hun stoelen leeg. Toch blijft de moderator positief: ‘We hopen dat we vaker een open dialoog kunnen hebben om het vertrouwen opnieuw op te bouwen.’
 
Directe aanleiding voor de bijeenkomst is de houding van de universiteit tegenover demonstranten, en dan met name de demonstratie op 6 mei waarbij twintig studenten door politiegeweld gewond raakten en vijf het bewustzijn verloren.
 
Op dinsdag organiseerde de universiteit zelf ook een bijeenkomst om te praten over die demonstratie. Hoewel de bijeenkomst was aangekondigd als een praatsessie voor de hele universitaire gemeenschap, bleek later dat toegang alleen voor genodigden was. De actiegroepen konden zich daar niet in vinden en besloten de bijeenkomst te boycotten.
 
In een statement lieten ze weten dat ‘een constructieve dialoog niet van bovenaf georganiseerd kan worden, vooral niet als onze universiteitsleiding in het geheim en illegaal undercover beveiliging inhuurt om studenten van kleur en studentenactivisten tot doelwit te maken’.

Het alternatief is een eigen, openbare bijeenkomst - een dag na de besloten bijeenkomst - waarbij ook vice-rector Erwin Muller en cvb-lid Timo Kos aanschuiven.

Grieven

De kans om eindelijk met − of tegen – leden van het cvb te praten laten de actiegroepen niet lopen. In het eerste deel van de bijeenkomst delen vertegenwoordigers van verschillende actiegroepen en studentenverenigingen hun grieven met de bestuurders, onder luid applaus van de aanwezigen.

Zo bekritiseerde student Bláithín hoe de universiteit het politieoptreden omschreef als ‘confrontaties tussen studenten en de politie’. Bláithín: ‘Namens Students for Palestine onze excuses dat we zo hard onze hoofden hebben gestoten tegen wapenstokken van de politie. Jullie schrijven dat het pijn deed om de politie te moeten bellen. Wat pas echt veel pijn doet is een hoofdwond.’

‘Ik zou liever niet opnieuw hoeven zeggen dat racisme slecht is’

Ook vallen meerdere van de sprekers uit tegen een document van de afdeling veiligheidszaken dat via een WOO-verzoek naar buiten kwam. ‘Die documenten lezen als een PVV-manifest. Het is op basis van deze memo’s duidelijk dat de liberale waarden van de universiteit neerkomen op islamofobie en medeplichtigheid aan genocide’, aldus Lizzie van actiegroep Open Leiden.
 
Robert van studentenvereniging ASA klaagt dat de studenten van kleur veel vaker doelwit zijn van beveiliging: ‘Ik zou liever niet opnieuw hoeven zeggen dat racisme slecht is. Maar hier ben ik weer.’

Advies

In het tweede deel van de avond is er een open discussie, wat in de praktijk neerkwam op gerichte kritische vragen aan de twee bestuurders. Desgevraagd deelt Timo Kos zijn eerste gedachten over de sprekers van de avond: ‘Het waren krachtige speeches, krachtige oproepen voor gerechtigheid. Toen ik naar Leiden kwam wist ik dat er veel speelde. Wat ik meenam van de bijeenkomst gisteren was dat het vertrouwen gebroken is. En ik zie het als mijn taak om dat vertrouwen te herbouwen.’
 
Vice-rector Muller vulde dat aan: ‘We kunnen dit niet oplossen in een avond, maar we zullen onthouden wat jullie zeiden.’ De moderator antwoordt droogjes dat dit ook niet de eerste avond is.
 
Op de vraag wanneer de banden met Israëlische instituten verbroken gaan worden antwoordt Kos dat de commissie bezig is, wat tot een schamper gelach uit de zaal leidt. Kos: ‘Het advies van de commissie wordt met decanen en de universiteitsraad besproken. Op basis daarvan komen we tot beleid. We moeten eerst zien wat het advies is, maar ik denk dat we het zullen volgen.’
 
Daarop reageert Bláithín: ‘Maar kunnen jullie niet nu al zien wat er voor banden er zijn en zeggen “Oh, dat is best fucked”?’. Muller: ‘We willen op een academische manier naar die banden kijken, daarom is er een commissie. Maar die doet er wel lang over.’
 
Uit de zaal komt de vraag waarom het statement van de universiteit over de demonstratie op 6 mei niks zei over politiegeweld. Kos antwoordt: ‘Dat was eerst niet duidelijk. Wij zagen niet wat er buiten gebeurde. Later pas zagen we video’s en hoorden we hoe veel studenten er aangehouden waren. Het was grimmig. Jullie zijn in elkaar geslagen, dat is vreselijk en dat tast het demonstratierecht aan. Dat willen we niet.’ Beide bestuurders benadrukken daarna nog dat de gebeurtenissen op 2 juni met de universiteitsraad worden besproken en dat er een evaluatie komt.
 
Na een kruisverhoor van een half uur moeten Muller en Kos weer weg. Ze krijgen wel een applaus van de aanwezigen, en terwijl ze de zaal verlaten nog een laatste leus mee als boodschap: ‘Boycott, divest we will not stop we will not rest!’
 
In juni organiseert de universiteit nog een bijeenkomst, De exacte datum daarvan is nog niet bekend.