Wat deed Toetanchamon als hij zich verveelde? Nou, ganzenborden, blijkbaar. Studenten van de master classics and ancient civilizations reconstrueerde het favoriete bordspel van de farao en drie andere spellen uit de oudheid. Zondag organiseren ze in het Rijksmuseum van Oudheden een spelletjesmiddag.

‘We kregen de opdracht om een thema te zoeken en daar wetenschappelijk onderzoek naar te doen, met een praktische outlet voor een breder publiek’, zegt student Anne van den Maagdenberg (25). ‘Het leek ons leuk om spelletjes te nemen – kijken of ze dat in de oudheid ook al deden.’

Dat deden ze. Vier spellen hebben de masterstudenten gereconstrueerd, waarvan er zondag drie gespeeld kunnen worden.
‘Pente Grammai is Oud-Grieks, het lijkt een beetje op mens-erger-je-niet’, vertelt Van de Maagdenberg. ‘Het Romeinse Ludus latrunculorum is wat tactischer, een combinatie van dammen en schaken. Je moet pionnen gevangen nemen.’

Zelf doet Van den Maagdenberg de richting Egyptologie en reconstrueerde het spel Senet. ‘Dat heeft wel wat weg van ganzenbord. Er is ook een vakje waar je, als je erop landt, weer een paar stappen terug moet.’

Senet is ruim 5000 jaar oud. Dat ze toen al spellen deden, weten we bijvoorbeeld omdat er bordspellen in graven zijn gevonden. ‘Toen ik het spel ging onderzoeken, kwam ik erachter dat Toetanchamon het mee had gekregen in zijn graf’, vertelt Van den Maagdenberg. ‘De bekendste farao speelde het dus ook.’

‘En in de muur van Hadrianus in Engeland hebben ze Ludus in steen gekerfd gevonden, met speelstukken erbij’, weet Inge Booister (25). ‘Dat is ook al duizenden jaren oud, blijkt uit een gedicht waarin het wordt genoemd. Soldaten speelden het toen.’

Hoe dat precies ging, is niet bekend. ‘De regels die wij hebben gemaakt zijn niet dé spelregels’, zegt Booister. Van den Maagdenberg: ‘Net als met een studentenspel als mexxen hield iedereen er zijn eigen regels op na.’

Om de bordspellen uit te proberen, hebben ze eerst met hun groepje een testmiddag gehouden. ‘Je kunt die regels wel leuk bedacht hebben, maar je hebt geen idee of dat in de praktijk wel werkt. Misschien duurt een spel veel te lang of is het saai’, vertelt Van den Maagdenberg. ‘We waren eigenlijk best verbaasd, dat spellen die zo oud zijn nog steeds leuk zijn om te doen.’

Het RMO zag er wel wat in, in de oudheidsspelen. ‘Ze wilden er al eerder iets mee doen, maar het was er nooit van gekomen’, zegt Booister. ‘Nu hebben wij het onderzoek al gedaan, dat scheelt.’ Samen met het museum bedachten de studenten de spelletjesmiddag. ‘En we organiseren een Senet-toernooi’, lacht Van den Maagdenberg. ‘Dat wordt dan het eerste Nederlands kampioenschap Senet ooit.’

Spellen uit de oudheid
Zondag 17 november, 13.00
Rijksmuseum van Oudheden