Cultuur
Rotzooi is Nederlands
De Amsterdamse fotograaf Henny Boogert reisde van Cuba naar de Filippijnen om studenten op hun kamer te portretteren. 'Een verkeersbord aan de muur spijkeren is er niet bij.'
Constanteyn Roelofs
woensdag 25 januari 2012
Russische studentenkamer © Henny Boogert

‘Van mijn eigen kamer heb ik geen foto’s kunnen vinden. Misschien heb ik er ergens nog eentje van mijn hond op de bank. Ik woonde nooit lang op dezelfde plaats. Ik was kraker en wilde de wereld verbeteren. We begonnen klein, door de woningnood terug te dringen.’

Kraken doet Henny Boogert niet meer, maar zijn idealisme is niet verdwenen. Als fotograaf portretteerde hij over hele wereld studenten in hun kamer. Het doel: ‘Nederlandse studenten de ogen openen voor de situatie wereldwijd. Er wordt nu heel erg gekeken naar de problemen hier: het is crisis, de beurzen worden gekort en de studiedruk stijgt. Maar ik wil laten zien dat jonge mensen overal dezelfde idealen hebben: afstuderen, jezelf ontwikkelen, een goede baan vinden. Het basisrecept is overal hetzelfde: een bed, een bureautje, een bank en wat stapeltjes kleren en boeken.’

Voorstellen voor concrete actie zijn er ook. ‘Mijn kamerportretten zijn uitnodigingen om in ontmoeting te treden met buitenlandse studenten. Het zou mooi zijn als er veel meer projecten ontstaan om verouderde leermiddelen te delen met universiteiten en hogescholen in het buitenland. Ik kwam bijvoorbeeld op een filmacademie waar er voor dertig studenten één camera beschikbaar was.’

Voor de serie reisde hij door Cuba, Bolivia, Moldavië, Kenia Rusland, de Filippijnen en India. Welke verschillen vielen hem op? ‘Rotzooi is typisch Nederlands. Een cultuur met studentenhuizen, verenigingen en dergelijke heb ik nog nergens anders weten te ontdekken.

‘De studenten in het buitenland zijn veel minder bezig met feesten of het eigen maken van hun woonomgeving. Zo snel en goed mogelijk afstuderen is het devies. Ze hebben vaak geen keuze, want vaak legt de hele familie bij om iemand te laten studeren.’

Volgens de fotograaf heeft het ook met de mate van vrijheid te maken. ‘In landen waar autoritaire regimes heersen of nog recent aan de macht waren, zoals in de voormalige Sovjet-Unie, zijn er ontzettend veel regeltjes met betrekking tot wat er wel en niet mag in de kamer. Een verkeersbord aan de muur spijkeren is er niet bij. De lange tradities van verbieden en controle hebben er voor gezorgd dat studenten daar veel volgzamer zijn dan in het brutale Nederland.

‘In de Filippijnen en in Bolivia zag je naast popsterren en filmhelden ook hele kitscherige religieuze platen aan de muur, die zul je hier niet snel aantreffen.

In Moldavië woonden fotografiestudenten van de film- en dansacademie in troosteloze sovjetflats met weinig decoratie. Het lijkt soms wel of je in een bejaardenflat bent: overal zie je Perzische kleedjes; op de vloer, op tafel, aan de muur.

‘Maar in hun de fotografie was juist alles glamour: veel gedoe met soft focus, prinsessenjurken en feeërieke bossen. Met de rauwe shots die ik maak kon je daar niet aan komen, daar zijn ze nog niet aan toe.’

Boogert blijft studentenkamers vastleggen. Waar wil hij nog heen? ‘Ik zou bijvoorbeeld graag nog eens een keer op Harvard willen kijken hoe de rijkeluiskindjes daar wonen. Ik heb nu veel beeld van studenten die met weinig middelen er het beste van maken. Wat meer contrast in de collectie zou mooi zijn.’

Een blinde vlek is de Arabische wereld. ‘Daar is de afgelopen tijd zoveel gebeurd, zoveel onrust dat ik de prioriteit heb gegeven aan andere landen. Zodra het kan ga ik daar aan de slag.’

Henny Boogert, Op Kamers

Melkweg, Amsterdam

tot 26 februari. zie www.imagesconnect.org en www.voordekunst.nl