Cultuur
Ongelukkig zijn is fijn! Tenminste, als je deze poëziewedstrijd wilt winnen
Studievereniging Maktub van de opleiding film- en literatuurwetenschap houdt haar jaarlijkse poëziewedstrijd en de deadline nadert. Jurylid Christiaan van Minnen geeft tips: ‘Het helpt misschien dat je nu je huis nauwelijks uit mag.’
Sebastiaan van Loosbroek
donderdag 25 maart 2021

Zeker in coronatijd lijkt de weg naar roem verder weg dan ooit. Maar wie meedoet aan de jaarlijkse dichtwedstrijd van studievereniging Maktub kan daar verandering in brengen. Voor de winnaar ligt 100 euro klaar en de beste inzendingen worden gepubliceerd in een bundel. ‘Dan krijgt het een blijvend karakter en het eeuwige leven’, zegt Christiaan van Minnen. Hij is een van de vier juryleden bij wie Mare – met de deadline van 31 maart in zicht – tips voor jonge dichters ontfutselde.

Waaraan moet een goed gedicht voldoen?

‘Er moet taalplezier in zitten, het moet leuke observaties bevatten en origineel zijn. Qua vorm mag alles tegenwoordig. Je kunt heel verhalend uitpakken, of juist heel keurige verzen maken. Je kan ook de hele tijd niet rijmen en dan ineens één rijmregel erin gooien. Dat geeft een heel krachtig effect.’

En wat is verboden?

‘Er zijn een aantal dingen waardoor je zegt: dit leg ik terzijde. Bijvoorbeeld als een gedicht heel erg cliché is, een kopie van iets wat al bestaat, heel erg makkelijk is of rijmelarij. Je kunt zeggen dat iets prutswerk is als er alleen maar een woordgrapje wordt gemaakt, bijvoorbeeld. Maar een woordgrapje met een dubbele bodem kan wél weer wat zijn: dan moet je op je hoede zijn dat je dat niet met het badwater weggooit.

Een veelgehoorde klacht van mensen die willen schrijven, is dat ze geen inspiratie kunnen vinden. Hebt u daar nog tips voor? De paden op, de bossen in?

‘Van lezen wordt het schrijven vaak heel veel beter. Er is zo veel in de wereld, ook zo veel moois, begin daar eens mee. Er zijn mensen die alleen maar Nederlands lezen, daar is niks mis mee. Maar af en toe iets vreemds tot je nemen is wel lekker. Ik heb zelf klassieke talen gestudeerd. Voor mij was dat een schatkamertje vol vreemde vormen. Dat kan je creativiteit bevorderen.’

Poëzie-expert

Christiaan van Minnen (58) zit al veertig jaar in het boekenvak in Leiden, waarvan dertig jaar met zijn eigen onderneming Indexbooks. In 2018 opende hij een poëziewinkel in de Herenstraat, naar eigen zeggen de poëziehandel met de grootste collectie van heel Europa (6000 banden, van Japans tot Chinees, van Duits tot Frans en van Afrikaans tot Polynesisch). Van Minnen zit ook in het bestuur van Stichting Leids Literair Landschap.

En als je genoeg hebt gelezen? Dichten maar?

‘Dichten is knutselen met taal. Je moet je taalspier trainen. Dansers moeten eerst weten hoe ze goed kunnen bewegen voordat ze iets kunnen uitdrukken. Bij dichten werkt dat hetzelfde, dus ik pleit ervoor om veel meters te maken. Rappers doen dat verbaal, maar als student gebeurt dat ook al een beetje vanzelf. Ik weet nog dat toen ik mijn scriptie schreef, heel veel analysetermen op een verwrongen manier in mijn gedichten terechtkwamen. Waar je je kop mee voldoet, is ook wat er uit je kop komt.’

Wat was het niveau van eerdere inzendingen?

‘Er zat heel veel goeds, geinigs en origineels bij. De beste kiezen uit de ongeveer tachtig inzendingen was best een pijnlijk proces, omdat we werk moesten laten afvallen waar we toch best gelukkig mee waren.

‘In één gedicht waren zinnen uit gesprekken in de UB op een suggestieve manier aan elkaar geplakt. Heel geinig’

‘Een van de deelnemers had conversaties op de gangen van de UB opgeschreven, als een soort candid microphone, maar dan wel met een slag van de verbeelding. Dat leverde een heel geinig gedicht op, waarbij allerlei zinnen op een suggestieve manier aan elkaar werden geplakt. Het was een gedicht dat alleen maar door een student geschreven kon zijn.’

Is de coronatijd de ideale periode om aan het dichten te slaan?

‘Een beetje ongelukkig zijn is wel fijn. Het helpt misschien dat je nu je huis nauwelijks uit mag en weinig met vrienden mag afspreken. Maar er zijn ook mensen die er door worden doodgeslagen en bij wie de inspiratie juist weggaat. Je hebt een minimale mate van levendigheid nodig, dus wat er nu in de wereld gebeurt zal op de meeste mensen juist een dempend effect hebben.’

Zo doe je mee

Stuur je gedicht in PDF uiterlijk 31 maart naar litcom.lectorisalutem@gmail.com of via dit formulier.

Voorwaarden: je bent een student van de Universiteit Leiden en je gedicht is  uitsluitend Nederlands- of Engelstalig en niet eerder gepubliceerd.

De winnaars mogen op 11 september tijdens de poëzienacht hun gedicht voordragen op de Burcht. Ook komt er een bundel van de beste gedichten in de winkel van Van Minnen te liggen.