Cultuur
Cabaretgroep Jeroens Clan is totaal van de pot gerukt (en komt naar Leiden)
De debuutvoorstelling van cabaretgroep Jeroens Clan werd door corona telkens uitgesteld. Nu het drietal eindelijk weer mag, ging Mare mee op pad tijdens de try-outs. ‘Wij kunnen alles tegen elkaar zeggen, daar gaan we niet over janken.’
Pim Bakx
woensdag 13 oktober 2021
Foto Merel van Dooren

‘Het lijkt hier net nationale aapjeskijkdag’, zegt Jip de Poorter. Terwijl Bram Kroon op zijn akoestische gitaar pingelt, komt de ‘ik weet niet hoeveelste’ persoon om de hoek van de deur gluren om te kijken wie er vanavond in de Schouwburg van Amstelveen spelen. Ondertussen ringelt er voort-du-rend een telefoon die tegelijkertijd dient als deurbel. Matthias Tuns vat deze donderdagmiddag goed samen: ‘Lekker druk hier, hè?’

Wie denkt dat cabaretiers zich backstage in luxe wanen en in alle rust kunnen voorbereiden op hun voorstelling, heeft het mis. Over een paar uur begint een van de laatste try-outs van Tere Zieltjes door cabaretgroep Jeroens Clan. Het drietal won drie jaar geleden bijna het Leidse cabaretfestival en knutselde vervolgens een debuutvoorstelling in elkaar die door corona kwam te vervallen en ‘misschien wel vijf keer’ werd herboekt.

Niet heel sexy

Het lange wachten is beloond, zegt De Poorter: ‘Als je een jaar in coma hebt gelegen en je wordt wakker, is alles eigenlijk hetzelfde. Alleen de benzine- en huizenprijzen zijn gestegen.’
Het duurt nog zo’n vijf uur voor de show, maar dat komt goed uit. Eerst moeten sommige scènes nog worden verfijnd. Uiterst geconcentreerd zit De Poorter achter zijn laptop hardop te oefenen. Tuns luistert eerst nog aandachtig, maar verliest dan langzaam zijn geduld. Kroon ijsbeert onrustig heen en weer met zijn gitaar om zijn nek.
De Poorter: ‘Nee dit is ‘m niet.’
Tuns: ‘Klinkt inderdaad niet heel sexy…’
Kroon, geruststellend: ‘Het hoeft ook nog niet op de punt en de komma te kloppen, hè?’
De Poorter: ‘Kom op jongens, doe nou even constructief!’

‘Keihard lachen is niet het einddoel. Er moet meer gebeuren in die koppies’

Het begon allemaal op de middelbare school, het Heerbeeck College in Best. ‘Toen we in de brugklas zaten deden we mee aan het schooltoneel’, vertelt De Poorter. ‘Daar werden we begeleid door Jeroen uit havo 5. Onze naam is een soort eerbetoon aan hem. Hij wilde regisseur worden, de nieuwe Quentin Tarantino. Nu werkt hij bij de verfafdeling van de Hornbach, maar daar is ook niks mis mee.’ Hun twintig jaar oude vriendschap (of met name wat daaraan schort) is fundamenteel voor Jeroens Clan. Hoewel de met een ananaskruk doodgeknuppelde ‘Action Anny’ symbool staat voor massaconsumptie of in het lied over milieubewuste millennials een zeker cynisme over zelfontdekkingsreisjes doorschemert, wordt er door de drie cabaretiers voornamelijk op elkaar afgegeven.

Puberale problemen

Kroon: ‘Wij moeten alles tegen elkaar kunnen zeggen. Maar de vraag is of je dat ook wil.’
Tuns: ‘De show gaat ook over je wapenen tegen die kwetsuur.’
De Poorter: ‘Alles wat in ons leven gebeurt is materiaal en daar kunnen we gewoon tegen, daar gaan we ook niet over zitten janken.’
Kroon: ‘Nou ja, en dan… gebeurt dat misschien toch wel ergens.’
De Poorter: ‘In het begin ging het meer over puberale problemen: wie heeft er wél geneukt en wie níet? Wat we nu doen, lijkt nog het meest op wie we zijn, hoewel het ook totaal van de pot gerukt is.’

Dat geldt ook voor ‘de repetitie’. Een geluidsman die even poolshoogte komt nemen weet niet wat hij ziet. Tuns glijdt bijna van de bank af en zit met zijn handen voor zijn gezicht terwijl hij meeneuriet op Kroons gitaartokkels. De Poorter roept tevergeefs wat zinnetjes tussendoor ter goedkeuring van zijn vrienden.
De geluidsman: ‘Gaat het altijd zo bij jullie?’
Tuns: ‘Eigenlijk wel.’
Geluidsman: ‘Soundcheck maar na het eten doen dan?’
Iedereen in koor: ‘Goed idee!’

Foto Lisse van Wijnen

‘Er zijn avonden dat de technicus meer verdient dan wij’, zegt Tuns, die werkt als grafisch ontwerper. ‘Financieel is het lastig, alles moet door drieën. De andere twee zijn docent op een middelbare school. De Poorter: ‘Ik geef Nederlands op het Lorentz Casimir Lyceum. Dat is een beetje de kakschool van Eindhoven. Met kraagjes enzo.’
Kroon, met hete aardappel in de keel: ‘Lyceum hè? Ly-cé-um!’

Wilde hooligans

Dan is het eindelijk showtime. Vlak voordat hij opgaat, zegt Tuns nog snel voor de zekerheid: ‘Het wordt in ieder geval niet zo’n zeikerig dertigersdebuutprogramma.’ De Poorter: ‘Cabaret moet schuren en mag onprettig zijn om naar te kijken. In eerste instantie moet er gelachen worden, en heel hard ook. Maar dat is niet het einddoel. Er moet meer gebeuren in de koppies van mensen.’

Vijf minuten na de start van de show kan een mevrouw linksachter in de zaal al niet meer stoppen met schaterlachen. Na een ingetogen aangekondigde ode aan ‘een van de grootste kleinkunstenaars die ons land ooit gekend heeft', beginnen de cabaretiers als wilde hooligans te klappen en schreeuwen uitzinnig: ‘RAM-SES SHAF-FY, RAMSES SHAFFY! (klap klap) RAM-SES SHAF-FY, RAMSES SHAFFY! (klap klap)’ waarbij de lettergrepen een eigen leven gaan leiden.

De rest van het publiek kijkt zoekend om zich heen om te kijken wie de steeds verder aanzwellende schaterlach produceert. Dan spreekt Tuns met een smoezelige sextalk alle vrouwen in de zaal toe: ‘Ik zie jullie wel kijken, met jullie gore, zaadvragende ogen. Maar niet vanavond.’ Nu gaat de vrouw achterin helemaal stuk. Alleen voor de blondine op de eerste rij maakt Tuns een uitzondering. Hij heeft haar naar eigen zeggen ‘veel meer te bieden dan die jaloerse man van haar’, die het schouwspel beduusd ondergaat op de stoel ernaast. ‘We doen nog wel een drankje na afloop.’

Helaas, na afloop is de vrouw nergens te bekennen.


Vrijdag 15 oktober gaat de voorstelling Tere Zieltjes van Jeroens Clan in première in de Leidse Schouwburg. 20:15, € 13,50-27,50

‘Is Brabant zo verschrikkelijk dat humor de enige uitweg is?’

In 2018 greep Jeroens Clan net naast de hoofdprijs op het Leids Cabaret Festival. Ze werden in de finale door de jury echter op gelijke hoogte gesteld met andere Brabantse cabaretgrootheden: ‘Theo Maassen, Hans Teeuwen, Guido Weijers, Mark van de Veerdonk, Jochen Otten, en Ronald Goedemondt – allemaal zijn ze opgegroeid in de regio van de jongens van Jeroens Clan.

Er moet daar iets in het drinkwater zitten. Of is het er zo verschrikkelijk, dat humor de enige uitweg is? De provincie strikes back in ieder geval.’ Zo sprak het juryrapport over de drie Brabanders uit Best.