‘Wat is wetenschap?’ stelt een bètastudent en de presentator van de show Wetenschapswonders als openingsvraag aan de goed gevulde collegezaal van het Gorlaeus. ‘Wetenschap is proefjes doen’, antwoordt een scholier vanuit de collegebanken.
Dinsdagochtend is het Gorlaeus bevolkt door honderden basisschoolscholieren van groep 7 uit de regio. Zij zijn daar op uitnodiging van Rino: een stichting gerund door studenten die zich inzet om jongeren enthousiast te maken voor de wetenschap. Normaal trekken zij langs middelbare scholen met hun wetenschappelijke experimenten, maar voor de nieuwe show Wetenschapswonders, speciaal voor basisschoolleerlingen van groep 7, haalden ze het publiek naar Leiden toe.
Aan enthousiasme geen gebrek: de kinderen zijn nog voordat de show begint uitzinnig. Ze slaan met hun handen op de tafels op het ritme van Queen-hit ‘We will rock you’, doen de wave en zijn zo beweeglijk dat de collegebanken er bijna van trillen. Een meisje slaat huilend haar handen voor haar oren.
Helemaal stil zal het tijdens de twee uur durende show nooit worden, zelfs niet wanneer de studenten aankondigen dat stilte van belang is voor de concentratie om de experimenten goed te kunnen uitvoeren. Integendeel: de kinderen praten en schreeuwen dwars door de uitleg van de wetenschappelijke proefjes heen.
Desalniettemin zijn ze geboeid door wat zich op het podium voltrekt. Ze zien hoe een student met een door stikstof bevroren banaan een spijker in een stuk hout slaat, hoe kurken van flessen schieten, wolken opstijgen en schuim in de rondte vliegt. Hoe het precies in zijn werk gaat, zal het publiek door de herrie grotendeels zijn ontgaan, maar dat maakt hun enthousiasme niet minder.
‘Zijn deze kinderen in de klas ook zo druk?’ vraagt een ingenieur van de TU Delft zich hardop af zodra hij het podium betreedt. De presentator die de ochtend aan elkaar praat, vraagt de kinderen eindelijk om wat rustiger worden. ‘Probeer een beetje stil te zijn als onze sprekers aan het woord zijn’, vraagt hij vriendelijk.
Bevlogen laat de ingenieur zien hoe handig het is om veel van techniek te weten. Want, zo toont zijn PowerPointpresentatie: ‘Makende mensen zijn creatiever, vindingrijker en hebben meer zelfvertrouwen.’
Hij pakt een speelgoedracewagen. ‘Met een Wii-stuur moet je sturen zoals in een echte auto. Maar ik ben een oude man, dus ik stuurde vroeger door knopjes in te drukken’, zegt hij terwijl hij het voordoet met een controller. ‘Ik heb dit ding voor tien euro gekocht bij de Action, een stuk goedkoper dan een Wii. Maar: ik snap techniek. Dus ik heb hem opengeschroefd en bewegingssensoortjes achter de knopjes geplakt!’
Het blijkt te werken: de auto is nu bestuurbaar door de controller als een autostuur heen en weer te draaien. ‘Omdat ik snap hoe wetenschap werkt, kan ik al deze coole shit maken!’ Luid applaus volgt.
Nadat Leids hoogleraar extragalactische sterrenkunde Mariska Kriek een dappere poging doet om de James Webb Space Telescope en de uitdijing van het heelal onder de aandacht te brengen, sluit de show af met een explosie van gekleurde ballen.
Als de presentator aan een leerling in de zaal vraagt wat hij het leukst vond, antwoordt hij: ‘Wat zei je? Het is hier een beetje luid.’
Honderden kinderen bij de les houden is óók een hele wetenschap.