KLIK HIER VOOR EEN GROTE VERSIE VAN DE FLOWCHART

Lijsttrekker Julius Terpstra van het CDA heeft het tijdens zijn periode in de Tweede Kamer blijkbaar niet naar zijn zin gehad. ‘Landelijk denk je misschien twee keer na om CDA te stemmen maar lokaal hoef je niet te twijfelen. Wij zijn echt anders’, zo staat op de site van de lokale christendemocraten. ‘Bij ons geen Kim Jung Hoekstra-praktijken ;)’.

Die tegendraadsheid zie je weinig, bij de verkiezingen voor de Leidse gemeenteraad. Er zitten wel wat verschillen tussen de programma’s, maar het is flink zoeken. Op het eerste gezicht is iedereen het met elkaar eens. Bij elke partij neemt de woningmarkt een prominente plek in, want blijkbaar wil niemand dat de achterban op straat komt te staan. Verder echoot het: duurzaamheid, groen, leefbaarheid, betaalbaarheid en veiligheid, aangevuld met buzzwords als ‘samen’ en ‘trots’, ‘iedereen doet mee’, belooft iedereen dat zij de partij zijn die Leiden nog beter/mooier/leuker/levendiger zullen maken.

Kortom, iedereen is voor goede dingen en tegen slechte dingen. Maar dan weet je nog steeds niet waarop je moet stemmen. Tussen de regels door staan er gelukkig een paar hete hangijzers, waarvan een aantal in het stroomschema op de volgende pagina’s staat uitgelicht: gebouwhoogte, parkeerplekken en verkamering verdelen al jaren het Leidse politieke landschap.

Verbloemen en verdraaien

Andere verschillen zijn minder groot. Zo goed als alle partijen willen Leiden klimaatneutraal maken. U mag kiezen of dat in 2045 of 2050 afgerond moet zijn. Uitzondering is de Partij voor de Dieren, die op 2030 mikt - over acht jaar dus.

Misschien komt het door de coronacrisis, maar na een jarenlange opmars van studentenstudio’s hebben de partijen een gezamenlijke liefde voor de gemeenschappelijke ruimte gevonden. De fusie blijkt een grote verbindende factor tussen de partijen: iedereen is voor.

Collegepartijen GL, D66, PvdA lijken voor te sorteren op een nieuwe termijn samen besturen. Op wat gehussel met de gewenste percentages sociale huurwoningen (PvdA wil meer dan de huidige 33 procent, GL meer dan 40, D66 houdt het op 30) en hoe duur woningen voor starters moeten zijn, verschillen de programma’s weinig. Toch hebben ze een paar ‘eigen’ standpunten: D66 wil een nieuw ‘Geuzenpark’ dat het Singelpark verbindt met buitenwijken, GroenLinks betere omstandigheden voor sekswerkers, en de PvdA subsidie voor mensen in slecht geïsoleerde huizen.

Aan de andere kant, in de huidige oppositie zijn de Christenunie en de SP uitgesproken over sociale kwesties zoals dakloosheid en schuldenproblematiek. De toon is wel heel anders: CU zet meer in op vrijwilligers en samenwerken, terwijl de socialisten uitgesproken kritisch zijn op het huidige college, het ‘asociaal’ noemen om wegen te bouwen terwijl er in de zorg wordt bezuinigd, en oproepen niet bang te zijn ‘knellende regels te omzeilen’ om dakloosheid te voorkomen.

Verbloemen is een ding, verdraaien een ander. In hun ijver om bij de kiezer in de smaak te vallen vergeten partijen soms ook wat hun eigen standpunten waren. Zo is Partij Sleutelstad in het programma voorstander van een autoluwe binnenstad, maar is ze bij online stemhulp mijnstem.nl juist tegen het verminderen van het aantal parkeerplaatsen.

Nieuwkomers

Ook D66 maakte een draai waar je een whiplash van krijgt: in de aanloop van de verkiezingen is de partij plotseling voor een soepeler verkameringsbeleid. Heeft dat iets te maken met nieuwkomer Studenten voor Leiden, die mogelijk studentkiezers van D66 weg zullen trekken?

Deze verkiezingen hebben sowieso opvallend veel nieuwkomers, namelijk drie: Klimaatactie Nu (KAN), Leiden Participeert (LP) en Studenten voor Leiden (SvL).

De radicale ideeën van Klimaatactie Nu waren echt iets om naar uit te kijken. Jeroen Schrama, die afsplitste van de Partij voor de Dieren, pitchte vorig jaar onder andere een tweekindpolitiek, een vliegverbod boven Leiden en een vleesverkoopverbod.

Helaas heeft de partij inmiddels hun eigen disclaimer opgevolgd: ‘Onze standpunten zijn in beweging, die ontwikkelen zich, worden verder uitgewerkt of kunnen zelfs bij veranderende inzichten wijzigen.’ Misschien zijn ze daar iets te ver in doorgeschoten, want hun huidige programma is haast milder dan dat van de andere ‘groene’ partijen.

Leiden Participeert stipt in hun ‘moderne, dunne programma’ maar tien punten aan, waarvan punt een en punt acht eigenlijk hetzelfde zijn. Daar staat tegenover dat hun standpunten over huisvesting, betaalbaarheid, groen en veiligheid in 110 woorden staan samengevat op nummer twee, ‘leefbaar leven’. De partij is wel duidelijk tegen het verdwijnen van parkeerplekken, maar verder weinig concreets, dus afwachten maar.