In 2016 besloot toenmalig staatssecretaris Sander Dekker dat in 2020 alle van publiek geld betaalde Nederlandse wetenschap ook publiekelijk toegankelijk moest zijn. Sindsdien stuurt het ministerie van Onderwijs af en toe een update naar de Tweede Kamer om te vertellen hoe het er mee staat. Vorige maand was er weer eentje: in 2018 was 54 procent van de Nederlandse wetenschap betaalmuurvrij, blijkt uit de laatste terugblik.
Nu is 54 procent op zich meer dan de 42 uit 2016, maar het suggereert ook dat Dekkers doelstelling nog niet voor het oprapen ligt. ‘Niettemin houd ik vast aan de ambitie van 100 procent open access in 2020’, schrijft minister Van Engelshoven aan de Kamer. ‘Tegelijkertijd ben ik ook realistisch en realiseer ik mij dat er nog grote stappen moeten worden gezet.’
In 2019 is er wel extra gas op de openbaarheidslolly gegaan, merkt ze op. Universiteitskoepel VSNU onderhandelt nog met de grote en kleinere uitgeverijen over open access-deals. De universiteitsbibliotheken hadden een ‘you share, we take care’-programma waar ze het openbaarheidswerk waarnamen voor publicerende onderzoekers – binnenkort wordt duidelijk of dat programma uitgebreid gaat worden. De wetenschapsfinanciers kwamen met hun Plan-S, dat openbaarheid als voorwaarde verbindt aan een subsidie, al gaat dat pas in 2021 in, en zullen de effecten ervan nog later merkbaar zijn. BB
Nieuws
Op naar honderd procent open access
In 2018 was 54 procent van alle Nederlandse wetenschappelijke publicaties ‘open access’; toegankelijk zonder betaalmuur. In 2020 moet dat 100 procent zijn.
Bart Braun
donderdag 5 december 2019