Even terug: voor 2008 kregen mensen heel makkelijk een hypotheek, vaak zelfs een aflossingsvrije variant. Dat betekent dat ze alleen rente betaalden op hun hypotheek, maar hun huis niet werkelijk aflosten. Toen de kredietcrisis begon, barstte de vastgoedzeepbel en mensen die hun huis gedwongen moesten verkopen, zaten opeens met gigantische restschulden.

Begrijpelijk dus, dat het vertrouwen in de huizenmarkt flink was gedaald. ‘Als je toen iemand op een feestje vertelde dat je een huis ging kopen, keek iedereen je aan alsof je gek was’, zegt makelaar Wim de Leeuw.

Er werd weinig gebouwd, aannemers verkochten noodgedwongen hun materialen en ontsloegen personeel. Veel bouwbedrijven gingen failliet. Dus toen de economie weer aantrok, en Nederland langzaam weer begon te bouwen, waren er geen mensen, en geen materiaal. Nu de huizenmarkt zo oververhit is en er zoveel vraag is naar nieuwbouw, is er grote schaarste.

‘Aannemers zijn verantwoordelijk voor een groot deel van het investeringsvermogen dat in een project gaat: de grootste post is bouwkosten’, zegt Nanne de Ru, architect van LEAD. ‘In de crisis hebben ze zich scherp ingeschreven om het hoofd boven water te houden. En nu de economie aantrekt, en de woningmarkt een enorme ontwikkeling heeft doorgemaakt worden de prijzen verhoogd. Ten dele is dat misbruik van de positie, maar je ziet ook klassieke schaarste: bakstenen en heipalen zijn duur.’

Dat bevestigt Peter Boelhouwer, hoogleraar vastgoed aan de TU Delft. Nederland begon pas laat na de crisis weer met bouwen. ‘Tussen 2011 en 2014 (net na de crisis, red.), nam de productie heel erg af. Die jaren zijn veel aannemers failliet gegaan. Honderdduizend bouwvakkers zijn gestopt. Je ziet nu dat de lonen van zzp’ers fors zijn gestegen, al lagen die eerst heel erg laag. En er is schaarste aan materialen: het begon met de heipalen, maar tegenwoordig zijn het ook kozijnen en grind.’

‘Ik hoor soms dat fabrieken en grote aannemers wel zouden kunnen uitbreiden, maar dat ze het niet doen. Die gaan de boel niet nog een keer op scherp zetten, in het geval het weer mis gaat. Ze zijn terughoudender geworden.’

Dit artikel is onderdeel van een groter verhaal over waarom de Leidse woningmarkt zo vast zit. Dat is weer onderdeel van een speciaal themanummer over woningnood, dat we konden maken dankzij steun van het Leids Mediafonds.