De PvdA maakte vandaag bekend dat de partij zich aansluit bij Coalitie-Y. Dit samenwerkingsverband van een aantal jongerenorganisaties als studentenvakbond LSVb en het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) werkt aan voorstellen voor een betere toekomst voor jongeren in Nederland.
Het leenstelsel is een van de zaken waar het samenwerkingsverband van af wil. Al eerder voegde GroenLinks zich bij de coalitie en de ChristenUnie is zelfs een van de initiatiefnemers.
‘De basisbeurs moet worden heringevoerd zodat een vervolgopleiding toegankelijk is voor iedereen’, schrijft Lodewijk Asscher, voorzitter van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer, op de site van zijn partij. Verder drukken studieleningen zwaar op de schouders van studenten. ‘Jongeren maken zich zorgen of ze straks hun studieschuld wel kunnen terugbetalen. De stress van de lening komt in een emmer die al vol onzekerheden zit.’
Asscher steunt het manifest van het manifest van de coalitie ‘vóór meer vaste banen, vóór meer betaalbare woningen en vóór de invoering van een basisbeurs.
‘Wij willen de positieve elementen – de extra investeringen in onderwijs, de hogere aanvullende beurs en de ov-kaart voor mbo-studenten – van het stelsel behouden. Maar we zien ook dat studenten onder steeds meer prestatiedruk staan. Zeker voor kinderen van wie de ouders geen dikke portemonnee hebben telt die studieschuld dan zwaar. Daar willen we wat aan doen. De vormgeving is iets voor de komende periode maar het betekent dat een vorm van basisbeurs zal terugkomen.’
In het AD legt hij uit dat een van de mogelijkheden is om ervoor te zorgen dat veel meer studenten in aanmerking komen voor een aanvullende beurs. ‘Ik denk dan aan ouders die tot drie keer modaal verdienen, tot en met een ton. Dat is een nieuwe basisbeurs.’
De draai van de partij is nogal opvallend en pijnlijk voor Jet Bussemaker, die in het vorige kabinet voor de PvdA minister van Onderwijs was. Zij wist in 2015 met veel pijn en moeite het leenstelsel door de Tweede en Eerste Kamer te loodsen.
In de Tweede Kamer is er nu een ruime meerderheid tegen het stelsel. Alleen VVD en D66 zijn nog voorstander. Al begint bij D66-fractievoorzitter Rob Jetten ook de twijfel toe te slaan, bleek dinsdag. Hij noemde het leenstelsel bij BNR Nieuwsradio ‘geen doel op zich.’ Jetten wil eventueel best sleutelen aan het stelsel maar hij wil ‘niet terug naar het oude systeem waarin we alle studenten hetzelfde bedrag gaven. Dat was voor studenten met een kleinere portemonnee veel te weinig en voor studenten met rijke ouders eigenlijk overbodig.’
Toch wordt voorlopig de bijl nog niet in de regeling gezet. Het kabinet van CDA, VVD, D66 en ChristenUnie wil het leenstelsel nog niet afschaffen. Maar in 2021 zijn er weer verkiezingen voor de Tweede Kamer.
Minister Van Engelshoven heeft inmiddels tegen het AD gezegd dat ze het leenstelsel gaat laten doorlichten. Mocht uit die evaluatie blijken dat de leningen een belemmering zijn voor sommige studenten, dan wil ze eventueel het stelsel aanpassen.