Nieuws
KNAW: beloon repliceren
Replicatie-onderzoek moet veel normaler worden, vindt de Koninklijke Nederlandse Akademie der Wetenschappen. Instellingen, tijdschriften en subsidieverstrekkers moeten onderzoekers die zulke studies doen beter gaan belonen.
donderdag 18 januari 2018

Het hele idee van wetenschap is dat het reproduceerbaar is. Het is niet zomaar de mening van een professor: iemand anders zou hetzelfde experiment moeten kunnen uitvoeren, of de studie volgens dezelfde criteria verrichten. En omdat beide studies dezelfde werkelijkheid beschrijven, zou je verwachten dat er twee keer hetzelfde uitkomt.

Dat valt tegen, in de praktijk. De werkelijkheid is variabel: soms is een uitkomst het equivalent van een loterij winnen, en blijkt pas bij herhaling hoe klein de kans eigenlijk was. Je kan een medisch experiment wel overdoen, maar je doet het niet met dezelfde proefpersonen. Daarnaast zijn er perverse prikkels die ervoor zorgen dat niet alle wetenschap even netjes wordt uitgevoerd, of zelfs volledig gefantaseerd blijkt.

Reden genoeg dus, om af en toe eens zo’n replicatieonderzoek te doen, zeker als er maatschappelijk belang gemoeid is met de conclusies. Allerlei medicijnen bleken bij nadere studie toch eigenlijk niet zo goed te werken. Dikke mensen hebben jarenlang te horen gekregen dat ze kleinere borden moesten kopen omdat je portie dan groter lijkt en je minder zou eten. Onzin, zo bleek later. Ook als de herhaling het originele onderzoek niet onderuit schoffelt, is dat mooi: het maakt het vertrouwen in de juistheid van de conclusie groter.

Replicatie

Alleen: je zou als wetenschapper wel gek zijn als je replicaties ging doen. Als je de conclusies van je voorganger bevestigt, is de kans op publicatie erg klein: je brengt namelijk geen nieuws. En terwijl jij wetenschappelijk verantwoord een oud experiment overdoet, is je concurrent wel met iets nieuws bezig.

Geld voor replicatieonderzoek is er wel, in Nederland althans: beurzenverstrekker NWO heeft er sinds 2016 een potje voor.

Dat moet beter, vindt wetenschapskoepel KNAW. In een rapport dat deze week uitkwam, benadrukt de Akademie het belang van replicatieonderzoek. Wetenschappers zouden hun onderzoeksmethodes moeten verbeteren, met meer aandacht voor standaardisatie en openheid over wat ze nou precies hebben gedaan. Ook moet er meer pre-registratie komen: je stuurt inleiding, hypothese en methodologie op naar een tijdschrift voordat je het experiment doet.

Tijdschriften zouden onderzoek met negatieve bevindingen vaker moeten publiceren, en instellingen en subsidieverstrekkers zouden onderzoekers die replicaties uitvoeren daarvoor moeten belonen, in plaats van ‘“High impact”-publicaties, “innovatief” onderzoek en overtrokken conclusies’, schrijft de KNAW. BB

"Als het de Nederlandse en internationale geldverstrekkers echt menens is met het overdoen van studies, dan draaien ze de geldstroom juist om. Geen afwaspotje, geen druppel-op-de-gloeiende-plaat, maar replicatie als essentieel onderdeel van het subsidiespel. Bijvoorbeeld: iedereen die NWO’s prestigieuze Vici-beurs van anderhalf miljoen aanvraagt, moet tenminste X replicatiestudies op het cv hebben staan.'